Kurek Wrocławski

Kurek Wrocławski
*Hahnenkrähe*
	; Kurek Wrocławski w 1824
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Typ pomnika	kapliczka słupowa
Styl architektoniczny	renesans
Materiał	piaskowiec
Data odsłonięcia	1555
Data likwidacji	1945
	Położenie na mapie Wrocławia Kurek Wrocławski
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Kurek Wrocławski
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Kurek Wrocławski
	51°07′07,270″N 16°59′54,143″E/51,118686 16,998373

Kurek Wrocławski (niem. Hahnenkrähe) – kamienna kapliczka słupowa z piaskowca, która prawdopodobnie była słupem granicznym między Wrocławiem a Szczepinem, która znajdowała się u zbiegu obecnych ulic Legnickiej i Zachodniej, w sąsiedztwie ul. Czarnieckiego^[a] i Stacyjnej^[b]^[c]. Kapliczka zaginęła lub została zniszczona w 1945 roku.

Historia

Kapliczka została ustawiona w roku 1555 przy drodze prowadzącej z centrum Wrocławia w kierunku zachodnim. Budowla w stylu renesansowym zastąpiła stojącą wcześniej w tym samym miejscu kapliczkę średniowieczną^[d].

Przypuszcza się, iż był to słup graniczny, oznaczający rozdzielenie gruntów należących do miasta Wrocławia i do ówczesnej wsi Szczepin, należącej w przeszłości do zakonu klarysek

Słup pełnił także rolę punktu orientacyjnego, np. był metą dorocznego wyścigu konnego w pierwszej połowie XVI wieku.

Kurek Wrocławski przetrwał do oblężenia Festung Breslau w roku 1945 i podczas działań wojennych ostatecznie zaginął lub został zniszczony^[e], a jego czworokątny fundament usunięty został podczas przebudowy ul. Legnickiej bądź podczas budowy bloków mieszkalnych w tym rejonie.

Projekt i wymowa

Słup o przekroju ośmiokątnym był ustawiony na czworobocznym cokole, zwieńczony czworoboczną głowicą, na której czterech płycinach ukazane były: wizerunek Chrystusa ukrzyżowanego, kogut, konny rycerz oraz litera „W” (widniejąca także na herbie miasta). Całość miała wysokość blisko czterech metrów.

Swoją nazwę słup zawdzięcza kogutowi (niem. Hahn oznacza w języku polskim „kogut”, a Krähe – „wrona”) przedstawionemu na jednej z płycin głowicy. Z rycerzem widocznym na sąsiedniej płycinie związana była legenda o wyrwaniu rycerza ze szponów szatana, a także kilka innych podobnych (m.in. o kołodzieju z podwrocławskiej Leśnicy, któremu udało się oszukać diabła^[1].

Zobacz też

Kamienie Stulecia

Uwagi

↑ Po wybudowaniu w latach 1966–1971 bloków mieszkalnych w tym rejonie ul. Czarnieckiego na tym odcinku została zlikwidowana (skrócona).
↑ Niemiecka nazwa (do 1945 r.) dzisiejszej ulicy Stacyjnej – An der Hahnen Krähe – nawiązuje do znajdującego się wówczas przy jej wylocie na ul. Legnicką Kurka Wrocławskiego.
↑ Według Krzysztofa Kwaśniewskiego ("Wrocław, jakiego nie znamy", Ossolineum 1972) było to "ok. 150 kroków od placu Strzegomskiego".
↑ Według Zygmunta Antkowiaka ("Ulice i place Wrocławia", Ossolineum 1970) kolumnę "miano wznieść dla upamiętnienia uwieńczonej sukcesem obrony miasta przed najazdem Tatarów w r. 1241".
↑ Według Zygmunta Antkowiaka ("Pomniki Wrocławia", Ossolineum 1985, ISBN 83-04-01953-1) Tygodniowy Dodatek Ilustrowany z 14.4.1946 do wychodzącej tuż po II wojnie światowej we Wrocławiu gazety „Pionier” (poprzednika dziennika "Słowo Polskie") wydrukował informację, że wprawdzie sama kolumna została uszkodzona, ale głowica z płaskorzeźbami ocalała. W gazecie apelowano o rekonstrukcję słupa i ustawienie na miejscu, w którym stał dotąd. Według Antkowiaka dalsze losy zabytku nie są jednak znane.

Przypisy

↑ http://www.breslau-wroclaw.de/wb/media/stammtisch/berlin/20070523_tschepine.pdf Entstehung und Entwicklung der Tschepine] na portalu www.breslau-wroclaw.de; inny wariant pt. Die Hahnenkrähe na portalu www.sagen.at (za: Oskar Kobel, Sagen aus Schlesien).

Bibliografia

Encyklopedia Wrocławia. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2000, s. 438. ISBN 83-7023-749-5.

Linki zewnętrzne

Pocztówka przedstawiająca Frankfurterstraße (ul. Legnicką) w roku 1941 i nieistniejący już kościół św. Pawła; na skwerze po lewej stronie, w cieniu, widoczny jest Kurek Wrocławski

[1] Po wybudowaniu w latach 1966–1971 bloków mieszkalnych w tym rejonie ul. Czarnieckiego na tym odcinku została zlikwidowana (skrócona).

[2] Niemiecka nazwa (do 1945 r.) dzisiejszej ulicy Stacyjnej – An der Hahnen Krähe – nawiązuje do znajdującego się wówczas przy jej wylocie na ul. Legnicką Kurka Wrocławskiego.

[3] Według Krzysztofa Kwaśniewskiego ("Wrocław, jakiego nie znamy", Ossolineum 1972) było to "ok. 150 kroków od placu Strzegomskiego".

[4] Według Zygmunta Antkowiaka ("Ulice i place Wrocławia", Ossolineum 1970) kolumnę "miano wznieść dla upamiętnienia uwieńczonej sukcesem obrony miasta przed najazdem Tatarów w r. 1241".

[5] Według Zygmunta Antkowiaka ("Pomniki Wrocławia", Ossolineum 1985, ISBN 83-04-01953-1) Tygodniowy Dodatek Ilustrowany z 14.4.1946 do wychodzącej tuż po II wojnie światowej we Wrocławiu gazety „Pionier” (poprzednika dziennika "Słowo Polskie") wydrukował informację, że wprawdzie sama kolumna została uszkodzona, ale głowica z płaskorzeźbami ocalała. W gazecie apelowano o rekonstrukcję słupa i ustawienie na miejscu, w którym stał dotąd. Według Antkowiaka dalsze losy zabytku nie są jednak znane.

[6] ttp://www.breslau-wroclaw.de/wb/media/stammtisch/berlin/20070523_tschepine.pdf Entstehung und Entwicklung der Tschepine] na portalu www.breslau-wroclaw.de; inny wariant pt. Die Hahnenkrähe na portalu www.sagen.at (za: Oskar Kobel, Sagen aus Schlesien).

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[1]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne