Krzysztof Glass

Krzysztof Glass, właśc. Bolesław Bzdyl (ur. 30 sierpnia 1944 w Krakowie, zm. 27 stycznia 2000 w Wiedniu) – malarz, grafik, poeta, publicysta i politolog.

Życiorys

W Krakowie ukończył Liceum Sztuk Plastycznych. W 1968 r. wziął udział w wydarzeniach marcowych co spowodowało represje w formie blisko półrocznego aresztowania. Interesował się polityką. Był zdecydowanym przeciwnikiem systemu komunistycznego i narzuconych przez Sowietów władz PRL. Nie tolerował wszechobecnego kłamstwa, obłudy i przemocy aparatu ubecko-partyjnego.

Za bycie niepokornym nie został przyjęty, mimo niewątpliwego talentu na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej, a potem historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim.

W 1973 r. wyjechał do Wiednia i uzyskał tam azyl polityczny. Przyjął nazwisko Krzysztof Glass i pod tym nazwiskiem studiował, tworzył i występował do śmierci.

Na Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste) w Wiedniu ukończył scenografię w 1976 r. i rzeźbę w 1979 roku. Studia politologiczne ukończył w 1989 r., a w 1994 r. uzyskał tytuł doktora politologii na Uniwersytecie Wiedeńskim (Universität Wien).

Twórczość

Wystawiał swoje prace od 1974 r. na licznych wystawach w Europie, USA, Japonii i Austrii. Jego zainteresowania społeczno-polityczne znalazły wyraz w działalności naukowej i twórczej. Założył i był głównym grafikiem wydawnictwa Austriackiego Towarzystwa dla Studiów Środkowoeuropejskich (Österreichische Gesellschaft für Mitteleuropäische Studien), zamieszczał w nim swoje publikacje. Współpracował również z wydawnictwem Fundacji Humaniora z Poznania.

Dał się poznać także jako poeta. Wydał tomiki poezji Ab und Zufälle (Od i przypadki) w 1981 r., Ab und Zufälle II (Od i przypadki II) w 1982 r. oraz Zeit des Fremden (Czas Obcego) w 1996 r. Krzysztof Glass był wielokrotnie nagradzany przez prestiżowe instytucje kulturalne i społeczne. Wśród wielu nagród warto wymienić Nagrodę specjalną Premio Originalita E Validita 1976 w Ferrarze, Medal Specjalny za rzeźbę i grafikę na Międzynarodowym Biennale Pluralizmu Malarstwa, Rzeźby i Grafiki w Peskarze (Włochy), Nagrodę Fundacji Theodora Kornera w Wiedniu w 1977 i 1990 r., Nagrodę Specjalną dla Obcokrajowców na XI Wystawie Grafiki Współczesnej w Tokio w 1978 r., tytuł Członka Honoris Causa Wydziału Akademickiego "Nobel" w Akademii Nauk Ścisłych, Literatury i Sztuki w Mediolanie w 1975 r. Obrazy olejne Glassa, to czasem przypomnienie Chagalla i Grosza, ale jednocześnie samodzielne, niezależne, monumentalne oskarżenie o gwałt i przemoc. Rysunek i malarstwo pokazują winowajców, ofiary i obojętny tłum.

A tak pisali o nim krytycy

Elsie Roland: Rysunki kobiecych twarzy wykonane w tuszu mogłyby wyjść spod ręki dawnych mistrzów. Krzysztof Glass jest bez wątpienia wielkim talentem nie tylko w symbolice, ale również w niezmąconym spojrzeniu na piękno tego świata, które potrafi znaleźć i wspaniale przedstawić.

Alois Vogel: Glass rysuje impulsywnie, kreśląc ostre kontury. Taką samą techniką maluje swoje wielkie płótna. Machnięcia pędzla są jak bicze, mocne i bezlitosne. Prace te wyrażają burzliwość i niecierpliwość młodości, ale tu i tam błyska promyk ukrytej, nieśmiałej nadziei.

A tak pisał o nim prof. Kiss z Budapesztu: Nie ulega wątpliwości kwestia, że Krzysztof Glass był typowym przedstawicielem dawnych, prawie już nieistniejących jednostkowych intelektualistów. Każdy krok w jego życiu i konsekwentnym działaniu nosi na sobie piętno dawnej szkoły intelektualnej. To demonstrował jako malarz, grafik, poeta politolog i wytrwały organizator.

Bibliografia

  • Magazyn włoski "I protagonisti" – 1976 r. artykuł "Krzysztof Glass" strony 64-67
  • Wydawnictwo austriackie Burgenländische Kulturzentren – tytuł "Krzysztof Glass 1938-1988" wydany przez Österrr. Institut für Politische Bildung
  • Biografie malarzy austriackich – Heinrich Fuchs, „Die Österreichischen Maler des 20. Jahrhunderts, Wien 1986, Bd.2
  • Karl Graak "Künstler-Spielkarten des 20. Jhdts", Köln 1985
  • Alois Vogel, Alte und moderne Kunst, Wien nr 165, 168, 171, 180f, 183
  • Gazeta "Słowo Wałbrzyskie" z 6.06.2003 r. – artykuł "Smutny obraz Wiednia" – nowa wystawa w BWA – str. 8 i artykuł "Wiedeńska dusza w BWA
  • Magazyn kulturalny Kraków z 3-4/27 – 28/90 art. Pt. "Malarz duszy Wiednia" napisany przez prof. UJ Tomasza Gobana-Klasa na str. 45
  • Periodyk naukowy wydawany w latach 90. przez Österreichische Gesellschaft für Mitteleuropäische Studien i Fundacja dla humanistyki "Humaniora", Wien – Poznań – pod redakcją między innymi Krzysztofa Glassa.
  • Tomik poezji Krzysztof Glass "Zeit des Fremden" – wyd. Ars Nowa Poznań 1998
  • Nagrody, wyróżnienia i dyplomy w zbiorach rodzinnych.