Krzywe Koło (wieś)
| Artykuł | 54°10′58″N 18°46′40″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 54°10'58.1"N, 18°46'40.1"E, 54°10'51.42"N, 18°46'42.85"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 0 m |
| wieś | |
.jpg) Krzywe Koło | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 30 m n.p.m. |
| Liczba ludności (31.12.2014) | 529 |
| Strefa numeracyjna | 0 58 |
| Kod pocztowy | 83-022, 83-032[1] |
| Tablice rejestracyjne | GDA |
| SIMC | 0174496 |
Położenie na mapie gminy Suchy Dąb _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Suchy Dąb") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
 54°10′58″N 18°46′40″E/54,182778 18,777778 | |
Krzywe Koło (niem. Kriefkohl) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Suchy Dąb na obszarze Żuław Gdańskich.
Wieś jest siedzibą sołectwa Krzywe Koło, w którego skład wchodzi również miejscowość Krzywe Koło.
Po wojnie trzynastoletniej wieś znalazła się w granicach województwa pomorskiego, stanowiąc wraz z resztą Żuław Steblewskich własność miasta Gdańska[2]. W latach 1954–1958 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krzywe Koło, po jej zniesieniu w gromadzie Suchy Dąb. W latach 1945-1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[3] na listę zabytków wpisane są:
- kościół filialny pw. Znalezienia Krzyża Świętego z XIV w., nr rej.: 214 z 5.09.1962
- nieczynny cmentarz luterański z 2 poł. XVIII w., nr rej.: A-1883 z 17.04.2012
- mennonicki dom podcieniowy nr 7 z pocz. XIX w., nr rej.: 727 z 7.11.1975.
Na dawnym cmentarzu ewangelickim z XVIII wieku zachowało się kilka płyt nagrobnych[4][5].
Kościół
Pierwotnie drewniana kaplica. Na jej zrębie w XIV w. wybudowano gotycki kościół, rozbudowany w XVI w. i przebudowany w latach 1685-1686. Wieża została dobudowana w 1747 lub 1748 r. Przed II wojną światową był to kościół ewangelicki. Wewnątrz zachowało się niemal kompletne wyposażenie z XVII i XVIII w., m.in. polichromowane ławy gospodarzy z portretami apostołów na zapleckach i kobiece personifikacje cnót w zachodniej części kościoła. Od 2015 trwają prace konserwatorskie obrazów oraz ław, w czasie których odkryto na drzwiczkach ław sceny biblijne, portrety świętych i postaci biblijnych, nazwiska i gmerki rodowe fundatorów, girlandy owocowe i kwiatowe. Klasa artystyczna portretów świadczy o ich powstaniu w najlepszych gdańskich warsztatach malarskich[6]. Odkryte polichromie datowane są na rok 1687.
W murach kościoła znajdują się kamienne kule armatnie z czasu wojen szwedzkich[7].
Zobacz też
- Krzywe Koło, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 805. w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 637 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 36 [dostęp 2017-01-22].
- ↑ Dziennik Bałtycki, dodatek Alfabet Powiatu Gdańskiego, 29.02.2012
- ↑ Krzywe Koło: Uporządkowali luterański cmentarz (zdjęcie). [dostęp 2013-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-04)].
- ↑ Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Krzywym Kole (gm. Suchy Dąb). Niezwykła świątynia z wyposażeniem z XVII wieku
- ↑ "Najbardziej feministyczny kościół na Żuławach". Świątynia w Krzywym Kole skrywa zabytki rangi muzealnej
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Suchy Dąb, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor:
Mapa powiatu gdańskiego, Polska
Autor: Gliwi, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dorfpartie von Kriefkohl (Krzywe Koło).