Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego

Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego

Autor	Adam Mickiewicz
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Paryż
Język	polski
Data wydania	1832
Wydawca	Aleksander Jełowicki

Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego – utwór poetycki, broszura publicystyczna o charakterze politycznym napisana przez Adama Mickiewicza i wydana w grudniu 1832 roku w Paryżu^[1]. Utwór powstał w najbardziej płodnym literacko okresie życia Mickiewicza, krótko po upadku powstania listopadowego, tuż po napisaniu Dziadów części III, a bezpośrednio przed powstaniem Pana Tadeusza.

Charakterystyka

Księgi w swojej formie przypominają przypowieści ewangeliczne, co jest celowym zabiegiem autora. Pod względem gatunku literackiego zalicza się je do literatury apokryficznej. Niemniej w swoim przesłaniu są utworem publicystycznym związanym z sytuacją Polaków u zarania Wielkiej Emigracji.

Księgi były skierowane szczególnie do emigrantów po klęsce powstania listopadowego. Mickiewicz wyraża swoją opinię o politycznych sporach emigracji polskiej, które, jego zdaniem, stanowią zagrożenie dla poczucia jedności narodowej. Zwracał się do emigracji o zgodę i gotowość do działania. Księgi stanowią jeden z fundamentów polskiego mesjanizmu, gdyż Polska, jak pisze autor, przetrwała w ideałach wiary chrześcijańskiej i pragnieniu wolności; ma więc jego zdaniem, rolę odkupicielską. Jej rozbiory porównuje do męki Jezusa Chrystusa, a jej wyzwolenie do zmartwychwstania.

Część emigracji zarzucała autorowi idealizację i promowanie moralności wynikającej jedynie z religijności. Krytycznie słowa braku uznania pojawiły się także w bulli papieskiej Grzegorza XVI. Księgi zdobyły jednak wielką popularność, nie tylko za granicą, ale także w Polsce, gdzie były nielegalnie drukowane. Przetłumaczono je na wiele języków. Dzięki temu utworowi Mickiewicz stał się znany w Europie.

Zobacz też

• liczba męża opatrznościowego
• Pielgrzym Polski

Ciekawostka ezoteryczna

W tytule utworu mamy 44 litery, czyli klucz kodu, który pozwala wyodrębnić kilka zdań o tej samej liczbie liter. Znajdziemy je na początku pierwszej i drugiej księgi oraz w "Modlitwie pielgrzyma", stanowiącej zakończenie emigracyjnego manifestu Mickiewicza.

1. Od początku świata aż do umęczenia narodu polskiego

2. W on czas przyszedł na ziemię Syn Boży JEZUS CHRYSTUS

3. Duszą narodu polskiego jest pielgrzymstwo polskie

4. Polak w pielgrzymstwie nie ma jeszcze imienia swego

5. BOŻE Jagiellonów! BOŻE Sobieskich! BOŻE Kościuszków!

W Roku Romantyzmu Polskiego tajemnicza liczba 44 odsłania się nam w duchu mesjanizmu polskiego.

Przypisy

Bibliografia

• Zofia Stefanowska, Historia i profecja. Studium o „Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego” Adama Mickiewicza (1962)
• Tomasz Łubieński, M jak Mickiewicz, rozdz. XVIII "Pielgrzymowanie nad Sekwaną" (2005)

Linki zewnętrzne

• Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (pierwodruk, Paryż, 1832) w serwisie Polona.pl
• Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego (Toledo, 1905) w serwisie Polona.pl
• Księgi narodu polskiego... w serwisie Wolne Lektury