Kutry torpedowe typu Aja

Kutry torpedowe typu Aja
Kraj budowy	Izrael
Użytkownicy	Izraelski Korpus Morski
Stocznia	Chantiers de Meulan
Wejście do służby	1952
Zbudowane okręty	6
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	62 t standardowa
Długość	26 m
Szerokość	6,3 m
Zanurzenie	1,5 m
Napęd	4 silniki benzynowe Arsenal-Marine-Otto (łącznie 4600 KM)
Prędkość	42 węzły
Zasięg	600 Mm przy 29 w. 300 Mm przy 42 w.
Załoga	14
Uzbrojenie	2 wyrzutnie torped 450 mm, 1 x działo 40 mm, 4 x działko 20 mm

Kutry torpedowe typu Aja – izraelskie kutry torpedowe, zbudowane w latach 1951-1952 we Francji. Jednostki tego typu wzięły udział w wojnie sześciodniowej i wojnie na wyczerpanie; wycofane zostały w latach 1972-1974.

W latach 1951-1952 Izrael kupił od Wielkiej Brytanii kutry torpedowe typu Vosper, pochodzące z nadwyżek Royal Navy; do tych używanych jednostek zamówiono też w stoczni Chantiers Naval de Meulan nieco większe, choć zbliżone uzbrojeniem nowe kutry, później nazwane typem Aja^[1]. Zamówione w 1949, dostarczono je w latach 1951-1952^[2] lub 1950-56^[3].

Były to niewielkie jednostki o drewnianych kadłubach, o wyporności standardowej 62 t, długości 26 m, szerokości 6,3 m i zanurzeniu 1,5 m. Cztery dwunastocylindrowe silniki benzynowe Arsenal-Marine-Otto o łącznej mocy 4600 KM rozpędzały je do maksymalnej prędkości 42 węzłów. Zasięg przy prędkości maksymalnej wynosił 300 mil morskich (Mm), przy zmniejszonej do 29 węzłów – 600 Mm^[2].

Początkowo uzbrojone były w armatę 40 mm i cztery działka 20 mm oraz dwie wyrzutnie torped kalibru 450 mm (choć często służyły jako jednostki artyleryjskie, bez uzbrojenia torpedowego). W latach sześćdziesiątych przeszły modernizację, podczas której wymieniono silniki benzynowe na dwa diesle Napier Deltic o łącznej mocy 5000 KM^[2] (wg Johna Moore'a 4600 KM^[3]), co m.in. poprawiło bezpieczeństwo. Zmieniono też kształt nadbudówki i dodano maszt z radarem. Uzbrojenie zmniejszono na ogół o dwa działka 20 mm; w późniejszych latach zdjęto kolejne działko 20 mm i wyrzutnie torped^[2], a z początkiem lat 70. co najmniej dwa kutry miały działka 20 mm zamontowane i na dziobie i rufie. Po modernizacji załoga zwiększyła się z pierwotnych 14 do 15 osób^[2].

Jednostki te nosiły numery zaczynające się od 200^[2] i nazwy^[3]:

• „Aja” (T-207)
• „Baz” (T-201)
• „Daja” (T-202)
• „Jasur” (T-205)
• „Peres” (T-203)
• „Tachmas” (T-204)

Brały udział w wojnie sześciodniowej (m.in. w ataku na USS „Liberty”^[4]) i wojnie na wyczerpanie (m.in. w bitwie u wybrzeży Rumany).

Wycofano je ze służby w latach 1972-1974^[2], aczkolwiek mogły zostać reaktywowane do pełnienia ograniczonej służby patrolowej w czasie wojny Jom Kipur (1973)^[5].

• 

  T-205 „Jasur” w nietypowym malowaniu

• 

  T-203 „Perez” w konfiguracji bez wyrzutni torpedowych

• 

  Armata 40 mm na T-205 „Jasur”

• 

  Strzał torpedowy podczas prób T-207 „Aja”

Przypisy

Bibliografia

• Klaus Mommsen: 60 Years Israel Navy Chel Ha’Yam Ha’Yisraeli. Norderstedt: Books on Demand, 2011. ISBN 3-8423-4906-8. (ang.)