Kuźnica Czarnkowska

Artykuł52°56′54″N 16°30′50″E
- błąd38 m
WD52°54'N, 16°33'E
- błąd20453 m
Odległość1777 m
Kuźnica Czarnkowska
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego
Państwo Polska
Województwo wielkopolskie
Powiatczarnkowsko-trzcianecki
GminaCzarnków
Strefa numeracyjna67
Kod pocztowy64-700[1]
Tablice rejestracyjnePCT
SIMC0525062
Położenie na mapie gminy wiejskiej Czarnków
Mapa konturowa gminy wiejskiej Czarnków, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kuźnica Czarnkowska”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kuźnica Czarnkowska”
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego
Mapa konturowa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kuźnica Czarnkowska”
Ziemia52°56′54″N 16°30′50″E/52,948333 16,513889

Kuźnica Czarnkowska (niem. Hammer[2]) – wieś w zachodniej Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Czarnków.

Integralne części wsi Kuźnica Czarnkowska[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
1016138Kuźnica Czarnkowska-Wybudowanieczęść wsi
1016144Kuźnica-Majątekczęść wsi
1016204Piaskiczęść wsi
1006039W Łąkachczęść wsi

Położona we wschodniej części Kotliny Gorzowskiej, nad rzeką Rudnicą.

Pierwsze wzmianki o wsi Kuźnica Czarnkowska (zwana Hamernią) pojawiły się w średniowiecznych dokumentach w 1497r[5].

Miejscowość wchodziła w skład rozległej własności ziemskiej Czarnkowskich w XVI w. wymieniane były również Śmieszkowo, Radosiew i Walkowice. Czarnkowscy pozostali właścicielami Czarnkowa i okolicznych wsi do połowy XVII w. W okresie późniejszym dobra czarnkowskie zostały częściowo podzielone na kilka mniejszych majątków ziemskich, należących do różnych właścicieli. W 1727 r. Czarnków wraz z Kuźnicą Czarnkowską i wsią Radosiew oraz folwarkiem Jędrzejewo został własnością kasztelana krakowskiego Stanisława Poniatowskiego – ojca ostatniego króla Polski. Poniatowski był postacią wielce zasłużoną dla ożywienia gospodarczego doliny Noteci, zwanej wówczas „Polskim Nilem”; w 1748 r. utworzył obok tzw. klucza Biała i Trzcianka, majątek ziemski zwany kluczem Kuźnica.

W końcu 1772 r. podczas I rozbioru Polski wojska pruskie zajęły dolinę Noteci od strony północnej, a w lutym 1773 r. również ziemie leżące na południe od Noteci.

Na przestrzeni XIX w. zmieniali się kolejni właściciele poszczególnych majątków ziemskich. Czarnków oraz majątek Sarbia należały do Swiniarskich, Gębice i Huta do Paliszewskich, Ciszkowo do Romana Dzieduszyckiego, Kuźnica Czarnkowska pozostawała własnością niemiecką i ok. 1846 r. należała do hrabiego Böetze.

Po I wojnie światowej w 1919 r., na mocy postanowień Traktatu Wersalskiego, granica poprowadzona nurtem Noteci podzieliła obecną gminę Czarnków na dwie części. Część południowa znalazła się w granicach niepodległej Polski, natomiast tereny na północ od Noteci (w tym Kuźnica Czarnkowska) pozostały w granicach Niemiec. Po zakończeniu II wojny światowej, na Konferencji jałtańskiej Polsce przyznano część dotychczasowych ziem niemieckich: Ziemie Lubuską, Pomorze Zachodnie, Prusy Wschodnie i Śląsk oraz byłe Wolne Miasto Gdańsk. Kuźnica Czarnkowska znalazła się w granicach Polski.

Po roku 1945 Kuźnica Czarnkowska leżała w granicach powiatu trzcianeckiego, w latach 1945–54 siedziba gminy Kuźnica Czarnkowska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.

Od 1999 roku w ramach reformy administracyjnej Kuźnica należy do powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego.

W Kuźnicy znajduje się kościół parafialny pw. św. Franciszka Ksawerego, który wybudowano w 1923 roku[6].

We wsi mieści się zabytkowy zespół pałacowy, obejmujący pałac z 1820 roku, oficynę z 1840 oraz park z 2. połowy XVIII–XIX, XX wieku[7].

Zobacz też

  • Kuźnica

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 637 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Tekst jednolity wraz ze zmianami, absta.pl [dostęp 2018-04-20].
  6. Parafia pw. św. Franciszka Ksawerego, Kuźnica Czarnkowska. Kuria Biskupia Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. [dostęp 2017-03-20].
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Kuznica Czarnkowska Church 2010-05.jpg
Autor: JDavid, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego w Kuźnicy Czarnkowskiej (woj. wielkopolskie)
Czarnków (gmina wiejska) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Czarnków, Polska
Powiat czarnkowsko-trzcianecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, Polska