Księstwo Akwitanii
| VII w. – 768 IX w. – XV w. | |||||
| |||||
Księstwo Akwitanii (fr. Duché d'Aquitaine) – średniowieczne księstwo w południowo-zachodniej Francji, jedno z największych i najbardziej znaczących księstw francuskich[1], istniejące od VII do VIII wieku i ponownie od końca IX wieku do połowy XV wieku[2].
Stanowiąc początkowo część królestwa frankijskiego, księstwo usamodzielniło się w drugiej połowie VII wieku. W 768 roku zostało przez Pepina Krótkiego ponownie wcielone do państwa Franków. W latach 781–877 istniało Królestwo Akwitanii, ustanowione przez Karola Wielkiego i podporządkowane królestwu frankijskiemu; władali w nim członkowie dynastii Karolingów[2].
Przesłankę do odrodzenia Księstwa Akwitanii stanowił upadek Imperium Karolińskiego – zostało odtworzone w drugiej połowie IX wieku przez hrabiów Poitiers, w których rękach pozostawało ono do XII wieku. W 1137 roku, w rezultacie małżeństwa księżnej Eleonory Akwitańskiej z Ludwikiem, następcą tronu Francji (który objął w tym samym roku jako Ludwik VII), księstwo podporządkowane zostało monarchii francuskiej. Po ich rozwodzie w 1152 roku i drugim małżeństwie Eleonory, tym razem z Henrykiem, przyszłym królem Anglii (jako Henryk II), przeszło pod kontrolę angielską[1][2].
W szczytowym okresie Księstwo Akwitanii rozciągało się od Loary na północy po Pireneje na południu[3]. W jego skład wchodziły hrabstwa Agenais, Angoumois, Aunis, Berry, Bordelais, Limousin, Marche, Owernia, Périgord, Poitou, Quercy, Rouergue, Saintonge i Uzerches[1]. Za sprawą podbojów francuskich w XII i XIII wieku, jego granice skurczyły się zasadniczo do obszaru Gaskonii. Kolejni królowie angielscy, jako książęta Akwitanii, zobowiązani byli do składania hołdu lennego królom Francji[4]. Spór angielsko-francuski o kontrolę nad terytorium Akwitanii przyczynił się do wybuchu wojny stuletniej (XIV–XV w.). W 1453 roku księstwo ostatecznie podbite zostało przez Karola VII, po czym wcielone do Królestwa Francji jako prowincja Akwitania[3].
Francja w 987 r., Księstwo Akwitanii zaznaczone kolorem ciemnoczerwonym
Francja w 1154 r., kolorem czerwonym zaznaczone posiadłości angielskie, w tym Księstwo Akwitanii z podziałem na hrabstwa
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Aquitaine, [w:] The Oxford Dictionary of the Middle Ages, Robert E. Bjork (red.), Oxford University Press, 2010, ISBN 978-0-19-957483-4 [dostęp 2022-05-11] (ang.).
- ↑ a b c Aquitaine. Encyclopédie Larousse. [dostęp 2022-05-11]. (fr.).
- ↑ a b Aquitaine, [w:] A Dictionary of World History (3 ed.), Oxford University Press, 2015, ISBN 978-0-19-176572-8 [dostęp 2022-05-11] (ang.).
- ↑ John Gillingham, Aquitaine, [w:] John Cannon, The Oxford Companion to British History (1 ed.), Oxford University Press, 2009, ISBN 978-0-19-956763-8 [dostęp 2022-05-11] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Patricia Fidi, Licencja: CC0
Regional flag of the french province Aquitaine
Autor: Bourrichon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kingdom of Franks under en:Hugues Capet in France in 987.