Krzysztof Koehler

Krzysztof Koehler

Data i miejsce urodzenia	25 lipca 1963 Częstochowa
Zawód	poeta, scenarzysta

Krzysztof Koehler (ur. 25 lipca 1963 w Częstochowie) – polski poeta, historyk literatury, krytyk literacki, eseista, scenarzysta i librecista. Profesor nauk humanistycznych^[1].

Życiorys

W latach 80. studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie też doktoryzował się (literatura staropolska). Pracę habilitacyjną poświęcił Stanisławowi Orzechowskiemu. W 2019 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych. Zatrudniony jako profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Współpracownik pism „Arcana”, „Pressje” i „Fronda”. Autor dziewięciu tomów wierszy. Za tom Od morza do morza nominowany do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego – Orfeusz (2012)^[2]. Zaliczany do pokolenia brulionu. Od poetyckiego debiutu w 1990 uchodzi za klasycystę cierpko komentującego dokonania młodej poezji polskiej, powstałej pod znakiem „barbaryzmu”. Z czasem też zaczął podkreślać swe przywiązanie do chrześcijańskiego modelu literatury i kultury, których cel widział w podtrzymywaniu tradycyjnych wartości. W Posłowiu do wierszy z lat 1989–2019 za jedną z najważniejszych wartości jego twórczości uznano oryginalność i nowatorstwo formalne: „choć w pejzażach Koehlera często odnajdziemy wiele uroku, nie jest jednak poeta malarzem dawnych formatów, klasycystą poprzez ponowienie. Raczej – romantycznym buntownikiem, „partyzantem prawdy”, wreszcie zaś – „obcym ciałem” na tle uładzonych, podręcznikowych prób opisu polskiej poezji współczesnej. Rozpiętość form i gatunków sytuuje się tutaj pomiędzy krańcowo odmiennymi biegunami ekspresji”^[3]. W 2014 roku ukazała się jego debiutancka powieść Wnuczka Raguela. W 2017 został wyróżniony Nagrodą Identitas za książkę Palus Sarmatica^[4]. W 2020 roku otrzymał Nagrodę Literacką Czterech Kolumn za całokształt twórczości ostatniego trzydziestolecia (1989-2019)^[5].

Obecnie zatrudniony na UKSW. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Akademii „Ignatianum” w Krakowie. W latach 2006–2011 dyrektor kanału TVP Kultura. Z Telewizją Polską współpracuje od 1994 jako redaktor tygodnika „Goniec Kulturalny”, a ostatnio współredaktor programu „Po godzinach” w TVP1. Jest współautorem kilku filmów dokumentalnych, m.in.: „Sarmacja, czyli Polska”, „Adam Mickiewicz”, „Macie swojego poetę” (opowieść biograficzna o Mikołaju Sępie Szarzyńskim). Mieszka w Krakowie. Od 2009 r. członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK).

Od 2016 jest wicedyrektorem Instytutu Książki^[6].

Życie osobiste

Żona: Kinga Koehler, córki Olga (ur. 1989) i Anna (ur. 1998).

Media

W roku 2006 został powołany na dyrektora TVP Kultura. Zajmował to stanowisko do lipca 2011, kiedy to decyzją prezesa TVP Juliusza Brauna zastąpiła go Katarzyna Janowska.

Publikacje

• Wiersze, Oficyna Literacka, Kraków 1990
• Nieudana pielgrzymka, Brulion, Kraków-Warszawa 1993 (wiersze)
• Partyzant prawdy, Arcana/Fundacja Brulionu, Kraków-Warszawa 1996 (wiersze)
• Na krańcu długiego pola i inne wiersze z lat 1988–1998, Fronda, Warszawa 1998
• Słuchaj mię, Sauromatha. Antologia poezji sarmackiej, Arcana, Kraków 2002
• Trzecia część Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003 (wiersze)
• Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego, Arcana/Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Kraków-Warszawa 2004
• Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej, Collegium Columbinum, Kraków 2005
• Porwanie Europy, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 2008 (wiersze)
• Od morza do morza, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań 2011 (wiersze)
• Boży podżegacz. Opowieść o Piotrze Skardze, Wydawnictwo Sic!, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2012
• Antologia, wstęp Maciej Urbanowski, Kolekcja Hachette, Warszawa 2013 (wiersze)
• Moby Dick, libretto, opera-misterium w 4 aktach, reżyseria Eugeniusz Knapik, Teatr Wielki – Opera Narodowa 2014
• Wnuczka Raguela, Wydawnictwo M, Kraków 2014 (powieść)
• Palus Sarmatica, Muzeum Historii Polski, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2016
• Rzeczpospolita. Obywatelskość. Wolność. Szkice o polskim pisarstwie politycznym XVI wieku, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2016
• Kraj Gerazeńczyków, Arcana, Kraków 2017 (wiersze)
• Obce ciało. Wiersze z lat 1989–2019, posłowie Ireneusz Staroń, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2019 (wiersze)
• Punkty krystalizacji. Szkice o literaturze staropolskiej, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2020
• Święte wiosny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2021 (wiersze)

Telewizja

• 1994: „Goniec Kulturalny” – współredaktor programu
• „Po godzinach” w TVP1 – współredaktor programu

Filmografia

• 1996: Sarmacja, czyli Polska – scenariusz
• 1996: Maria Konopnicka – scenariusz
• Adam Mickiewicz – scenariusz
• 1999 Macie swojego poetę – scenariusz
• 2009 Dekalog 89 – redakcja

Teatr TV

• 1996: Pieśni postu świętego z dawnych polskich poetów zebrane – scenariusz
• 1994: Biesiada Sarmacka – scenariusz

Przypisy

Bibliografia

• Krzysztof Koehler w bazie filmpolski.pl
• z bazy filmweb
• Kto jest kim w Polsce, edycja IV (zespół redakcyjny Beata Cynkier i inni), Warszawa 2001, s. 412
• Polska Bibliografia Literacka
• Ireneusz Staroń, Wiersz jako parodia cytatu. „List do PI” Krzysztofa Koehlera, „Prace Literackie” 2017, nr LVII, s. 89–103

Linki zewnętrzne

• Krzysztof Koehler w bazie Filmweb
• Krzysztof Koehler w bazie filmpolski.pl