Kupryt
 | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny | Cu2O – tlenek miedzi(I) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa | 3,5-4 |
| Przełam | nierówny, muszlowy |
| Łupliwość | niewyraźna |
| Układ krystalograficzny | regularny |
| Gęstość minerału | 6,14 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | czerwona w odcieniach do czarnej |
| Rysa | brunatnoczerwona |
| Połysk | półmetaliczny, diamentowy |
Kupryt – minerał z gromady tlenków. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych regionach Ziemi.
Nazwa pochodzi od składu chemicznego minerału, którego głównym składnikiem jest miedź (łac. cuprum = miedź).
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy kryształy izometryczne o pokroju igiełkowym, włóknistym (chalkotrychit) o postaci ośmio-, dwunastościanu, rzadziej sześcianu. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, ziemistych, pręcikowych. Tworzy też naskorupienia. Jest kruchy, półprzezroczysty (cienkie okruchy przeświecają), często zawiera domieszki miedzi lub żelaza. Tworzy paragenezy z miedzią. Reaguje z kwasami i amoniakiem (rozpuszcza się).
Występowanie
Pospolity minerał strefy utleniania złóż kruszców miedzi, zwłaszcza chalkozynu i bornitu. Jest także produktem redukcji chalkantytu. Najczęściej współwystępuje z takimi minerałami jak: azuryt, malachit, tenoryt, miedź rodzima.
Miejsca występowania:
- W Polsce: występuje w okolicach Kielc i Chęcin oraz na Dolnym Śląsku i koło Jeleniej Góry.
Zastosowanie
- lokalne źródło otrzymywania miedzi (88,8% Cu),
- cenny dla kolekcjonerów,
- czasami kryształy wykorzystują jubilerzy (okazy gemmologiczne występują w Namibii),
- największy okaz znaleziony został w 1974 r., miał średnicę 15 cm, ważył 2100 gramów.
Zobacz też
azuryt, malachit, tenoryt, miedź rodzima.
Bibliografia
- J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
- A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geologiczne W-wa 1965
- W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma – Press” 2003
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Rob Lavinsky, iRocks.com – CC-BY-SA-3.0
Cuprite
- Locality: Tsumeb Mine (Tsumcorp Mine), Tsumeb, Otjikoto (Oshikoto) Region, Namibia (Locality at mindat.org)
- A sharp, SUPER GEMMY, deep cherry-red cuprite crystal from Tsumeb. NOT OFTEN, does a Tsumeb cuprite of this QUALITY come on any market, even though the piece has one repair. This piece is NOT backlit. It really is that gemmy. Ed Ruggiero bought this beauty from Miriam and Julius Zweibel of Mineral Kingdom in the heyday of Tsumeb in September, 1977. 2.3 x 2.1 x 1.2 cm
Cuprite - Locality: Morenci, Arizona - „Bureau of Mines“, Mineral Specimens C\01786