Krzysztof Kosiński
 | |
 Rawicz | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 1545 |
| Data i miejsce śmierci | 1593 |
| Ojciec | Leonard Kosiński |
| Żona | Maruchna Różyńska |
| Dzieci | Teodor Kosiński |
Krzysztof Kosiński (ukr. Криштоф Косинський) herbu Rawicz (ur. w 1545, zm. w 1593 w Czerkasach) – polski[1] szlachcic, hetman kozacki, przywódca pierwszego kozackiego powstania w latach 1591-1593 z udziałem kozaków i chłopów[2].
Życiorys
Krzysztof Kosiński urodził się na Podlasiu (ziemia drohicka) w 1545 roku. Pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem Rawicz. Jak podaje Adam Boniecki w Herbarzu Polskim: "Leonard, z żony Barbary Mikołajowej Laszczowej, miał synów: Kaspra i Krzysztofa. [...] Krzysztof, będzie to pewnie, owym watażką kozackim, czy też hetmanem, jak go niektórzy mienią, co pierwszy dał początek rozruchom kozackim, które następnie wciąż się powtarzały"[3].
Utraciwszy majątek wskutek prowadzenia hulaszczego trybu życia, w 1586 przystał do kozaków zaporoskich. Za zasługi wyświadczone Rzeczypospolitej i dzięki wstawiennictwu hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, został na sejmie 1590 pułkownikiem kozaków rejestrowych, dostał też dobra Rokitno i Olszanice w województwie kijowskim. Jednakże już w 1591 przywilej na te dobra otrzymali Ostrogscy. Kosiński zebrał wówczas 5 tysięcy kozaków i ogłosiwszy się ich atamanem, ruszył na Ostrogskich. 29 grudnia 1591 zdobył Białą Cerkiew, gdzie zabrał i zniszczył dokumenty i przywileje odnoszące się do ziem województwa kijowskiego. Niezadowolenie Kozaków z ustawy sejmowej z 1590 roku i prywatny zatarg przeistoczył się wkrótce w powstanie kozacko-chłopskie, zwane od nazwiska przywódcy – powstaniem Kosińskiego.
Został pokonany w bitwie pod Piątkiem. Zbiegł na Zaporoże i stanął na czele 2000 Kozaków. Kontynuowana walka zakończyła się klęską pod Czerkasami, a sam przywódca poległ w czasie szturmu[4].
Przypisy
- ↑ Franciszek Rawita-Gawroński, Kozaczyzna ukrainna w Rzeczypospolitej Polskiej do końca XVIII-go wieku: zarys polityczno-historyczny. Warszawa 1922, s. 51.
- ↑ Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski. Warszawa 1973, s. 189.
- ↑ Herbarz polski. Uzupełnienia i sprostowania do części 1. Boniecki, Adam. — T. 11: Kosiński. — s. 273
- ↑ Mała Encyklopedia 1970 ↓, s. 99.
Bibliografia
- Mała Encyklopedia Wojskowa (K-Q). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.
Media użyte na tej stronie
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Rawicz
Hetman Krzysztof Kosiński