Kupna

Artykuł

49°46′10″N 22°34′8″E

- błąd

39 m

WD

49°46'N, 22°34'E

- błąd

2331 m

Odległość

367 m

Kupna
wieś
Ilustracja
Ruina cerkwi (stan 2009)
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Krzywcza

Liczba ludności (2020)

92[1]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-741[2]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0605186[3]

Położenie na mapie gminy Krzywcza
Mapa konturowa gminy Krzywcza, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kupna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kupna”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kupna”
Ziemia49°46′10″N 22°34′08″E/49,769444 22,568889
Zrekonstruowana cerkiew z Kupnej w Godkowie

Kupnawieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza[3][4]}.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Miejscowość terytorialnie związana z gminą Krzywcza, położona w malowniczym terenie nad Sanem i na okolicznych pagórkach. Wzdłuż wschodniej granicy wsi płynie potok Kopia. Za dawnych czasów miejscowość nosiła nazwę Kupienko. Wieś jest wzmiankowana w akcie fundacyjnym parafii Krzywcza w 1398 roku.

Historia

W XVI w. właścicielami Kupnej byli Orzechowscy herbu Oksza. Stanisław Orzechowski, sławny pisarz, przebywając w Kupnej napisał książkę " Diatriba Stanislai Orichuij Ruteni contra calumniam, Ad Andream Miekcium Tribunum ac Equitem Rutenum " w roku 1548 r., a także niektóre listy do Jakuba Przyłuskiego. W XVII w. była własnością Krasickich, a następnie Woronowiczów i Józefa hr. Pinińskiego. W drugiej połowie XIX w. dziedzicem Kupnej był Adam ks. Sapieha.

Od czasów średniowiecznych istniała we wsi parafia prawosławna, o której publikowane wzmianki pochodzą z 1510. Po wprowadzeniu unii do 1785 r. była tu parafia greckokatolicka. Następnie cerkiew w Kupnej stanowiła filię parafii w Chyrzynie. Miejscowa cerkiew nosiła wezwanie Opieki Matki Boskiej.

W 1720 r. istniała w Kupnej prywatna kaplica. Dziedzice miejscowości "nie mieli zwyczaju chodzić na msze św. do kościoła parafialnego", dlatego wybudowali własną kaplicę i utrzymywali kapelana.

W roku 1918 miała być rozpoczęta budowa kaplicy obrządku łacińskiego w Kupnej. Był już plan budowy oraz szczegółowy kosztorys. Jednak z powodu braku funduszy nigdy nie rozpoczęto budowy.

Od roku 1937 w Kupnej prowadziły ochronkę w budynku szkolnym Siostry Franciszkanki Rodziny Maryi. Pracę tę prowadziły do wybuchu II wojny światowej.

Na skraju wsi zachowała się murowana dzwonnica z końca XIX w. W roku 1880 mieszkało w Kupnej 248 osób, w tym na terenie dworskim 41, a w 1938 r. było tu 510 mieszkańców, w tym 394 narodowości ukraińskiej. Większość mieszkańców wysiedlono z miejscowości w wyniku akcji "Wisła".

Do II wojny światowej cerkiew była filią parafii greckokatolickiej w Chyrzynce. Duszpasterzem tych placówek był ks. Chylak, który zmarł w okresie trwania wojny i został pochowany na cmentarzu w Kupnej.

Demografia

  • 1785 – 225 grekokatolików, 47 rzymskich katolików, 5 żydów
  • 1840 – 233 grekokatolików
  • 1859 – 290 grekokatolików
  • 1879 – 320 grekokatolików
  • 1899 – 323 grekokatolików
  • 1926 – 318 grekokatolików
  • 1938 – 394 grekokatolików (brak informacji o innych wyznaniach)'

Ludzie

W Kupnej mieszka Grzegorz Lato – były reprezentant Polski w piłce nożnej, złoty medalista olimpijski[5].

Przypisy

  1. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 16 [dostęp 2022-01-23]
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 634 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Ostatni tydzień z życia sześćdziesięciolatka. Grzegorz Lato bez maski

Bibliografia

  • Piotr Haszczyn - Zarys dziejów parafii w Krzywczy 1398-1998, Krzywcza 1998, ISBN 83-910485-0-0

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Godkowo cerkiew4.jpg
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Godkowie
POL gmina Krzywcza COA.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Herb gminy Krzywcza