Kunyang Chhish
Państwo | |
---|---|
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość | 7852 m n.p.m. |
Wybitność | 1765 m |
Pierwsze wejście | 26 sierpnia 1971 |
36°12′19″N 75°12′28″E/36,205278 75,207778 |
Kunyang Chhish (alternatywne pisownie nazwy: Khunyang Chhish, Kunyang Chhish, Kunyang Kish, Khiangyang Kish) – szczyt w Karakorum w Pakistanie, dwudziesty czwarty szczyt Ziemi pod względem wysokości nad poziomem morza i dwudziesty szósty pod względem wybitności.
Jeśli chodzi o wysokość względną, warta uwagi jest ściana południowo-zachodnia, o wysokości 2700 metrów[1].
Polska wyprawa 1971
Po raz pierwszy zdobyty 26 sierpnia 1971 roku przez pierwszą powojenną polską wyprawę w Karakorum pod kierownictwem Andrzeja Zawady[2].
Przed Polakami Kunyang Chhish atakowały dwie wyprawy, brytyjsko-pakistańska w 1962 roku i japońska w trzy lata później. Obie zakończyły się tragicznie. Polacy wybrali najkrótszy wariant przedostania się na południową grań szczytu, która prowadziła przez południowo-wschodnią i lodową ścianę Ice Cake (Lodowe Ciastko). Droga była uciążliwa i niebezpieczna, jednak na wierzchołku Ciastka założono obóz II. 27 lipca Jan Franczuk z Eugeniuszem Chrobakiem i Janem Stryczyńskim (lekarzem wyprawy) po przejściu tzw. Rock Peak ustawili namiot obozu III (6450 m) na przełączce za najtrudniejszym odcinkiem grani. Rano 28 lipca, Franczuk odszedł na chwilę i wtedy, 10 m od namiotu i na chwilę przed przypięciem, załamał się pod nim śnieżny most, po którym moment wcześniej szedł Stryczyński. Wpadł w szczelinę lodową i został zmiażdżony. Wyciągnięto go po półgodzinie, reanimacja nie powiodła się[3].
6 sierpnia w obozie III odbył się symboliczny pogrzeb Jana Franczuka. Wyprawa była bliska przerwania, jednak podjęto decyzję o jej kontynuowaniu. Zdobyciem trudnego olbrzyma nad lodowcem Hispar polski alpinizm rozpoczął międzynarodową karierę w Karakorum i w Himalajach. Pokonanie góry uznane zostało za moment powojennego odrodzenia się polskiego himalaizmu i punkt zwrotny na drodze do późniejszych sukcesów. Pokolenie Kunyang Chhish, przede wszystkim Zygmunt Andrzej Heinrich, Eugeniusz Chrobak, Janusz Kurczab i Ryszard Szafirski, stało się żywą legendą polskiego alpinizmu. Szczyt ten zdobyto dotąd (2021) tylko dwukrotnie, a od wejścia Brytyjczyków 11 lipca 1988 roku pozostaje niezdobyty[4]. 18 lipca 2013 roku wschodni wierzchołek Kunyang Chhish East (7400 m) osiągnęła grupa szwajcarsko-austriacka[1].
Dzieje polskiej wyprawy opisuje książka Ostatni atak na Kunyang Chhish (Józef Nyka, Andrzej Paczkowski, Andrzej Zawada, Sport i Turystyka, 1973).
Przypisy
- ↑ a b David Crothers: Swiss-Austrian Trio Solves Technical Face in Kunyang Chhish Massif. Muzeum Andrzeja Zawady, 2013-08-14. [dostęp 2021-01-20]. (ang.).
- ↑ Kunyang Chhish 1971, Muzeum Andrzeja Zawady [dostęp 2021-01-20] (pol.).
- ↑ Grzybowski 2021 ↓, s. 35.
- ↑ Grzybowski 2021 ↓, s. 36.
Bibliografia
- Henryk Grzybowski: Wspomnienie polanickich ludzi gór. W: Krystyna Oniszczuk-Awiżeń (red.): XII Almanach Ziemi Kłodzkiej. Kłodzko: Oficyna Wydawnicza Brama, 2021, s. 33–43. ISBN 978-83-60549-56-8.
- Ostatni atak na Kunyang Chhish, Józef Nyka, Andrzej Paczkowski, Andrzej Zawada, Sport i Turystyka, Warszawa 1973
Linki zewnętrzne
- Kunyang Chhish na Peakware. peakware.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-23)].
Media użyte na tej stronie
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief Location map of Asia.
- Projection: Lambert azimuthal equal-area projection.
- Area of interest:
- N: 90.0° N
- S: -10.0° N
- W: 45.0° E
- E: 145.0° E
- Projection center:
- NS: 40.0° N
- WE: 95.0° E
- GMT projection: -JA95/50/20.0c
- GMT region: -R45.70461034279053/-25.193892806246794/-158.9850042825966/36.990936559512505r
- GMT region for grdcut: -R-20.0/-26.0/205.0/90.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Topografic map of the Tibetan Plateau in Asia.
- Bounding box West 66°, South 23°, East 108°, North 42°.
Autor: Theprotrekker, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kunyang Chhish from the northeast (January 2019)