Księstwo Kopanickie

Księstwo Kopanickie
XII- ok. 1209
Godło
Godło
Język urzędowy

połabski, łaciński?

Stolica

Kopanica

Ustrój polityczny

monarchia

Zależne od

Księstwo Polski

Podbój

przez Konrada II
ok. 1209

Religia dominująca

religia Słowian, chrześcijaństwo?

Księstwo Kopanickie (niem. Herzogtum Köpenick) – dawne księstwo słowiańskie, leżące na terytorium plemienia Sprewian (obecnie wschodnia część landu Brandenburgii).

Nie wiadomo kiedy dokładnie i w jakich okolicznościach księstwo powstało, jednak na pewno istniało w końcu lat 40. XII w., kiedy jego księciem[1] był Jaksa z Kopanicy. Według źródeł archeologicznych większe umocnienia Kopanicy (obecnie dzielnica Berlina) powstały ok. 1100 i być może wkrótce potem doszło do powstania księstwa.

Granice

Okolice Kopanicy w czasie rządów księcia Jaksy

Z uwagi na płynność granic w średniowieczu, nie można dokładnie ustalić granic księstwa. Na wschodzie musiało jednak graniczyć z Polską, gdyż książę Jaksa uznał się za wasala Bolesława Kędzierzawego. Najprawdopodobniej odcinkiem granicznym była rzeka Odra od Cedyni na południe i dalej teren pomiędzy rzekami Sprewą i Stobrawą[2]. Następnie granica skręcała na południowy zachód i prawdopodobnie sięgała północnego i zachodniego brzegu jeziora Scharmützelsee, stamtąd biegła na zachód do jeziora Krossinsee i dalej na południowy zachód, prawdopodobnie w okolice miasta Zossen. Granicą zachodnią były prawdopodobnie rzeki Nuthe i Hawela[3]. Na północy granica przebiegała zapewne w okolicach obecnego miasta Lindow i skręcała na wschód, biegnąc do Odry.

Historia

     Przybliżone położenie księstwa przy zachodniej granicy Polski w XII w.

Niewiele wiadomo o dziejach księstwa. Faktem jest, że od lat 50. XII wieku było w stosunku lennym wobec Polski, ale książę Jaksa prowadził dość samodzielną politykę. Księstwo toczyło zacięte walki z margrabią Albrechtem Niedźwiedziem o twierdzę Brenna, którą kontrolowało w latach 1154-1157. Książę Jaksa prawdopodobnie przyjął także chrzest, o czym może świadczyć nowy typ bitych monet (tzw. brakteatów) z podobizną księcia trzymającą w rękach krzyż i chorągiew.

Książę Jaksa zmarł w 1168 lub 1178 i nie wiadomo, co dalej działo się z księstwem. Najpóźniej jednak w 1210 zostało podbite przez Marchię Miśnieńską[4], gdyż wtedy pojawia się po raz pierwszy w dokumentach margrabiego Konrada II.

Przypisy

  1. Jedyny potwierdzony źródłowo; jednocześnie niektórzy badacze utożsamiają go z żyjącym równocześnie w Polsce Jaksą z Miechowa;
  2. Jest to prawdopodobne o tyle, że zachodnia granica Ziemi lubuskiej sięgał do tych rzek od zachodu;
  3. Niemal na pewno od 1157, ponieważ wtedy Jaksa utracił ostatecznie Brennę i wspomniane rzeki stanowiłyby naturalną granicę;
  4. Najprawdopodobniej dokonał tego Konrad II pomiędzy 1205 a 1209, gdyż w ten sposób starał się wypracować sobie najdogodniejszą drogę do uderzenia na Lubusz, co miało miejsce w 1209.

Bibliografia

  • Benedykt Zientara, Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 2005;
  • Atlas historyczny do 1815 roku, pod red. Julii Tazbir, Warszawa 2005;
  • Tekst o Jaksie z Miechowa/Kopnika. 1163.miech.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. – dostęp: 30 grudnia 2009.

Media użyte na tej stronie

Polska 1102 - 1138.png
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa Polski za panowania Bolesława III Krzywoustego (1102 - 1138)
Karte Jaxa.jpg
(c) Lienhard Schulz, CC-BY-SA-3.0
Karte zu Jaxa von Köpenick, um 1150