Kusogonka

Kusogonka
Bolbopsittacus lunulatus[1]
(Scopoli, 1786)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugi wschodnie

Podrodzina

damy

Plemię

Agapornithini

Rodzaj

Bolbopsittacus[2]
Salvadori, 1891

Gatunek

kusogonka

Synonimy
  • Psittacus lunulatus Scopoli, 1786[3]
Podgatunki
  • B. l. lunulatus (Scopoli, 1786)
  • B. l. callainipictus Parkes, 1971
  • B. l. intermedius Salvadori, 1891
  • B. l. mindanensis (Steere, 1890)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Kusogonka[5] (Bolbopsittacus lunulatus) – gatunek małego ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae). Jest endemitem na Filipinach.

Systematyka

Kusogonka została pierwszy raz opisana jako Psittacus lunulatus przez tyrolskiego naturalistę Giovanni Antonio Scopoliego w 1786. To monotyp wewnątrz rodzaju Bolbopsittacus, blisko spokrewniony z papugami Agapornis i Loriculus[6]. Wyróżniane są cztery podgatunki[3][7].

Podgatunki

B. l. lunulatuspodgatunek nominatywny – występuje na wyspie Luzon. Ptaki z wysp Leyte i Panaon są ciemniejsze, z bardziej charakterystycznym niebieskim kołnierzem i purpurowo zabarwioną głową, klasyfikuje się je jako podgatunek intermedius. Osobniki z wyspy Mindanao mają zieleńsze policzki, zalicza się je do podgatunku mindanensis. Natomiast do czwartego podgatunku – callainipictus, zamieszkującego wyspę Samar, należą ptaki bardzo podobne do tych z wyspy Leyte, jednak o nieco bardziej żółtym ubarwieniu[8].

Morfologia

Kusogonka mierzy około 15 cm długości i waży 65–70 g[9]. Jest niewielką, lecz dość grubą papugą z dużym dziobem i krótkim ogonem. Płcie różnią się upierzeniem. Dorosły samiec jest prawie całkowicie zielony powyżej, natomiast dolne części ciała są bardziej żółtawe. Głowa i skrzydła są ubarwione na jasnoniebiesko. Kuper żółto-zielony. Dziób szaroniebieski, z ciemniejszym zakończeniem. Oczy są ciemnobrązowe. Dorosła samica również jest zielonkawa, ma jednak mniej niebieską głowę. Na karku i kuprze widoczne są czarne oznaczenia w kształcie półksiężyca. Jej dziób jest bladoszary[8].

Ekologia i zachowanie

Siedliskiem tych ptaków są nizinne lasy i obszary przyległe. Żywią się przeważnie owocami[8]. Zachowania rozrodcze, ptaków pozostających na wolności, pozostawały do niedawna nieznane, lecz opierając się na niedawnych obserwacjach można stwierdzić, że kusogonki gniazdują w zrobionych przez nie dziurach, w gniazdach nadrzewnych mrówek lub termitów[10]. W niewoli składa 3–4 jaja[9].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kusogonkę za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana; w 1997 roku gatunek opisywany był jako dość pospolity. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny[4].

Przypisy

  1. Bolbopsittacus lunulatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Bolbopsittacus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2011-02-20] (ang.).
  3. a b Guaiabero (Bolbopsittacus lunulatus). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
  4. a b BirdLife International, Bolbopsittacus lunulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017 [online], wersja 2016-3 [dostęp 2017-03-16] (ang.).
  5. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Agapornithini Salvin, 1882 (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-02].
  6. T.F. Wright i inni, A Multilocus Molecular Phylogeny of the Parrots (Psittaciformes): Support for a Gondwanan Origin during the Cretaceous, „Molecular Biology and Evolution”, 25 (10), 2008, s. 2141–2156, DOI10.1093/molbev/msn160.
  7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-02]. (ang.).
  8. a b c Forshaw, Joseph M. i Cooper, William T.: Parrots of the World. Wyd. 2. Melbourne: Landsdowne Editions, 1978, s. 167–168. ISBN 0-7018-0690-7.
  9. a b Guaiabero (Bolbopsittacus lunulatus). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-10-02]. (ang.).
  10. Rosell II, N. T. B, Ocon, R., Mallari, C. S., & Mapua, I. (2007). Three nests of the Guaiabero Bolbopsittacus lunulatus. BirdingASIA 8: 74–76.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Guaiabero.jpg
Guaiabero (Bolbopsittacus lunulatus)