Ksylometazolina

Ksylometazolina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C16H24N2

Masa molowa

244,38 g/mol g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały krystaliczny proszek

Identyfikacja
Numer CAS

526-36-3
1218-35-5 (chlorowodorek)

PubChem

5709

DrugBank

DB06694

Podobne związki
Podobne związki

tymazolina, metyzolina, fenoksazolina

Pochodne

oksymetazolina

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

R01 AA07
R01 AB06
S01 GA03
S01 GA53

Ksylometazolinaorganiczny związek chemiczny, pochodna imidazoliny zawierająca podstawioną grupę benzylową. Stosowana (podobnie jak jej hydroksylowa pochodna, oksymetazolina) jako lek o działaniu sympatykomimetycznym, głównie bezpośrednio na receptory α-adrenergiczne.

Działanie

Stosowana miejscowo jest lekiem obkurczającym naczynia krwionośne nosa, przez co zmniejsza obrzęk i przekrwienie błony śluzowej. Po kilku minutach od aplikacji następuje udrożnienie nosa, znaczne ułatwienie choremu oddychania i zmniejsza się ilość wydzieliny.

Wskazania do stosowania

Leczenie pomocnicze:

Przeciwwskazania

  • nadwrażliwość na ksylometazolinę
  • zanikowe zapalenie błony śluzowej nosa
  • pacjenci po zabiegach chirurgicznych prowadzonych przeznosowo (np. przezklinowe usunięcie przysadki) lub po innych zabiegach przebiegających z odsłonięciem opony twardej
  • wiek pacjenta poniżej 2 lat.

Środki ostrożności

Interakcje

Podobnie jak w przypadku innych leków sympatykomimetycznych, może wystąpić nasilenie ogólnoustrojowego działania ksylometazoliny podczas jednoczesnego stosowania z inhibitorami monoaminooksydazy (IMAO), trój- i czteropierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi. Należy unikać jednoczesnego stosowania substancji z innymi lekami sympatykomimetycznymi (np. efedryna, pseudoefedryna) ze względu na sumowanie się działania.

Działania niepożądane

Miejscowe:

  • podrażnienie i suchość błony śluzowej nosa
  • uczucie pieczenia w nosie i gardle
  • kichanie.

Bardzo rzadko występują objawy działania ogólnoustrojowego takie jak:

  • nudności
  • ból głowy
  • osłabienie, zmęczenie, senność
  • zaburzenia widzenia
  • reakcje alergiczne
  • kołatanie serca, przyspieszenie czynności serca, wzrost ciśnienia tętniczego.

Dawkowanie

Leków zawierających ksylometazolinę nie należy stosować dłużej niż 3-5 dni.
Preparaty o stężeniu 0,05% przeznaczone są do stosowania u dzieci do 12 lat: zwykle stosuje się 1-2 krople do każdego otworu nosowego 1-2 razy na dobę.
Preparaty o stężeniu 0,1% przeznaczone są dla dorosłych i dzieci powyżej 12 lat: standardowo 2-3 krople do każdego otworu nosowego nie więcej niż 3 razy w ciągu doby.

Przedawkowanie

W rzadkich przypadkach niezamierzonego przedawkowania, szczególnie u dzieci, mogą wystąpić zwłaszcza takie objawy, jak: przyspieszona lub niemiarowa czynność serca, podwyższone ciśnienie tętnicze i czasami zaburzenia świadomości.
Nie ma specyficznego leczenia. Należy zastosować leczenie objawowe.

Preparaty

Dostępne w Polsce preparaty proste to Orinox, Otrivin, Sudafed XyloSpray, Xedine HA, Xylogel, Xylometazolin i Xylorhin[3].

Dostępne w Polsce preparaty złożone[3]:

Przypisy

  1. a b c Department of Chemistry, The University of Akron: Xylomethazoline (ang.). [dostęp 2011-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-02)].
  2. Xylometazoline, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB06694 (ang.).
  3. a b c Rejestr Produktów Leczniczych, dopuszczonych do obrotu na terenie Polski. [dostęp 2022-03-30]. (pol.)

Bibliografia

  • Pharmindex: kompendium leków. Warszawa: UBM Medica Polska, 2011, s. 1280. ISBN 978-83-62078-02-8.
  • Otrivin – Charakterystyka produktu leczniczego (pol.). Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. [dostęp 2011-12-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-19)].

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-skull.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for toxic substances
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Xylometazoline Structural Formulae V 2.png
Xylometazoline_Structural_Formula