Kunyang Chhish

Kunyang Chhish
ilustracja
Państwo

 Pakistan

Położenie

Gilgit-Baltistan

Pasmo

Hispar Muztagh, Karakorum

Wysokość

7852 m n.p.m.

Wybitność

1765 m

Pierwsze wejście

26 sierpnia 1971
Z.A. Heinrich, J. Stryczyński, R. Szafirski, A. Zawada

Położenie na mapie Wyżyny Tybetańskiej
Mapa konturowa Wyżyny Tybetańskiej, po lewej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kunyang Chhish”
Położenie na mapie Azji
Mapa konturowa Azji, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Kunyang Chhish”
Ziemia36°12′19″N 75°12′28″E/36,205278 75,207778

Kunyang Chhish (alternatywne pisownie nazwy: Khunyang Chhish, Kunyang Chhish, Kunyang Kish, Khiangyang Kish) – szczyt w Karakorum w Pakistanie, dwudziesty czwarty szczyt Ziemi pod względem wysokości nad poziomem morza i dwudziesty szósty pod względem wybitności.

Jeśli chodzi o wysokość względną, warta uwagi jest ściana południowo-zachodnia, o wysokości 2700 metrów[1].

Polska wyprawa 1971

Po raz pierwszy zdobyty 26 sierpnia 1971 roku przez pierwszą powojenną polską wyprawę w Karakorum pod kierownictwem Andrzeja Zawady[2].

Przed Polakami Kunyang Chhish atakowały dwie wyprawy, brytyjsko-pakistańska w 1962 roku i japońska w trzy lata później. Obie zakończyły się tragicznie. Polacy wybrali najkrótszy wariant przedostania się na południową grań szczytu, która prowadziła przez południowo-wschodnią i lodową ścianę Ice Cake (Lodowe Ciastko). Droga była uciążliwa i niebezpieczna, jednak na wierzchołku Ciastka założono obóz II. 27 lipca Jan Franczuk z Eugeniuszem Chrobakiem i Janem Stryczyńskim (lekarzem wyprawy) po przejściu tzw. Rock Peak ustawili namiot obozu III (6450 m) na przełączce za najtrudniejszym odcinkiem grani. Rano 28 lipca, Franczuk odszedł na chwilę i wtedy, 10 m od namiotu i na chwilę przed przypięciem, załamał się pod nim śnieżny most, po którym moment wcześniej szedł Stryczyński. Wpadł w szczelinę lodową i został zmiażdżony. Wyciągnięto go po półgodzinie, reanimacja nie powiodła się[3].

6 sierpnia w obozie III odbył się symboliczny pogrzeb Jana Franczuka. Wyprawa była bliska przerwania, jednak podjęto decyzję o jej kontynuowaniu. Zdobyciem trudnego olbrzyma nad lodowcem Hispar polski alpinizm rozpoczął międzynarodową karierę w Karakorum i w Himalajach. Pokonanie góry uznane zostało za moment powojennego odrodzenia się polskiego himalaizmu i punkt zwrotny na drodze do późniejszych sukcesów. Pokolenie Kunyang Chhish, przede wszystkim Zygmunt Andrzej Heinrich, Eugeniusz Chrobak, Janusz Kurczab i Ryszard Szafirski, stało się żywą legendą polskiego alpinizmu. Szczyt ten zdobyto dotąd (2021) tylko dwukrotnie, a od wejścia Brytyjczyków 11 lipca 1988 roku pozostaje niezdobyty[4]. 18 lipca 2013 roku wschodni wierzchołek Kunyang Chhish East (7400 m) osiągnęła grupa szwajcarsko-austriacka[1].

Dzieje polskiej wyprawy opisuje książka Ostatni atak na Kunyang Chhish (Józef Nyka, Andrzej Paczkowski, Andrzej Zawada, Sport i Turystyka, 1973).

Przypisy

  1. a b David Crothers: Swiss-Austrian Trio Solves Technical Face in Kunyang Chhish Massif. Muzeum Andrzeja Zawady, 2013-08-14. [dostęp 2021-01-20]. (ang.).
  2. Kunyang Chhish 1971, Muzeum Andrzeja Zawady [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  3. Grzybowski 2021 ↓, s. 35.
  4. Grzybowski 2021 ↓, s. 36.

Bibliografia

  • Henryk Grzybowski: Wspomnienie polanickich ludzi gór. W: Krystyna Oniszczuk-Awiżeń (red.): XII Almanach Ziemi Kłodzkiej. Kłodzko: Oficyna Wydawnicza Brama, 2021, s. 33–43. ISBN 978-83-60549-56-8.
  • Ostatni atak na Kunyang Chhish, Józef Nyka, Andrzej Paczkowski, Andrzej Zawada, Sport i Turystyka, Warszawa 1973

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Asia laea relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief Location map of Asia.
  • Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
  • Area of interest:
  • N: 90.0° N
  • S: -10.0° N
  • W: 45.0° E
  • E: 145.0° E
  • Projection center:
  • NS: 40.0° N
  • WE: 95.0° E
  • GMT projection: -JA95/50/20.0c
  • GMT region: -R45.70461034279053/-25.193892806246794/-158.9850042825966/36.990936559512505r
  • GMT region for grdcut: -R-20.0/-26.0/205.0/90.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Topografic map of Tibetan Plateau.png
Topografic map of the Tibetan Plateau in Asia.
  • Bounding box West 66°, South 23°, East 108°, North 42°.
Se9 C2A (2).jpg
Autor: Theprotrekker, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kunyang Chhish from the northeast (January 2019)