Książeczka wojskowa

książeczki z 2004 i 1978

książeczka z 1978, strony 2–3 (dane personalne)

książeczka służby pomocniczej kobiet z 1957 – strony 4–5

książeczka z 2004, strony 6–7 (adnotacje o poborze)

Książeczka wojskowa – wojskowy dokument osobisty żołnierza zasadniczej służby wojskowej (zastępczej służby wojskowej) lub przeniesionego do rezerwy oraz podlegającego obowiązkowi stawiennictwa do kwalifikacji wojskowej^[1].

Książeczka wojskowa stanowi dokument identyfikacyjny, którym żołnierz posługuje się we wszelkich kontaktach urzędowych z władzami wojskowymi, pełni rolę jego dowodu osobistego w czasie służby. Ponadto używana jest podczas obowiązkowych czynności urzędowych podejmowanych w stosunkach z osobami podlegających wojskowemu obowiązkowi meldunkowemu.

Książeczki wojskowe w Polsce

Zgodnie z polskim prawem zabronione jest przewożenie, przenoszenie i przesyłanie książeczki wojskowej poza granice kraju^[2], tak jak samodzielne zmiany wpisów w niej dokonanych lub wprowadzanie nowych.

Dane w książeczce

Do książeczki wojskowej wpisuje się:

dane osobowe jej posiadacza:
- nazwisko i imię (imiona),
- imię ojca,
- datę i miejsce urodzenia,
- numer PESEL,
- adres zameldowania,
- stopień wojskowy;
dane dotyczące organu wydającego książeczkę wojskową:
- nazwę organu wydającego,
- datę wydania,
- pieczęć organu i podpis wydającego;
informacje dotyczące powszechnego obowiązku obrony i przebiegu czynnej służby wojskowej:
- adnotacje o kwalifikacji wojskowej:
  - o stawieniu się do kwalifikacji wojskowej, kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej, przeznaczenie podlegającego obowiązkowi stawiennictwa do kwalifikacji wojskowej do określonego rodzaju powszechnego obowiązku obrony, odroczenia czynnej służby wojskowej,
- rodzaj odbywanej czynnej służby wojskowej oraz datę rozpoczęcia i zakończenia tej służby lub zajęć wojskowych, służby w formacjach uzbrojonych niewchodzących w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, zasadniczej służby lub szkolenia podlegających obowiązkowi stawiennictwa do kwalifikacji wojskowej w obronie cywilnej oraz służby zastępczej,
- poświadczenie złożenia przysięgi wojskowej,
- stosunek do służby wojskowej,
- odbywanie ćwiczeń wojskowych w rezerwie,
- rodzaj przeznaczenia żołnierza rezerwy na wypadek ogłoszenia mobilizacji i wybuchu wojny oraz serię i numer dokumentu, którym nadano temu żołnierzowi przydział mobilizacyjny, pracowniczy przydział mobilizacyjny lub przydział organizacyjno-mobilizacyjny,
- przynależność ewidencyjną do wojskowej komendy uzupełnień,
- adnotacje służbowe:
  - aktualne miejsce pełnienia czynnej służby wojskowej, numer jednostki wojskowej, datę rozpoczęcia i zakończenia służby w tej jednostce,
  - numer wydanej broni służbowej, datę jej wydania oraz zwrotu,
  - symbol specjalności wojskowej,
  - kategorię zdolności do czynnej służby wojskowej, o ile została zmieniona w stosunku do wpisu w adnotacji o kwalifikacji wojskowej.

Oprócz powyższych danych, zawiera się adnotacje o kwalifikacji wojskowej, przebiegu służby, ćwiczeniach i szkoleniach wojskowych. A także o nadanych stopniach wojskowych, o złożeniu przysięgi wojskowej, wydaniu karty mobilizacyjnej i o przydziale mobilizacyjnym.

Niektóre wersje książeczek zawierają też informacje o wydanej żołnierzowi broni, umundurowaniu, nadanych odznaczeniach wojskowych, specjalności wojskowej, o grupie krwi żołnierza, o napromienieniu, o wydanym identyfikatorze (tzw. nieśmiertelniku) oraz adres najbliższej rodziny.

Organy wydające książeczkę

Książeczki wojskowe wydawane są podlegającym obowiązkowi stawiennictwa do kwalifikacji wojskowej przez lokalne wojskowe komendy uzupełnień, właściwe ze względu na miejsce zameldowania, a także kobietom przeznaczonym do wojskowej służby pomocniczej (po studiach medycznych i na farmacji).

Opis kategorii

Po przeprowadzonych badaniach lekarskich podczas kwalifikacji wojskowej może zostać orzeczona jedna z następujących kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej:

Kategoria zdolności „A” – orzeczenie o zdolności do czynnej służby wojskowej. Osoba z Kategorią „A” może odbywać każdą formę czynnej służby wojskowej lub służby w obronie cywilnej w okresie pokoju, w trakcie mobilizacji, jak i w czasie wojny^[a],
Kategoria zdolności „B” – orzeczenie o czasowej niezdolności do czynnej służby wojskowej. Aktualny ogólny stan zdrowia osoby z kategorią „B” nie pozwala na pełną zdolność do czynnej służby wojskowej,
Kategoria zdolności „D” – orzeczenie o niezdolności do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju. Osoba z kategorią „D” nie może zostać powołana do żadnej z form czynnej służby wojskowej w czasie pokoju i jest przenoszona do rezerwy,
Kategoria zdolności „E” – orzeczenie trwałej i całkowitej niezdolności do czynnej służby wojskowej w czasie pokoju, mobilizacji i wojny. Osoba z kategorią „E” nie podlega w ogóle obowiązkowi wojskowemu^[3].