Kurylska operacja desantowa

Kurylska operacja desantowa

II wojna światowa, wojna na Pacyfiku, wojna radziecko-japońska
Załadunek piechoty na statki
Czas	18 sierpnia – 1 września 1945
Miejsce	Wyspy Kurylskie
Terytorium	Japonia
Przyczyna	przyłączenie się Związku Radzieckiego do wojny przeciwko Japonii
Wynik	decydujące zwycięstwo radzieckie, aneksja Kurylów do ZSRR
Strony konfliktu
Japonia  ZSRR
Dowódcy
Tsutsumi Fusaki Aleksiej Gneczko Porfiry Djakow Dmitrij Ponomariew Iwan Jumaszew
Siły
około 50 000 około 15 000
Straty
1018 zabitych, 50 442 wziętych do niewoli 1567 zabitych i rannych
Położenie na mapie Związku Radzieckiego miejsce bitwy
46°30′N 151°30′E/46,500000 151,500000

Kurylska operacja desantowa (ros. Курильская десантная операция) – radziecka akcja militarna mająca na celu – po odstąpieniu od planu lądowania na Hokkaido – zdobycie i opanowanie, w ramach ofensywy kwantuńskiej 1945 roku, archipelagu będących w posiadaniu Japonii Wysp Kurylskich.

Operację, która trwała od 18 sierpnia do 1 września 1945 roku, przeprowadzono siłami Floty Oceanu Spokojnego, 87 Gwardyjskiego Korpusu Strzelców (dowodzonego przez generała-porucznika A. S. Ksenofontowa) ze składu 16 Armii 2 Frontu Dalekowschodniego, z elementami sił obronnych Kamczatki, okrętów i statków transportowych z bazy w Pietropawłowsku oraz wsparciem 128 Dywizji Powietrznodesantowej^[1].

Postępy Armii Czerwonej w Mandżurii i na południowym Sachalinie stworzyły warunki niezbędne do zajęcia Wysp Kurylskich, które były bronione przez japońską 91 Dywizję Piechoty (wyspy Sziaszkotan, Paramuszyr – gdzie znajdowała się silna baza floty japońskiej^[1], Szumszu i Onekotan), 42 Dywizję (Szymuszyr), 41 Wydzielony Regiment (Matua), 129 Brygadę (Urup) i 89 Dywizję Piechoty (wyspy Iturup i Kunaszyr). Dowódcą całości był generał-porucznik Tsutsumi Fusaki^[2].

Wstępne rozpoznanie zostało przeprowadzone 18 sierpnia przez dwa trałowce ТЩ-589 i ТЩ-590, na pokładach których znajdowali się żołnierze ze 113 Brygady Wydzielonej Strzelców (dowódca kpt. G. I. Brunsztejn), których około godz. 4.30 wysadzono na brzegu wyspy Iturup. Tego samego dnia elementy 87 Korpusu lądowały na Kunaszyr, Sziaszkotan i pięciu mniejszych wysepkach. W związku z tym, że dno przy brzegach było kamieniste, dowódcy desantujących jednostek (ścigaczy, trałowców i transportowców) wysadzały piechotę 150-100 m od plaży, przy czym wielu obciążonych bronią i amunicją żołnierzy potonęło. Lądowanie na Iturup kontynuowano (mimo zaporowego ognia artylerii japońskiej) siłami 355 Dywizji, która przeprowadziła również desant na mniejszej wysepce Urup^[3].

23 sierpnia liczący około 50 000 żołnierzy japoński garnizon skapitulował, ale zajmowanie poszczególnych wysp trwało oficjalnie do 1 września 1945 roku^[4]. Związek Radziecki zaanektował zdobyte wyspy i włączył je (obok południowego Sachalinu) w swoje granice. Spór rosyjsko-japoński o Kuryle trwa i uniemożliwia zawarcie traktatu pokojowego.

Przypisy

Bibliografia

• David Glantz: August Storm: The Soviet 1945 Strategic Offensive in Manchuria. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute: U.S. Army Command and General Staff College, 1983.
• Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1976.
• Richard Overy: Krew na śniegu: Rosja w II wojnie światowej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2009. ISBN 978-83-245-8750-6.
• Борис Николаевич Славинский: Советская оккупация Курильских островов (авг.-сент. 1945 г.). Москва: Докум. исслед., 1993.