Kuźniczysko

Kuźniczysko
wieś
Ilustracja
Ewangelicki kościół w centrum wsi.
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

trzebnicki

Gmina

Trzebnica

Sołectwo

Kuźniczysko

Wysokość

113 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

378[1]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-100

Tablice rejestracyjne

DTR

SIMC

0881549

Położenie na mapie gminy Trzebnica
Mapa konturowa gminy Trzebnica, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kuźniczysko”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Kuźniczysko”
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego
Mapa konturowa powiatu trzebnickiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kuźniczysko”
Ziemia51°22′31″N 17°10′58″E/51,375278 17,182778
Strona internetowa

Kuźniczysko (hist. Polska Kuźnica[2], niem. Polnisch Hammer) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Trzebnica[3].

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Nazwa

Pierwotną nazwą była Polska Kuźnica zanim nie została zgermanizowana. Nazwa wywodzi się od polskiego słowa kuźnia i związana jest z polskim osadnictwem. Niemiecki leksykon geograficzny Neumanna wydany w 1905 roku notuje nazwę miejscowości jako Polnisch Hammer[4]. Z powodu polskiego pochodzenia w latach 1937-1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła nazwę na nową, całkowicie niemiecką - Groß Hammer[5] usuwając z niej pierwszy człon Polnisch.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:

  • kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, drewniany, z XVIII w[7].

Młyn wodny

Dzieje

Pierwsze wzmianki o młynie wodnym w Kuźniczysku sięgają roku 1785[8], kiedy wieś zamieszkiwało 400 osób. Wiadomo jednak, że młyn istniał w tym miejscu dużo wcześniej - od XVI wieku. W XIX wieku obok młyna wybudowany został zespół dworski obejmując młyn i nadając mu nazwę dworski. Obiekt był kilkukrotnie przebudowywany. W roku 1870 w młynie została wybudowana trzecia kondygnacja, na którą wstawiono odsiewacze mąki. Ostatnia przebudowa nastąpiła w latach 1927-1931. Wymieniono wszystkie dotychczasowe urządzenia technologiczne oraz zmieniono napęd. W roku 1927 wybudowano nowe koryto Sąsiecznicy w stronę obecnej szkoły podstawowej, jaz oraz staw jako zbiornik dla potrzeb napędu technologii. Stare koryto rzeki przyjęło nazwę Młynówka. Ze względu na panujące susze, a tym samym niski poziom wody w rzece, w roku 1930 wybudowano obok młyna pierwszą w okolicy trafostację, zasilającą silnik pędni głównej. Od tego momentu rozpoczął się proces elektryfikacji wsi. W roku 1931 zlikwidowano drewniane koło nasiębierne i zabudowano nowoczesną turbinę Francisa.

Galeria

Współczesność

W kwietniu 2012 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Izby Tradycji Młynarskich[9] i udostępnienie młyna zwiedzającym. Tym samym obiekt stał się punktem węzłowym sieci Małych Muzeów Domowych zrzeszających muzealników z Polski, Czech, Słowacji, Litwy, Ukrainy i Niemiec. Od tego czasu młyn daje odwiedzającym możliwość odbycia lekcji „żywej historii” oraz zapoznania się z jednym z ginących zawodów.

Od czerwca 2012 roku oferta turystyczna wzbogacona została o grę terenową „Sekrety Wodnego Młyna”. Quest ten na początku 2013 roku zdobył główną nagrodę w konkursie na „Najlepszą Wyprawę Odkrywców po Kocich Górach[10]. Karta wyprawy dostępna jest na stronie www.wyprawyodkrywcow.pl. Młyn można zwiedzać, a quest przechodzić codziennie po uprzednim umówieniu się.

Przypisy

Bibliografia

  • Max Broesike: Neumans Orts- und Verkehrs-Lexi des Deutschen Reichs. Leipzig und Wien: Verlog des Bibliographischen Instituts, 1905.

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
SM Kuźniczysko kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (4) ID 597907.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kuźniczysko, kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, XVIII
Kuzniczysko-staw.jpg
Autor: Rycerzodie, Licencja: CC0
Staw w wiosce Kuźniczysko obecnie.
Kuzniczysko-mlyn.jpg
Autor: Rycerzodie, Licencja: CC0
Młyn w wiosce Kuźniczysko obecnie
Kuzniczysko-staw-stary.jpg
Staw w wiosce Kuźniczysko w roku 1930
Kuzniczysko-mlyn-stary.jpg
Młyn w wiosce Kuźniczysko w roku 1930
Kuzniczysko-gosciniec.jpg
Autor: Rycerzodie, Licencja: CC0
Lokalizacja gościńca we wsi Kuźniczysko obecnie
Kuzniczysko-gosciniec-stary.jpg
Gościniec w wiosce Kuźniczysko w roku 1930