Kurobród siodłaty

Kurobród siodłaty
	Philesturnus carunculatus
	(J. F. Gmelin, 1789)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	koralniki
Rodzaj	Philesturnus
Gatunek	kurobród siodłaty
Synonimy
	Sturnus carunculatus J. F. Gmelin, 1789; Creadion pharoides Bonnaterre & Vieillot, 1823; Xanthornus carunculatus Quoy & Gaimard, 1830; Oxystomus carunculatus Swainson, 1837; Oreadio carunculatus Cabanis, 1850; Creadion carunculatus;
	Sturnus carunculatus J. F. Gmelin, 1789; Creadion pharoides Bonnaterre & Vieillot, 1823; Xanthornus carunculatus Quoy & Gaimard, 1830; Oxystomus carunculatus Swainson, 1837; Oreadio carunculatus Cabanis, 1850; Creadion carunculatus;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania

Kurobród siodłaty^[8] (w jęz. maor. Tieke) (Philesturnus carunculatus) – gatunek ptaka z rodziny koralników (Callaeidae). Gatunek endemiczny dla Wyspy Południowej Nowej Zelandii oraz okolicznych wysepek, w tym wysepek wokół Wyspy Stewart^[9]. Jest to gatunek bliski zagrożenia^[7].

Systematyka

Takson po raz pierwszy opisany przez J. F. Gmelina pod nazwą Sturnus carunculatus^[10]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Queen Charlotte Sound na Wyspie Południowej należącej do Nowej Zelandii^[10]. Do niedawna wyróżniano dwa podgatunki, lecz takson P. (c.) rufusater (kurobród północny) przez większość autorów jest obecnie wyodrębniany do rangi gatunku^[8]^[10]^[11]^[12]^[13].

Wymiary

długość 25 cm^[9]
masa ciała 61–94 g, samce średnio 85 g, samice średnio 75 g^[9]

Status

IUCN uznaje kurobroda siodłatego za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Ptak ten był dawniej szeroko rozpowszechniony na Wyspie Południowej i Wyspie Stewart. Drapieżnictwo ze strony zawleczonych ssaków (głównie szczurów) spowodowało wyginięcie ptaków na obu tych wyspach do około 1900 roku. Gatunek przetrwał jedynie na trzech wyspach położonych na południowy zachód od Wyspy Stewart, ale na początku lat 60. XX wieku zostały one zaatakowane przez szczury. W 1964 roku udało się z powodzeniem przenieść ptaki na sąsiednie, wolne od szczurów wysepki, co zapobiegło wymarciu gatunku. Obecnie, dzięki relokacjom, kurobrody siodłate występują na około 20 wyspach oraz na jednym chronionym stanowisku na Wyspie Południowej. Dzięki prowadzonym działaniom ochronnym trend liczebności populacji oceniany jest obecnie jako wzrostowy^[7].

Przypisy

↑ Philesturnus carunculatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Syst. Nat. i. p. 805 (1788, ex Lath.)
↑ Enc. Méth. p. 874 (1823)
↑ Voy. de 1′Astr. i. p. 212, pl. 12. fig. 4 (1830)
↑ Classif. of B. ii. p. 270 (1837)
↑ Mus. Hein. Th. i. p. 218 (1850)
↑ ^a ^b ^c Philesturnus carunculatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Callaeidae Sundevall, 1836 (1831) - koralniki - Wattlebirds (wersja: 2017-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-12-15].
↑ ^a ^b ^c Scofield, P.: South Island Saddleback (Philesturnus carunculatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-15].
↑ ^a ^b ^c Paul Scofield: Family Callaeidae (New Zealand Wattlebirds). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 241. ISBN 978-84-96553-50-7. (ang.).
↑ Richard N. Holdaway, Trevor H. Worthy, Alan J. D. Tennyson. A working list of breeding bird species of the New Zealand region at first human contact. „New Zealand Journal of Zoology”. 28 (2), s. 119–187, 2001. DOI: 10.1080/03014223.2001.9518262. (ang.).
↑ B. J. Gill, B. D. Bell, G. K. Chambers, D. G. Medway, R. L. Palma, R. P. Scoﬁeld, A. J. D. Tennyson, T. H. Worthy: Checklist of the birds of New Zealand, Norfolk and Macquarie Islands and the Ross Dependency, Anatarctica. Wellington, Nowa Zelandia: Te Papa Press, 2010. ISBN 978-1-877385-59-9. (ang.).
↑ Frank Gill, David Donsker (red.): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds, whipbirds. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-15]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
South Island saddleback. [w:] New Zealand Birds Online [on-line]. [dostęp 2021-01-08]. (ang.).

[itis-1] Philesturnus carunculatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[sn-2] Syst. Nat. i. p. 805 (1788, ex Lath.)

[bon&vie-3] Enc. Méth. p. 874 (1823)

[quoy&gai-4] Voy. de 1′Astr. i. p. 212, pl. 12. fig. 4 (1830)

[swai-5] Classif. of B. ii. p. 270 (1837)

[cab-6] Mus. Hein. Th. i. p. 218 (1850)

[iucn-7] Philesturnus carunculatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-8] P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Callaeidae Sundevall, 1836 (1831) - koralniki - Wattlebirds (wersja: 2017-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-12-15].

[hbwa-9] Scofield, P.: South Island Saddleback (Philesturnus carunculatus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-12-15].

[hbw-10] Paul Scofield: Family Callaeidae (New Zealand Wattlebirds). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 241. ISBN 978-84-96553-50-7. (ang.).

[nzjz28-11] Richard N. Holdaway, Trevor H. Worthy, Alan J. D. Tennyson. A working list of breeding bird species of the New Zealand region at first human contact. „New Zealand Journal of Zoology”. 28 (2), s. 119–187, 2001. DOI: 10.1080/03014223.2001.9518262. (ang.).

[gill-12] B. J. Gill, B. D. Bell, G. K. Chambers, D. G. Medway, R. L. Palma, R. P. Scoﬁeld, A. J. D. Tennyson, T. H. Worthy: Checklist of the birds of New Zealand, Norfolk and Macquarie Islands and the Ross Dependency, Anatarctica. Wellington, Nowa Zelandia: Te Papa Press, 2010. ISBN 978-1-877385-59-9. (ang.).

[ioc-13] Frank Gill, David Donsker (red.): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds, whipbirds. IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-15]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne