Krzysztof Stanisław Zawisza

(c) Hanna Zelenko, CC BY-SA 4.0
Kościół jezuitów w Mińsku - miejsce pochowania Krzysztofa Zawiszy

Krzysztof Stanisław Kieżgajło Zawisza herbu Łabędź (ur. w 1666 roku, zm. w 1721 roku w Berdyczowie) – nominat wojewoda miński (1720), marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1710), starosta brasławski, czeczerski, doliński i miński[1], pamiętnikarz, polityk i żołnierz.

Życiorys

Podróżował do Moskwy i Włoch.

Uczestniczył w zawarciu traktatu z Rosją w 1686. Pod Janem III walczył z Turkami. Poseł sejmiku egzulanckiego smoleńskiego w Wilnie na sejm 1699 roku[2].

Poseł sejmiku mińskiego na sejm konwokacyjny 1696 roku[3]. Poseł miński na sejm koronacyjny 1697 roku[4] i sejm pacyfikacyjny 1698 roku[5]. Poseł wiłkomierski na sejm zwyczajny pacyfikacyjny 1699 roku[6].

Marszałek sejmów: koronacyjnego w Krakowie (17 września – 1 października 1697), pacyfikacyjnego w Warszawie (16 – 28 kwietnia 1698), zwyczajnego w Grodnie (3 października – 14 listopada 1718), zwyczajnych w Warszawie (30 grudnia 1719 - 22 lutego 1720) i zwyczajnego w Warszawie (30 września – 11 listopada 1720).

W 1704 roku jako marszałek konfederacji Księstwa Żmudzkiego podpisał pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[7]. Poseł miński na sejm nadzwyczajny 1712 roku[8]. W 1718 roku był posłem na sejm z województwa mińskiego[9].

Na sejmie 1718 stanął po stronie zwolenników ograniczenia prerogatyw hetmańskich i jako marszałek izby przeprowadził odpowiednie uchwały.

Poeta i pisarz polityczny, autor obszernych „Pamiętników Krzysztofa Zawiszy wojewody mińskiego (1666–1721)”, wyd. w Warszawie w 1862.

Podpisał traktat warszawski 1716 roku w imieniu konfederacji tarnogrodzkiej i skonfederowanych wojsk koronnych[10]. Był posłem powiatu brasławskiego na sejm 1720 roku[11].

Zmarł w Berdyczowie w 1721 roku, w połowie sierpnia przywieziono jego ciało do kościoła jezuickiego w Ostrogu, gdzie spoczywało do 10 lutego 1722 roku, po czym zawieziono je do Mińska, gdzie pochowano je w ufundowanej przez zmarłego kaplicy św. Felicjana przy kościele jezuitów. Wojewoda kazał ubrać się do trumny w suknię jezuicką.

Przypisy

  1. ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XII, Poznań 1890, s. 302.
  2. ↑ Dzmitry Wićko, Kampania przedsejmowa 1699 roku w Wielkim Księstwie Litewskim, w: Zapiski Historyczne, tom LXXIX rok 2014, zeszyt 2, s. 36.
  3. ↑ Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 88.
  4. ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 191.
  5. ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 195.
  6. ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 203.
  7. ↑ Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 18.
  8. ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 300.
  9. ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666-1721), Warszawa 1862, s. 350.
  10. ↑ Constytucye na zakończeniu Konfederacyi Tarnogrodzkiey y innych konfederacyi prowincyalnych y partykularnych do niey referuiących się, tak szlacheckich iako y woyskowych koronnych y W.X.L. sub authoritate et valore Seymu Pacificationis, vigore Traktatu Warszawskiego, ex consensu ordinum totius Reipublicae R.P. MDCCXVII. w Warszawie dnia pierwszego miesiąca lutego, postanowione, s. 2, 47.
  11. ↑ Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. II, Poznań 1855, s. 105.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Marszałkowie Izby Poselskiej Sejmu I Rzeczypospolitej
Korona Królestwa Polskiego
Rzeczpospolita Obojga Narodów
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek

Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodow.svg

Media użyte na tej stronie

Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodow.svg
Autor: Author: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów - ogólny wzorzec, nie związany z konkretnym przedziałem czasowym, szczególnie w odniesieniu do postaci orła