Kucharz krakowski

Kucharz krakowski
Ilustrowany kucharz krakowski dla oszczędnych gospodyń
Ilustracja
Okładka książki
Autor

Kazimiera Krumłowska (Maria Gruszecka)

Tematyka

książka kucharska

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Kraków

Język

polski

Data wydania

1892

Wydawca

Księgarnia J. M. Himmelblaua

Kucharz krakowski (Ilustrowany kucharz krakowski dla oszczędnych gospodyń) – poradnik kucharski autorstwa Kazimiery Krumłowskiej która używała pseudonimu Maria Gruszecka.

Tytuł

Tytuł pierwszego wydania książki z 1892 roku brzmiał Kucharz krakowski dla oszczędnych gospodyń. Smaczne i tanie obiady dla domów obywatelskich, według kuchni krakowskiej, litewskiej, francuskiej i wiedeńskiej z uwzględnieniem higieny i dydaktyki z podaniem dyspozycji na stosowne obiady każdego dnia całego roku, sposobu podawania potraw, ubierania stołu, i przyjmowania gości z osobnym rozdziałem kuchni kartoflanej. Praktyczne przepisy do ciast, legumin, konfitur, likierów, lodów, marynat itp. Ważne wskazówki do gospodarstwa domowego oraz konserwowania i przechowania w należytym stanie różnych przedmiotów na podstawie wieloletniego doświadczenia i według wzorowych dzieł ułożone przez Maryę Gruszecką[1]. W kolejnych wydaniach dodano ilustracje i zmieniono tytuł na Illustrowany kucharz krakowski....[2].

Historia

Autorką książki była Kazimiera Krumłowska[3], siostra Artura, żona urzędnika Dyrekcji Skarbu w Krakowie Jana Krumłowskiego[4] i matka Konstantego Krumłowskiego. Zmarła w wieku 76 lat 2 grudnia 1928 w Warszawie i została pochowana na cmentarzu Powązkowskim[5]. Książkę wydała Księgarnia J. M. Himmelblaua. Pierwsze wydanie ukazało się w 1892 roku[6]. W styczniu 1893 roku można było ją nabyć w redakcji Kuriera Lwowskiego[7]. Jak pisze autorka we wstępie w ciągu 9 miesięcy rozeszło się 5 wydań książki[2]. W 1904 roku w sprzedaży było już X wydanie[8].

Treść

Strona tytułowa księgi

Maria Gruszecka podpowiada młodym gospodyniom jak w sposób prosty, tani i zdrowy przygotować obiad.

W książce znajduje się ponad 1300 różnych przepisów ujęte w 28 rozdziałów[9] na zupy i sosy, mięsa, ryby, jarzyny, potrawy mączne oraz ciasta, torty[10]. W książce są rozbudowane tabele ukazujące skład chemiczny rozmaitych produktów spożywczych tj. wskazujące ile procentowo zawierają one białka, tłuszczu, węglowodanów, wody czy węgla. Dodatkowo rozdział poświęcony sprawdzonym sposobom na przechowywanie żywności, pranie i czyszczenie metali[11].

Opinie o książce

Kurier Warszawski w 1892 r. pisał o książce: Literatura kulinarna nasza, w której dotąd pierwszorzędnym blaskiem wartości i powodzenia świeciło 365 obiadów wzbogacona została nowym dziełem: Kucharz krakowski dla oszczędnych gospodyń. Smaczne i tanie obiady dla domów obywatelskich[6].

We wrześniu 1893 roku recenzję książki napisała Lucyna Ćwierczakiewiczowa, która zarzuciła autorce używanie wagi decymalnej oraz "zacofanie w kwestii kulinarnej". Chodziło o polecanie ekstraktu mięsnego Liebiega, szumowanie rosołu, używanie „szmalcu” do smażenia oraz sposobu podawania „polardy z ogórkami kwaszonemi"[12].

Reprint

W 2013 roku Wydawnictwo Graf ika wydało reprint wydania z 1898 roku Illustrowanego kucharza krakowskiego[13].

Przypisy

  1. ↑ Kucharz krakowski..., polona.pl, 1892 [dostęp 2019-09-22].
  2. ↑ a b Illustrowany kucharz krakowski..., polona.pl [dostęp 2019-09-22].
  3. ↑ Pseudonimy i kryptonimy polskie Wilno 1922 s. 31
  4. ↑ Wspomnienia Artura Gruszeckiego Pamiętnik Literacki : czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej 1976 67/2, s. 174
  5. ↑ Kazimiera Krumłowska. Nekrolog Kurier Warszawski : wydanie wieczorne. R. 108, 1928, nr 335 s. 12
  6. ↑ a b B.Adamczewska, B.Mellerowa: Fragment książki "W kuchni babci i wnuczki". Polityka.pl, 2009-11-19. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)].
  7. ↑ Drobne ogloszenia, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1893-01-28, Seite 6, anno.onb.ac.at [dostęp 2019-09-22].
  8. ↑ Na święta, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1904-12-20, s. 5, anno.onb.ac.at [dostęp 2019-09-22].
  9. ↑ Dawne książki kucharskie z terenu Kujaw i Pomorza // Rozkwit literatury kulinarnej w XIX wieku. W: O-historii.pl [on-line]. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)].
  10. ↑ Magdalena Kękuś: Historia od kuchni, czyli o żywności i książkach kucharskich w XIX wieku // Ja jestem kobieta… gotująca! O książkach kucharskich. Histmag, 2015-12-22. [dostęp 2016-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)].
  11. ↑ Magdalena Kasprzyk-Chevriaux: Historie kuchenne. Dlaczego my, krakusi, z kminkiem się nie lubimy. Kraków.Wyborcza.pl, 25. [dostęp 2016-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-28)].
  12. ↑ Nadeslane, Kuryer Lwowski (Lemberger Courier), 1893-09-18, s. 7, anno.onb.ac.at [dostęp 2019-09-22].
  13. ↑ Illustrowany Kucharz Krakowski - Wydawnictwo Graf_ika, sklep.graf-ika.pl [dostęp 2019-09-22].

Media użyte na tej stronie

Kucharz Krakowski.jpg
Okładka książki "Ilustrowany kucharz krakowski dla oszczędnych gospodyń", Maria Gruszecka
Kucharz Gruszecka.jpg
Strona tytułowa księgi "Ilustrowany Kucharz Krakowski dla oszczędnych gospodyń", Maria Gruszecka, 1895