Kupała (bóstwo)
Kupała, Kupało, Kupajło – domniemane słowiańskie bóstwo płodności.
Informacje o męskim bóstwie imieniem Kupała pojawiają się w XVII-wiecznych podaniach[1], wiążąc jego kult z obchodzeniem Nocy Kupały. Przypuszczalnie jest to zjawiskiem wtórnym, wynikłym z prób zasymilowania przez chrześcijaństwo dawnych słowiańskich obrzędów kupalnych z postacią Jana Chrzciciela (którego w niektórych regionach zaczęto wręcz zwać Kupałą)[2]. Mianem kupały określano słomianą kukłę wykorzystywaną podczas święta[1], możliwe zatem że wraz ze stopniowym zanikiem dawnych wierzeń wykreowano z niej bóstwo, któremu ludowa wyobraźnia przypisała opiekę nad zalotami i miłosnymi igraszkami[3]. Noc Kupały obchodziło się w najkrótszą noc w roku (21/22 czerwca).
Istnienie bóstwa o imieniu Kupała nie jest jednak potwierdzone źródłowo, zaś sama nazwa święta wywodzi się prawdopodobnie od słowa kǫpati „kąpać”[2], albo też indoeuropejskiego *kup- „pożądać”[1] (patrz Kupidyn).
Przypisy
- ↑ a b c Andrzej Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Iskry, 2001, s. 245. ISBN 83-207-1629-2.
- ↑ a b Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007, s. 104. ISBN 978-83-7301-973-7.
- ↑ Barbara i Adam Podgórscy: Wielka Księga Demonów Polskich - leksykon i antologia demonologii ludowej. Katowice: Wydawnictwo KOS, 2005, s. 246. ISBN 83-89375-40-0.