Krzysztof Stanisław Zawisza

(c) Hanna Zelenko, CC BY-SA 4.0
Kościół jezuitów w Mińsku - miejsce pochowania Krzysztofa Zawiszy

Krzysztof Stanisław Kieżgajło Zawisza herbu Łabędź (ur. w 1666 roku, zm. w 1721 roku w Berdyczowie) – nominat wojewoda miński (1720), marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1710), starosta brasławski, czeczerski, doliński i miński[1], pamiętnikarz, polityk i żołnierz.

Życiorys

Podróżował do Moskwy i Włoch.

Uczestniczył w zawarciu traktatu z Rosją w 1686. Pod Janem III walczył z Turkami. Poseł sejmiku egzulanckiego smoleńskiego w Wilnie na sejm 1699 roku[2].

Poseł sejmiku mińskiego na sejm konwokacyjny 1696 roku[3]. Poseł miński na sejm koronacyjny 1697 roku[4] i sejm pacyfikacyjny 1698 roku[5]. Poseł wiłkomierski na sejm zwyczajny pacyfikacyjny 1699 roku[6].

Marszałek sejmów: koronacyjnego w Krakowie (17 września – 1 października 1697), pacyfikacyjnego w Warszawie (16 – 28 kwietnia 1698), zwyczajnego w Grodnie (3 października – 14 listopada 1718), zwyczajnych w Warszawie (30 grudnia 1719 - 22 lutego 1720) i zwyczajnego w Warszawie (30 września – 11 listopada 1720).

W 1704 roku jako marszałek konfederacji Księstwa Żmudzkiego podpisał pacta conventa Stanisława Leszczyńskiego[7]. Poseł miński na sejm nadzwyczajny 1712 roku[8]. W 1718 roku był posłem na sejm z województwa mińskiego[9].

Na sejmie 1718 stanął po stronie zwolenników ograniczenia prerogatyw hetmańskich i jako marszałek izby przeprowadził odpowiednie uchwały.

Poeta i pisarz polityczny, autor obszernych „Pamiętników Krzysztofa Zawiszy wojewody mińskiego (1666–1721)”, wyd. w Warszawie w 1862.

Podpisał traktat warszawski 1716 roku w imieniu konfederacji tarnogrodzkiej i skonfederowanych wojsk koronnych[10]. Był posłem powiatu brasławskiego na sejm 1720 roku[11].

Zmarł w Berdyczowie w 1721 roku, w połowie sierpnia przywieziono jego ciało do kościoła jezuickiego w Ostrogu, gdzie spoczywało do 10 lutego 1722 roku, po czym zawieziono je do Mińska, gdzie pochowano je w ufundowanej przez zmarłego kaplicy św. Felicjana przy kościele jezuitów. Wojewoda kazał ubrać się do trumny w suknię jezuicką.

Przypisy

  1. Złota księga szlachty polskiej, r. XII, Poznań 1890, s. 302.
  2. Dzmitry Wićko, Kampania przedsejmowa 1699 roku w Wielkim Księstwie Litewskim, w: Zapiski Historyczne, tom LXXIX rok 2014, zeszyt 2, s. 36.
  3. Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 88.
  4. Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 191.
  5. Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 195.
  6. Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 203.
  7. Articuli pactorum conventorum Stanów tej Rzeczypospolitej i W. X. L. i państw do nich nalężących z Posłami JKM [...], s. 18.
  8. Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego <1666-1721> wydane z oryginalnego rękopismu i opatrzone przypiskami, Warszawa 1862, s. 300.
  9. Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, wojewody mińskiego, (1666-1721), Warszawa 1862, s. 350.
  10. Constytucye na zakończeniu Konfederacyi Tarnogrodzkiey y innych konfederacyi prowincyalnych y partykularnych do niey referuiących się, tak szlacheckich iako y woyskowych koronnych y W.X.L. sub authoritate et valore Seymu Pacificationis, vigore Traktatu Warszawskiego, ex consensu ordinum totius Reipublicae R.P. MDCCXVII. w Warszawie dnia pierwszego miesiąca lutego, postanowione, s. 2, 47.
  11. Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. II, Poznań 1855, s. 105.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodow.svg
Autor: Author: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów - ogólny wzorzec, nie związany z konkretnym przedziałem czasowym, szczególnie w odniesieniu do postaci orła