Kupula

Żołędzie dębu okryte miseczkami

Kupula na plesze porostnicy wielokształtnej

Kupula (łac. cupula – cebrzyk, wanienka) – w botanice termin oznaczający:

Drewniejącą miseczkę otaczającą owoc (orzech) roślin z rodziny bukowatych np. żołądź dębów i bukiew buków^[1]. Powstaje ze zrośniętych u nasady liści przykwiatowych tworzących wieniec najpierw u nasady kwiatu, później owocu. U różnych gatunków końce liści przykwiatowych mogą w trakcie rozrastania się i drewnienia kupuli pozostać stulone lub są odgięte^[1]^[2].
U paproci nasiennych okrywę otaczającą zalążki^[1]. Miała ona charakter liściowaty, była porozcinana i luźno otaczała od dołu zalążek. W różnych liniach rozwojowych ulegała różnym modyfikacjom, u kajtoniowców okrywała zalążki od góry^[3].
Miseczki z rozmnóżkami występujące na górnej powierzchni plechy wątrobowców z rzędu porostnicowców^[1]. U porostnicy wielokształtnej jest to kubeczkowaty zbiornik o ząbkowanych brzegach, wypełniony soczewkowatymi, zielonymi rozmnóżkami^[4].
U grzybów kupulą nazywa się rodzaj acerwulusa o kubeczkowatym kształcie^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 435. ISBN 83-214-1305-6.
↑ Bolesław Hryniewiecki: Owoce i nasiona. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1952, s. 47.
↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. T. 2. Systematyka. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 2007, s. 308-315. ISBN 978-83-01-13945-2.
↑ Władysław Koła, Magdalena Turzańska: Wątrobowce (hepaticopsida) i glewiki (Anthocerophytina). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995, s. 61. ISBN 83-229-1325-7.
↑ SelimS. Kryczyński SelimS., ZbigniewZ. Weber ZbigniewZ. (red.), Fitopatologia, t. 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, s. 258, ISBN 978-83-09-01063-0 .