Krzysztof Wiesiołowski

Krzysztof Wiesiołowski
Ilustracja
Herb
Ogończyk
podstoli lit. 1600, stolnik 1604, krajczy 1620, marszałek nadworny 1623, wielki 1635
Rodzina

Wiesiołowscy herbu Ogończyk

Data urodzenia

ok. 1580

Data śmierci

19 kwietnia 1637

Ojciec

Piotr Wiesiołowski

Matka

Zofia Lubomirska

Żona

Aleksandra Marianna Sobieska

Krzysztof Wiesiołowski herbu Ogończyk (zm. 19 kwietnia 1637) – marszałek wielki litewski od 1635, marszałek nadworny litewski od 1619, krajczy wielki litewski od 1620, marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie obradującego od 15 stycznia do 26 lutego 1609 roku i marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie obradującego od 13 lutego do marca 1618 roku[1], ciwun wileński w latach 1610–1637[2], horodniczy grodzieński w 1623 roku, stolnik litewski w 1604 roku, podstoli litewski w 1600 roku[3], leśniczy przełomski, starosta suraski, mielnicki, wasilkowski, berżnicki, dzierżawca kleszczelski, ekonom grodzieński, horodniczy grodzieński[4].

Życiorys

Syn Piotra.

Krzysztof Wiesiołowski odziedziczył starostwo tykocińskie jeszcze za życia swojego ojca. Po jego śmierci otrzymał także dzierżawy, tj. starostwa: mielnickie, suraskie, ekonomię grodzieńską, leśnictwo nowodworskie. Własnym kosztem wystawiał chorągwie wojskowe i wielokrotnie odznaczał się męstwem na polu walki.

7 października 1606 roku podpisał ugodę pod Janowcem[5]. Poseł na sejm zwyczajny 1613 roku[6]. W czasie elekcji 1632 roku został sędzią generalnego sądu kapturowego[7].

Po śmierci swej przybranej 19-letniej córki Gryzeldy Wodyńskiej ofiarował swoje dobra dziedziczne białostockie z przeznaczeniem na wzmocnienie obronności zamku Tykocińskiego oraz w 1633 roku ufundował kościół i klasztor Brygidek w Grodnie, a także następujących kościołów: kościół parafialny (drewniany) w Dąbrowie (obecnie Białostockiej), kościół w Chodorówce, Łunie, Kwasowie, Zawadach oraz Dolistowie. Przyczynił się także do budowy ołtarza św. Sebastiana w klasztorze oo. Bernardynów w Tykocinie, który powstał w podzięce Panu Bogu za ocalenie rodziny królewskiej. (Krzysztof Wiesiołowski gościł na zamku tykocińskim króla Zygmunta III wraz z rodziną i jego najbliższym otoczeniem. Miało to miejsce między 14 listopada 1630 roku a 8 lutego 1631 roku. Król schronił się na zamku Tykocińskim przed zarazą). Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 16 lipca 1632 roku[8]. Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa trockiego w 1632 roku[9], podpisał jego pacta conventa[10]. Częstym gościem na zamku Tykocińskim (począwszy od roku 1632) u Krzysztofa Wiesiołowskiego bywał także Król Władysław IV, który przejeżdżał tędy w drodze na Litwę. Kilka lat przed śmiercią Krzysztof Wiesiołowski wraz z żoną zamieszkał w Kamiennej pod Dąbrową Białostocką gdzie pędził pustelnicze życie, spędzając czas na pokucie.

Zmarł 19 kwietnia 1637 roku. Został pochowany w Grodnie w podziemiach kościoła klasztornego Panien Brygidek, który sam ufundował i uposażył.

Wierny stronnik Zygmunta III. Walczył z rokoszanami i dowodził w wielu wyprawach przeciw Turkom, Szwedom i Carstwu Rosyjskiemu. Fundator i dobroczyńca licznych kościołów i klasztorów. W Tykocinie założył przytułek dla weteranów, co znalazło odbicie w konstytucji sejmowej z 1633. Cały swój majątek zapisał na rzecz dobra publicznego.

Poseł na sejm w 1609, 1618 i 1620 roku[11].

Zmarł bezpotomnie.

Zobacz też

  • Chorągiew husarska prywatna Krzysztofa Wiesiołowskiego

Przypisy

  1. Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493–1793, Kraków 1948, s. 146–147.
  2. Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, T. I, Województwo Wileńskie XIV-XVIII wiek, pod red. A. Rachuby, Warszawa 2004, s. 747.
  3. Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy”. Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 248.
  4. Przemysław Czyżewski, Starostowie wasilkowscy w XVI-XVIII w., [w:] Małe miasta. Elity., Supraśl 2005, s. 297.
  5. Alexander Rembowski, Rokosz Zebrzydowskiego : materyały historyczne poprzedzone przedmową i rozprawą pod tytułem Konfederacya i rokosz w dawnem prawie państwowem polskiem, Warszawa 1893, s. 213.
  6. Janusz Byliński, Dwa sejmy z roku 1613, Wrocław 1984, s. 248.
  7. Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, między Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 7.
  8. Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 352.
  9. Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
  10. Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s. 17.
  11. Przemysław Czyżewski, Starostowie wasilkowscy w XVI-XVIII w., w: Małe miasta. Elity., Supraśl 2005, s. 302.

Bibliografia

  • http://edukacja.sejm.gov.pl/marszalkowie/krzysztof_wiesiolowski.html
  • Ks. A. Kochański, 526 lat dziejów miasta Tykocina na tle historii Polski, Białystok 2010
  • Jaszczołt T., Ryżewski G., Krzysztof Wiesiołowski h. Ogończyk i jego testament, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, z. 11, 2013, s. 107–132, www.pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=31190&from=publication

Media użyte na tej stronie

Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodow.svg
Autor: Author: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów - ogólny wzorzec, nie związany z konkretnym przedziałem czasowym, szczególnie w odniesieniu do postaci orła
POL COA Ogończyk.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Ogończyk
Laski.gif
(c) Emax, CC-BY-SA-3.0
Marshal canes of the Polish-Lithuanian Commonwealth