Kudryńce

Kudryńce

Кудринці

Zamek w Kudryńcach
Herb
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Rejon	borszczowski
Powierzchnia	3,5 km²
Populacja (2001) • liczba ludności	1582[1]
Kod pocztowy	48750
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Kudryńce
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kudryńce
Położenie na mapie Polski w 1939 r. (c) Lukasb1992 z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 Kudryńce
48°36′53″N 26°17′16″E/48,614722 26,287778
Portal Ukraina

Zamek w Kudryńcach. Schemat

Kudryńce (ukr. Кудринці – Kudrynci) – miejscowość położona na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim, rejon Borszczów. W II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Kudryńce w powiecie borszczowskim województwa tarnopolskiego.

Położenie

Miasto położone było po prawej stronie rzeki Zbrucz w jej zakolu. Dzeliło się na Kudryńce Dolne i Górne oraz przysiółek Zawale, który leżał na południe od miasta po lewej i prawej stronie Zbrucza w zakolu rzeki.

Nad Zbruczem po lewej stronie rzeki ok. 1 km od miasta pod koniec XIX wieku leżała wieś o tej samej nazwie w pow. kamienieckim, gm. Rychta (nad rz. Zwaniec), parafia katolicka Czarnokozienice nad Zbruczem, liczyła 430 mieszkańców, własność Koziebrodzkich, dzierżawił St. Chmielowski.

Historia

Herb Herburtów

Miasto lokowane na prawie magdeburskim w roku 1518, przez Herburtów. W miejscu znajdowała się parafia rzymskokatolicka. Do 1772 roku województwo podolskie. Od roku 1772 było to miasteczko graniczne między Austro-Węgrami a Rosją. Do 1918 roku – miasto w Królestwie Galicji i Lodomerii w Cesarstwie Austriackim, w powiecie borszczowskim, starostwo powiatowe w Mielnicy nad Dniestrem. Pod koniec XIX wieku miasteczko liczyło 2315 mieszkańców. Do 1939 roku – miasto w województwie tarnopolskim.

30 kwietnia 1887 zniszczył pożar dom mieszkalny i dwa budynki na obszarze dworskim. Właścicielka Ester Bardfeld, matka 8-ga dzieci ratując klejnoty wartości około 1200 zł., została głowniami spadającymi przywaloną i pomimo rychłego ratnnku przez trzech lekarzy, zmarła wkrótce potem^[2].

Od 1882 w Kudryńcach przebywał Adam Chmielowski, gościł wtedy u swojego brata Stanisława Chmielowskiego, który dzierżawił majątek Kudryńce nad Zbruczem.

W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała kompania graniczna KOP „Kudryńce”^[3].

Zabytki

• zamek, jedna z największych twierdz polskich, wybudowana przez Herburtów na początku XVI wieku, położona na wysokiej skarpie w Kudryńcach nad Zbruczem; obecnie w ruinie^[4].
• zamek w pobliskich Czarnokozińcach, znajduje się na północ od miejscowości Kudryńce, po drugiej stronie Zbrucza^[4].

Znani

• Adam Chmielowski, św. brat Albert (1845–1916), zakonnik, założyciel zgromadzenia albertynów, powstaniec styczniowy
• Teodor Chmielowski (1892–1920), major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Maria z Chmielowskich Łunkiewicz-Rogoyska (1895–1967), malarka, członkini grupy Plastycy Nowocześni i Bloku Zaw. Artystów Plastyków,
• Fryderyk Herburt, (1470-1519) chorąży lwowski, staraniem Fryderyka Kudryńce uzyskały prawa miejskie w roku 1518
• Brunon Romiszewski (1892–1986), generał brygady Wojska Polskiego
• Stanisław Wandzilak (1917–2000), kapitan, Dywizjon 308 Wielka Brytania, Royal Air Force, dowódca na stanowiskach w Flying Training Command. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari (nr 10794), Krzyżem Walecznych, Distinguished Flying Cross, Order of the British Empire (z rąk królowej Elżbiety II) oraz Air Force Cross

Przypisy

Bibliografia

• Księgi metrykalne rzymskokatolickie urodzeń, ślubów i zgonów, dla miasta Kudryńce i wsi Zawale 1785-1924, Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie.

Linki zewnętrzne

• zdjęcie ruin zamku
• zdjęcia z Kudryńców
• Kudryńce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 846 .