Krzysztof Skubiszewski

Krzysztof Skubiszewski
Ilustracja
Krzysztof Skubiszewski (2005)
Data i miejsce urodzenia

8 października 1926
Poznań

Data i miejsce śmierci

8 lutego 2010
Warszawa

Minister spraw zagranicznych
Okres

od 12 września 1989
do 26 października 1993

Poprzednik

Tadeusz Olechowski

Następca

Andrzej Olechowski

Sędzia ad hoc Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Okres

od 1993
do 2004

Odznaczenia
Order Orła Białego Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa „Bene Merito” Krzyż Wielki Orderu Piusa IX Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Chile) Krzyż Wielki Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny) Order of Diplomatic Service Merit (Class 2) Gwanghwa Medal ribbon.gif Wielki Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (Austria)
Tablica pamiątkowa na budynku przy ul. Lewickiej 13/15 w Warszawie, w którym mieszkał Krzysztof Skubiszewski

Krzysztof Jan Skubiszewski (ur. 8 października 1926 w Poznaniu, zm. 8 lutego 2010 w Warszawie[1][2]) – polski naukowiec i polityk, profesor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa międzynarodowego, minister spraw zagranicznych w latach 1989–1993. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

W 1939 został wraz z rodziną przez Niemców wypędzony do Generalnego Gubernatorstwa. Od 1940 do 1944 mieszkał w Warszawie, gdzie uczęszczał w ramach tajnych kompletów do szkoły średniej. Po powstaniu warszawskim znalazł się wraz z rodziną na Podlasiu. W 1945 uzyskał maturę w Białej Podlaskiej[3]. W 1949 ukończył studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. W 1950 uzyskał stopień doktora na podstawie pracy pt. Warunki uzyskania członkostwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Promotorem jego doktoratu był Antoni Peretiatkowicz. Habilitował się w 1960 na podstawie rozprawy pt. Pieniądz na terytorium okupowanym. Studium prawnomiędzynarodowe ze szczególnym uwzględnieniem praktyki niemieckiej[3].

Był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1948–1973. Uzyskał tytuły profesorskie, w tym w 1973 tytuł profesora zwyczajnego[4]. Specjalizował się w zakresie prawa międzynarodowego. Wykładał we Francji, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Publikował prace naukowe i opracowania, był współautorem podręcznika do prawa międzynarodowego Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu. Był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności i pracownikiem naukowym Instytutu Nauk Prawnych PAN[5].

Pozostał bezpartyjny, po 1980 działał w Niezależnym Samorządnym Związku Zawodowym „Solidarność” oraz w Wielkopolskim Klubie Politycznym „Ład i Wolność”. W latach 1981–1984 wchodził w skład Prymasowskiej Rady Społecznej, a w okresie 1986–1989 był członkiem Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa, Wojciechu Jaruzelskim.

12 września 1989 został powołany na stanowisko ministra spraw zagranicznych w gabinecie Tadeusza Mazowieckiego. Utrzymał tę funkcję w kolejnych gabinetach – Jana K. Bieleckiego, Jana Olszewskiego i Hanny Suchockiej (ministrem był do 26 października 1993). 14 listopada 1990 wraz z Hansem-Dietrichem Genscherem podpisał układ graniczny między Polską a Niemcami, gwarantujący uznanie przez RFN granicy na Odrze i Nysie. W okresie jego urzędowania zapoczątkowane zostały rokowania dotyczące członkostwa Polski w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Negocjował także zawarty 17 czerwca 1991 polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie. W 1992 jego nazwisko pojawiło się na tzw. liście Macierewicza[6].

Po odejściu z rządu został przewodniczącym Trybunału Rozjemczego USA-Iran oraz sędzią ad hoc Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.

Zmarł 8 lutego 2010 po krótkiej chorobie związanej z kontuzją stawu biodrowego[3]. Został pochowany 18 lutego tego samego roku w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej.

Życie prywatne

Był synem Ludwika i bratem Piotra.

Odznaczenia

Był odznaczony:

Wyróżnienia i upamiętnienie

Otrzymał tytuł doktora honoris causa m.in. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego[13]. Wspólnie z Hansem-Dietrichem Genscherem został laureatem ustanowionej w 1993 nagrody ministrów spraw zagranicznych Polski i Niemiec. W 1993 otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W 2005 został uhonorowany polsko-niemiecką nagrodą Pomerania Nostra, przyznawaną ludziom szczególnie zasłużonym dla Pomorza Zachodniego i Przedniego w sztuce, nauce lub polityce. W 2009, w uznaniu wybitnych zasług dla polskiej służby zagranicznej i dorobku naukowego na arenie międzynarodowej, minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski nadał mu Odznakę Honorową „Bene Merito”[14].

12 grudnia 2014 w Instytucie Zachodnim im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu otwarto Gabinet Ministra Krzysztofa Skubiszewskiego. Również w tym samym okresie jego imieniem nazwano jedno z nowych rond w Poznaniu (dzielnica Junikowo)[15].

W 2017 na budynku przy ul. Lewickiej 13/15 na warszawskim Mokotowie, w którym mieszkał, odsłonięto tablicę pamiątkową[16].

Przypisy

  1. Bartosz T. Wieliński: Krzysztof Skubiszewski nie żyje. wyborcza.pl, 8 lutego 2010. [dostęp 2020-07-28].
  2. Zmarł Krzysztof Skubiszewski – pierwszy minister spraw zagranicznych III RP. wp.pl, 8 lutego 2010. [dostęp 2020-07-28].
  3. a b c d Jan Sandorski. Profesor Krzysztof Skubiszewski (1926–2010). „Nauka”. Nr 1, s. 165–171, 2010. [dostęp 2020-07-28]. 
  4. Krzysztof Skubiszewski 12 IX 1989 – 25 X 1993. msz.gov.pl. [dostęp 2016-11-28].
  5. Prof. zw. dr hab. czł. koresp. PAN Krzysztof Skubiszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2010-02-08].
  6. Macierewicz będzie... gwiazdą telewizji. tvn24.pl, 16 listopada 2007. [dostęp 2016-11-27].
  7. a b c d e f g h i j k Krzysztof Jan Skubiszewski (8 października 1926 r. – 8 lutego 2010 r.). iz.poznan.pl. [dostęp 2016-10-09].
  8. Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 1196.
  9. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1993 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1993 r. nr 65, poz. 574).
  10. Jerzy Kranz. Profesor Krzysztof Skubiszewski (1926–2010). „Państwo i Prawo”. Nr 7, 2010. [dostęp 2020-07-28]. 
  11. Beata Cynkier (red.): Kto jest kim w Polsce. Warszawa: PAI, 2001, s. 863.
  12. Dekret Prezydenta Republiki Litewskiej o odznaczeniu Obywateli Rzeczypospolitej Polskiej Orderem Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina. W: Edmund Pawlak (red.): 10-ta rocznica wznowienia stosunków dyplomatycznych między Polską a Litwą: uroczysta sesja. Warszawa: Fundacja Wspierania Współpracy Polsko-Litewskiej im. Adama Mickiewicza w Warszawie (pod auspicjami Prezydenta RP), 2001, s. 185.
  13. Doktorzy Honoris Causa. uksw.edu.pl. [dostęp 2019-11-08].
  14. Wręczenie odznaczeń „Bene Merito” przez Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. msz.gov.pl, 13 listopada 2009. [dostęp 2010-02-08].
  15. Krzysztof Nowicki: Jest już rondo Krzysztofa Skubiszewskiego. codziennypoznan.pl, 12 grudnia 2014. [dostęp 2016-11-28].
  16. Jarosław Osowski. Tablice dla twórców RP. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 20 grudnia 2017. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Bielecki.jpg
J.K Bielecki , Prime Minister of Poland 1991
HUN Order of Merit of the Hungarian Rep (civil) 1class BAR.svg
Baretka: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (Orderu Zasługi Węgier) – odmiana cywilna.
VAT Order of Pope Pius IX GCross BAR.svg
Baretka: Order Piusa IX – Kawaler Krzyża Wielkiego – Watykan / Stolica Apostolska.
Krzysztof Skubiszewski 2005.jpg
Autor: Eteru, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Krzysztof Skubiszewski, były Minister Spraw Zagranicznych RP
Ryszard Kaczorowski Grave.jpg
Autor: Cezary Piwowarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krypty Prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego i Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego w Panteonie Wielkich Polaków Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie
CHI Orden al Merito de Chile Gran Cruz BAR.svg
Baretka: Order Zasługi Chile – Krzyż Wielki (Gran Cruz) – Chile.
GER Bundesverdienstkreuz 7 Grosskreuz.svg
Baretka: Order Zasługi RFN – Krzyż Wielki.
Hanna Suchocka, Prime Minister of Poland 1992-1993.jpg
Hanna Suchocka, Premier Polski 1992-1993
AUT Oesterreichisches Ehrenzeichen fuer Wissenschaft und Kunst BAR.svg
Baretka: Austriacka Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę – Austria.
Tadeusz Mazowiecki cropped.jpg
Autor: Artur Klose, Licencja: CC BY-SA 2.5
Tadeusz Mazowiecki
POL Odznaka Honorowa Bene Merito BAR.svg
Baretka Odznaki Honorowej "Bene Merito".
Order of Diplomatic Service Merit (Class 2) Gwanghwa Medal ribbon.gif
Autor: 'Medals of the World' website, Licencja: CC BY-SA 2.5
Ribbon of the South Korean Order of Dipomatic Service Merit Gwanghwa Medal (2nd Class)
LTU Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas - Commander's Grand Cross BAR.png
Baretka Wielkiego Komandorskiego Krzyża Orderu Wielkiego Księcia Giedymina
Tablica Tadeusz Mazowiecki Krzysztof Skubiszewski ul. Lewicka 13-15 w Warszawie.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Tablice upamiętniające Tadeusza Mazowieckiego i Krzysztofa Skubiszewskiego na domu przy ul. Lewickiej 13/15 w Warszawie (obydwaj mieszkali w tym samym budynku)