Kumulat

Kumulat chromitowy w zmienionym ultrabazycie. Przełęcz Tąpadła, Dolny Śląsk.

Kumulat – termin określający nagromadzenie kryształów w brzegowych lub spągowych częściach komór magmowych na skutek frakcjonacji grawitacyjnej magmy. Kumulatem nazywa się de facto skały plutoniczne powstałe w procesie kumulacji (strącania kumulatu) gdyż warstwy tych minerałów sięgają nieraz znacznych miąższości. Wytwarzają się one głównie w skałach ultrazasadowych i zasadowych (dunity, perydotyty, gabra, troktolity, anortozyty, lecz zdarzają się także w kwaśnych skałach granitoidowych. Kumulat składa się z kumulusu czyli nagromadzonych kryształów tworzących szkielet skały oraz interkumulusu, czyli mono- lub polimnineralnego materiału wypełniającego pozycje interstycjalne pomiędzy kumulusami. Ze względu na specyficzna genezę proporcje między składnikami kumulatu są dowolne, a skład chemiczny tej magmy nie odpowiada magmom istniejącym w przyrodzie.

Klasyfikacja kumulatów

• Adkumulaty zawierają ~100-93% kryształów magmowych w drobnokrystalicznej matriks.
• Mezokumulaty zawierają 93-85% kryształów magmowych w drobnokrystalicznej matriks.
• Ortokumulaty zawierają 85-75% kryształów magmowych w drobnokrystalicznej matriks.

Bibliografia

• AlfredA. Majerowicz AlfredA., BogumiłB. Wierzchołowski BogumiłB., Petrologia skał magmowych, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1990, ISBN 83-220-0335-8, OCLC 749888015 .
• Manecki A, Muszyński M., Przewodnik do petrografii, Uczelniane Wydawnictwo Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2008, ​ISBN 978-83-7464-110-4​