Kultura Yangshao

Zasięg kultury Yangshao
Ceramiczna amfora z okresu kultury Yangshao. Muzeum Guimet

Kultura Yangshao (chiń. 仰韶文化, Yǎngsháo wénhuà) – chińska kultura neolityczna, która wykształciła się w rejonie centralnego biegu rzeki Huang He zajmowanym przez prowincje Henan, Shanxi, Shaanxi. Czas jej trwania datowany jest okres 5000–3000 p.n.e. Odkryta została przez szwedzkiego geologa J.G. Anderssona w 1920 roku[1]. Nazwa pochodzi od pierwszej odkrytej osady (w chińskiej prowincji Henan). Obecnie znanych jest ponad 1000 stanowisk tej kultury[1], z których najważniejszym jest Banpo.

Kultura znana jest z wyrobów ceramicznych wykonywanych na wolnoobrotowych kołach garncarskich lub lepionych ręcznie. Należą do nich wazy, czary i urny grzebalne malowane na szarym, brązowym lub czerwonym tle farbami w kolorach: czarnym, czerwonym, żółtym i białym, dekoracjami w kształcie spiral i innych figur geometrycznych (rombów, kwadratów, trójkątów) oraz zgeometryzowanych twarzy, zwierząt i ryb[2]. Część wyrobów pozbawiona jest dekoracji (najprawdopodobniej są to naczynia codziennego użytku). Rytmicznie powtarzalny ornament najprawdopodobniej miał związek z rytuałami magicznymi i praktykami szamanistycznymi[1]. Przypuszcza się, że spirale symbolizowały wodę, zygzaki błyskawice, a meandry chmury.

Ludność kultury Yangshao mieszkała w niewielkich wioskach, składających się z półpodziemnych domów o owalnym kształcie i zajmowała się uprawą prosa[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Encyklopedia historyczna świata. Tom III. Kraków: Wyd. Opres, 2000, s. 24-25. ISBN 83-85909-61-3.
  2. Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005, s. 318-319. ISBN 83-05-13407-5.

Media użyte na tej stronie

YangshaoCordmarkedAmphoraBanpoPhase4800BCEShaanxi.jpg
Autor: PHGCOM, Licencja: CC BY-SA 4.0
Yangshao hemp-cordmarked Amphora, Banpo Phase 4800 BCE, Shaanxi. Photographed at the Musee Guimet
Yangshao only.svg
(c) Gurdjieff, CC BY 3.0
Extension of Yangshao culture