Krzysztof Sperski

Krzysztof Sperski

Data i miejsce urodzenia	11 czerwca 1942 Kraków
Instrumenty	wiolonczela
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	wiolonczelista, pedagog, nauczyciel akademicki
Aktywność	od 1964
Zespoły
Trio Gdańskie
Odznaczenia

Krzysztof Sperski (ur. 11 czerwca 1942 w Krakowie)^[1] – polski artysta muzyk, wiolonczelista, kameralista, profesor zwyczajny, pedagog, nauczyciel akademicki.

Edukacja muzyczna

Edukację muzyczną rozpoczął w 1952 pod kierunkiem wiolonczelisty Jana Zaborowskiego w Państwowej Szkole Muzycznej w Gdyni, którą ukończył w 1957. Potem kontynuował naukę gry na wiolonczeli w Średniej Szkole Muzycznej w Gdańsku-Wrzeszczu w klasie Franciszka Pokornieckiego, której dyplom uzyskał w 1963^[2]. Studia muzyczne podjął w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Sopocie (w 1966 uczelnia została przeniesiona do Gdańska), której dyplom z tytułem magistra sztuki uzyskał w 1969 w klasie Romana Sucheckiego)^[3].

Praca pedagogiczna

W szkolnictwie muzycznym

Pracę pedagogiczną rozpoczął jeszcze w czasie studiów, w 1964, w Państwowej Szkole Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Kwidzynie, by od 1966 na przeszło 50 lat związać się z Ogólnokształcącą Szkołą Muzyczną I i II st. im. Feliksa Nowowiejskiego w Gdańsku, w której prowadzi klasę wiolonczeli^[4].

Praca w na uczelni

W 1972 został nauczycielem akademickim w Akademii Muzycznej w Gdańsku, gdzie przeszedł wszystkie szczeble akademickiej kariery naukowej od asystenta do profesora zwyczajnego. Przez kilka kadencji pełnił funkcje prodziekana i dziekana Wydziału Instrumentalnego, od 1996 – prorektora oraz kierownika Katedry Instrumentów Smyczkowych. W latach 2008–2012 był członkiem senatu AM w Gdańsku

Kursy i seminaria muzyczne

Był wykładowcą licznych seminariów i kursów mistrzowskich w dziedzinie gry na wiolonczeli i kameralistyki w Polsce (Olsztyn, Białystok. Warszawa, Wałbrzych, Gdańsk, Słupsk, Koszalin) i za granicą (Niemcy, Szwajcaria, Grecja, Finlandia, Rosja, Białoruś, Chile, Peru).

Kariera naukowa

• 1983 – przewód artystyczny I stopnia (odpowiednik doktoratu)^[5]
• 1985 – przewód artystyczny II stopnia (odpowiednik habilitacji)^[5]
• 1993 – tytuł profesora zwyczajnego sztuk o sztukach pięknych^[6]

Jako naukowiec zajmuje się poszukiwaniem zaginionych dzieł polskiej literatury wiolonczelowej i kameralnej, opracowując je do współczesnych wykonań. W grupie tych utworów znalazły się następujące dzieła:

• Ignacy Feliks Dobrzyński – Grand Trio,
• Ludomir Michał Rogowski – Suite Rapsodique
• Feliks Nowowiejski – Fantazja „Legenda Bałtyku”,
• Karol Skarżyński – Polonez, Scherzo-Caprice,
• Samuel Kossowski – Polonez z Introdukcją,
• Karol Kurpiński – 3 Polonezy,
• Antoni Rutkowski – Trio g-moll,
• Władysław Walentynowicz – Sonata breve na wiolonczelę i fortepian
• Franciszek Mirecki (1791–1862) – Trio F-dur na skrzypce, wiolonczelę i fortepian op. 22
• Wojciech Sowiński (1805–1880) – Trio h-moll op. 76 na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (redakcja Anna Prabucka-Firlej, Paweł Kukliński i Krzysztof Sperski)
• Michał Kleofas Ogiński (1765–1833) – Trzy tańce na wiolonczelę i fortepian (transkrypcja: Krzysztof Sperski)
• Henryk Waghalter (1869–1961) – Gawot op. 5 & Gawot op. 12 na wiolonczelę i fortepian (redakcja: Krzysztof Sperski)
• Ferdynand Macalik (1887–1954) – Polonez na wiolonczelę i fortepian (redakcja: Krzysztof Sperski)
• Auguste Franchomme (1808–1884) – Nokturny Chopina z op. 55 na wiolonczelę i fortepian (redakcja Krzysztof Sperski)

Wydawnictwa

• Z zagadnień wykonawczych kameralnej muzyki baroku (Anna Prabucka-Firlej, Krzysztof Sperski) Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, 1988
• Scherzo-caprice op. 13 na wiolonczele̜ i fortepian (Karol Skarżyński, Krzysztof Sperski), Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2003

Publikował w Zeszytach Naukowych i Pracach Specjalnych Wydawnictw Akademii Muzycznych w Gdańsku i Warszawie.

Działalność koncertowa

Jako solista i kameralista występował w większości ośrodków muzycznych w kraju, wielu krajach Europy (Wielka Brytania, Holandia, Belgia, Dania, Szwecja, Finlandia, Rosja, Litwa, Białoruś, Ukraina, Mołdawia, Czechy, Rumunia, Bułgaria, Chorwacja, Włochy, Szwajcaria, Francja, Hiszpania, Austria), Chile, Peru i Iranie. W programach swoich koncertów zawsze umieszcza dzieła polskich kompozytorów, mając szczególne zasługi dla twórców Wybrzeża, których utwory wykonywał wielokrotnie. Dzięki niemu na estradach Europy i Ameryki Południowej zabrzmiały kompozycje Eugeniusza Głowskiego, Władysława Walentynowicza, Henryka Jabłońskiego, Kazimierza Guzowskiego, Cezarego Paciorka, Honoraty Łopaszyńskiej i Marka Czerniewicza. W 1977 wraz z Anną Prabucką-Firlej (fortepian) i Markiem Schillerem (klarnet) założył TRIO GDAŃSKIE, z którym odnosił swoje największe artystyczne sukcesy. Uczestniczył w wielu renomowanych festiwalach muzycznych takich, jak Kołobrzeskie Wieczory Wiolonczelowe, Poznańska Wiosna Muzyczna, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej w Płowdiwie, Warneńskie Lato, Mousikis Imeres w Salonikach, Music for Visitors w Helsinkach, Nordelbische Internationale Sommerkonzerte, Mattheiser Herbstkonzerte. Z zespołem dokonał nagrań radiowych i telewizyjnych, wydał 3 płyty CD.

Nagrania

• Skarby muzyki Gdańska (XX w.). Poza kalendarzem (Futurex Classics, 1997^[7]
• Musik Treasures of Old Gdansk (20th Century) “Skarby muzyki Gdańska” (XX wiek) – 2003

Inna działalność

Brał udział w pracach jury międzynarodowych i krajowych konkursów muzycznych – m.in. Gdańsk^[8], Sztokholm, Hamburg. Łódź, Poznań, Wrocław, Ústí nad Orlici.

Organizator cyklów koncertowych

Od 1974 jest organizatorem cotygodniowych koncertów pt. „Czwartkowe Wieczory Muzyczne” w Dworku Sierakowskich w Sopocie)^[9], podczas których wystąpili najwybitniejsi artyści polscy i zagraniczni, utalentowani studenci i uczniowie szkół muzycznych. Także jego dziełem są „Koncerty na Zamku w Bytowie” odbywające się regularnie od 1982 oraz „Letnie Koncerty Organowe i Kameralne” w Kolegiacie w Kartuzach od 1983.

Członkostwo w organizacjach społecznych

• Towarzystwo przyjaciół Sopotu^[10] (jako jeden z dwudziestu członków założycieli Towarzystwa),
• Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków
• Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, koło w Gdańsku
• Towarzystwo Muzyczne im. Karola Kurpińskiego we Włoszakowicach^[11][12]
• Stowarzyszenie „Klub Dżentelmena” zrzeszające laureatów plebiscytu na dżentelmena roku^[13]

Odznaczenia i nagrody^[1]

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2002)
• Złoty Krzyż Zasługi (1985)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (2001)
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009)
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2019)
• Medal Złoty za Długoletnią Służbę (2021)
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1978)
• Odznaka „Za Zasługi dla Miasta Gdańska” (1981)
• Medal Zasłużonym Ziemi Bytowskiej (1989)
• Medal 650-lecia Miasta Bytowa (2002)
• Medal Wojewody Gdańskiego „Sinit sua premia laudi” (2004)
• Medal Księcia Mściwoja II (2010)^[14]
• Plakieta Marszałka „De nihilo nihil fit” (2014)
• Sopocka Muza (2004)^[15]
• Medal SPAM „ Za zasługi dla muzyki polskiej” (2017)
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2010)^[16]
• Honorowy Obywatel Sopotu (2022)^[17]

Przypisy