Ksawera Dalewska

Ksawera Dalewska herbu Krucini (ur. w 1845 w Kunkułce (powiat lidzki), zm. 29 lipca 1900 w Warszawie) – uczestniczka powstania styczniowego na Litwie, zesłana na Syberię.

Życiorys

Uczyła się w Instytucie Szlacheckim, później na tajnych kursach. Po powrocie jej brata Franciszka z katorgi, gdy został członkiem Prowincjonalnego Rządu Narodowego na Litwie, pracowała jako jego sekretarka aż do jego aresztowania 21 czerwca 1863 roku. W październiku została zesłana na Syberię wraz z matką i siostrami Zuzanną i Józefą. Przebywała na wygnaniu w Kungurze i Samarze. W październiku 1867 roku udało się jej wrócić do Warszawy, gdzie prowadziła tajną pensję z przyrodnią siostrą Apolonią Sierakowską, wdową po Zygmuncie, oraz tłumaczyła z języka angielskiego powieści dla Tygodnika Ilustrowanego. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera II-5-3/4/5)^[1].

Grób Franciszka, Konstantego i Ksawery Dalewskich na cmentarzu Powązkowskim

Rodzina

Ojciec Ksawery, Dominik Antoni Dalewski był dwukrotnie żonaty. Córką Dominika z pierwszego małżeństwa była Apolonia Dalewska, późniejsza żona Zygmunta Sierakowskiego.

Ksawera Dalewska była córką Dominika Antoniego i drugiej jego żony, Dominiki z Narkiewiczów. Była jednym z ośmiorga ich dzieci. Jej rodzeństwo z tego małżeństwa to:

• Franciszek (1825–1904)
• Aleksander (1827–1862)
• Tekla (1838–?), późniejsza żona Ludwika Jenikego (1818–1903)
• Konstanty (1837–1871)
• Tytus (1841–1864)^[2]
• Zuzanna
• Józefa.

Przypisy

Bibliografia

• Maria Ordężyna: Dalewska Ksawera. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 4: Chwalczewski Jerzy – Dąbrowski Ignacy. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1938, s. 394.