Kurt Schwaen

Kurt Schwaen

Data i miejsce urodzenia	21 czerwca 1909 Katowice, Cesarstwo Niemieckie
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	9 października 2007 Berlin, Niemcy
Instrumenty	fortepian, organy
Gatunki	muzyka poważna, muzyka filmowa
Zawód	kompozytor
Odznaczenia
Strona internetowa

Tablica na fasadzie kamienicy przy pl. Wolności 7 w Katowicach, gdzie urodził się i mieszkał Kurt Schwaen

Tablica na fasadzie budynku przy Wacholderheide 31 w Berlinie, gdzie Schwaen mieszkał od 1956

Kurt Schwaen (ur. 21 czerwca 1909 w Katowicach, zm. 9 października 2007 w Berlinie) – niemiecki kompozytor.

Życiorys

Urodził się i mieszkał (do 1929) w Katowicach, w kamienicy przy pl. Wolności 7.

Schwaen studiował fortepian, organy i kompozycję u Fritza Lubricha. W latach 1929–1933 studiował na uniwersytetach w Berlinie i Wrocławiu, gdzie do jego nauczycieli należeli Curt Sachs i Arnold Schering. W roku 1930 poznał poznał Hannsa Eislera, który silnie wpłynął na jego styl kompozytorski. Jako student stał się aktywnym członkiem ugrupowania antyfaszystowskiego i wstąpił do Komunistycznej Partii Niemiec. W latach 1935–1938 był więziony z powodu poglądów politycznych.

Po wojnie wrócił do Berlina i większość swojego czasu poświęcił pracy na rzecz odbudowy kultury muzycznej tego miasta. Komponował dla amatorskich zespołów muzycznych, chórów, szkół muzycznych i zespołów kameralnych, ale też publikował i był doradcą muzycznym. W latach 1953–1956 pracował z Bertoltem Brechtem, który miał ogromny wpływ na jego przyszłe kompozycje. Pracował też z Ernstem Buschem. Komponował w różnych gatunkach, tworząc kantatę dla dzieci zatytułowaną „Król Midas”. W 1961 roku został członkiem Niemieckiej Akademii Sztuki, gdzie w latach 1965–1970 był szefem departamentu muzyki. Od 1962 do 1978 roku był prezesem Narodowego Komitetu Muzyki Ludowej NRD (Präsident des Nationalkomitees Volksmusik der DDR). W latach 1973–1981 kierował teatrem muzycznym dla dzieci w Lipsku. Wśród jego nagród są doktorat honoris causa Uniwersytetu w Lipsku (1983) i kilka nagród państwowych. Spuścizna Schwaena obejmuje ponad 620 tytułów. Część jego prac, takich jak m.in. Koncert fortepianowy nr 2 (1987), pokazują wpływ jaki odcisnęły na nim kilkukrotne podróże do Wietnamu. Wśród późniejszych jego prac warto wymienić współautorstwo poematu muzycznego „Plac Poczdamski” (Potsdamer Platz) z 1998 roku. Pod koniec życia zamieszkał w dzielnicy Berlina Mahlsdorf, gdzie zmarł w wieku 98 lat.

30 września 2009 na budynku przy pl. Wolności 7 w Katowicach odsłonięto pamiątkowa tablicę ku czci Kurta Schwaena. Uroczystego odsłonięcia dokonali: Ina Iske – żona Schwaena, Jerzy Forajter – przewodniczący Rady Miasta Katowice i Jadwiga Lipońska-Sajdak – dyrektor Muzeum Historii Katowic^[1].

Odznaczenia

• 1958 – Medal „Za walkę z faszyzmem” 1933–1945^[2]
• 1959 – Nagroda Państwowa NRD III Klasy (NRD)^[2]
• 1977 – Nagroda Państwowa NRD II Klasy (NRD)^[2]
• 1979 – Złoty Order Zasługi dla Ojczyzny (NRD)^[2]
• 1984 – Order Karla Marksa (NRD)^[2]
• 1985 – Order Zasługi Cywilnej (Hiszpania)^[2]
• 1988/2003 – Order Przyjaźni (Wietnam)^[2]
• 1989 – Złota Gwiazda Przyjaźni Między Narodami^[2]
• 1999 – Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RFN^[2]

Kompozycje

Muzyka filmowa

• 1963 – Vom König Midas
• 1962 – Fetzers Flucht (film telewizyjny)
• 1962 – Christine und die Störche
• 1961 – Tu Radio Gliwice
• 1960 – Das Leben beginnt
• 1960 – Die Achatmurmel (krótkometrażowy)
• 1959 – Der verlorene Ball (krótkometrażowy)
• 1959 – Amigo

Przypisy

Bibliografia

• Rosemarie Groth. The New Grove Dictionary of Opera, edited by Stanley Sadie (1992), ISBN 0-333-73432-7 and ISBN 1-56159-228-5
• Kurt Schwaen: Stufen und Intervalle. Ein Komponist zwischen Gesellschafts- und Notensystemen. Autobiographie. Die blaue Eule, Essen 1996, 2005 (2., erw. Aufl.) ISBN 3-89924-137-1
• Kurt Schwaen. in: Edition Text u. Kritik. Komponisten der Gegenwart (KGD). Hrsg. v. H.-W. Heister, W.W. Sparrer. Richard Boorberg, München 1992ff, ISBN 3-88377-810-9
• Festschrift. Kurt Schwaen zum 85. Geburtstag. Hrsg. v. Ekkehard Ochs und Nico Schüler. Frankfurt am Main; Berlin; Bern; New York; Paris; Wien: Lang, 1995. (= Greifswalder Beiträge zur Musikwissenschaft. 1), ISBN 3-631-47552-7.

Linki zewnętrzne

• Kurt Schwaen w AllMusic (ang.)
• Dyskografia Kurta Schwaena w MusicBrainz (ang.)
• Kurt Schwaen w bazie Discogs.com (ang.)
• Kurt Schwaen w bazie IMDb (ang.)
• Oficjalna strona Kurta Schwaena (niem./ang.)
• Kompozytor i komunista. Wspomnienie o antyfaszystowskim artyście Kurcie Schwaenie
• Nekrolog Kurta Schwaena (Drafd e.V., Günther Wehner)
• Nekrolog Edwina Mertesa