Kutry torpedowe typu PT

Kutry typu PT

PT-105 płynący ze swoją maksymalną prędkością podczas ćwiczeń w pobliżu wschodniego wybrzeża USA, wraz z innymi kutrami należącymi do 5. Dywizjonu Kutrów Torpedowych (ang. Motor Torpedo Boat Squadron Five), 12 lipca 1942 roku
Kraj budowy	Stany Zjednoczone
Użytkownicy	US Navy  Royal Navy  MW ZSRR
Wejście do służby	1940
Zbudowane okręty	Elco: 385 Higgins: 199 Huckins: 18
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	30 t
Długość	od 21 do 24 m
Szerokość	6-7 m
Zanurzenie	1,5 m
Prędkość	40 węzłów
Załoga	od 11 do 17
Uzbrojenie	4 wyrzutnie torped kaliber 533 mm 2 karabiny maszynowe M2 12,7 mm i 20 mm działko Oerlikona

PT Boats (PT – Patrol Torpedo) – amerykańskie kutry z okresu II wojny światowej wykorzystywane jako okręty torpedowe, patrolowe i zwalczania okrętów podwodnych. Powstało 5 różniących się od siebie pod względem konstrukcyjnym typów, produkowanych przez 3 stocznie. Najwięcej, 385 jednostek zbudowała stocznia Electric Launch Company (Elco).

Historia

W 1938 Kongres Stanów Zjednoczonych przyznał środki na budowę małych okrętów o wyporności do 300 ton. Większość środków postanowiono przeznaczyć na opracowanie nowych kutrów torpedowych. We wrześniu 1938 ogłoszono konkurs na opracowanie nowych kutrów, w wyniku którego w maju 1939 wybrano 3 stocznie, które miały zbudować po dwie jednostki prototypowe noszące oznaczenia od PT-1 do PT-6. Dodatkowo Biuro Konstrukcyjne Marynarki opracowało dwa własne prototypy które otrzymały oznaczenia PT-7 i PT-8. Z powodu trudności na jakie natrafiono przy pracach nad nowymi okrętami, postanowiono zakupić licencję kutrów torpedowych za granicą. 1 czerwca 1939 wiceprezes Elco zakupił od brytyjskiej firmy British Power Boat dokumentację, a także jednostkę prototypową nowego kutra torpedowego. Okręt wszedł w skład United States Navy pod oznaczeniem PT-9. 7 grudnia 1939 został podpisany z firmą Elco kontrakt na budowę 22 nowych kutrów które od pierwszej jednostki serii znane były jako typ PT-10. Na początku 1941 Elco opracowało powiększoną i lepiej uzbrojoną wersję kutra oznaczoną jako typ PT-20, której zbudowano 20 jednostek. W marcu 1941 dwie stocznie Higgins Industries i Huckins Yacht Corporation wniosły protest przeciwko monopolizowaniu dostaw przez tylko jednego producenta. W związku z tym rozpisano nowy konkurs, w wyniku którego dowództwo US Navy zdecydowało się przyjąć na uzbrojenie także kutry produkowane przez protestujące firmy. Dodatkowo Elco otrzymało kontrakt na 25 nowych kutrów typu PT-20. Na początku 1942 Elco opracował nowy powiększony typ kutrów, który od pierwszej jednostki serii otrzymał oznaczenie PT-103. Do końca wojny zbudowano 326 jednostek tego typu.

Wersje

• Prototypy
  • PT-1, PT-2 – zbudowane przez stocznię Miami Shipbuilding Co.
  • PT-3, PT-4 – zbudowane przez stocznię Fisher Boat Works
  • PT-5, PT-6 – zbudowane przez stocznię Higgins Industries Inc
  • PT-7, PT-8 – zaprojektowane przez Biuro Konstrukcyjne Marynarki, zbudowane przez Stocznię Marynarki Wojennej w Filadelfii
  • PT-9 – zaprojektowany i zbudowany w brytyjskiej stoczni British Power Boat
• Electric Launch Company
  • PT-10 – wersja licencyjna brytyjskiej konstrukcji, zbudowano 22 jednostki
  • PT-20 – ulepszona i powiększona wersja PT-10, zbudowano 49 jednostek
  • PT-103 – nowa konstrukcja, większa, cięższa i silniej uzbrojona od PT-20, zbudowano 326 jednostek
• Higgins – zbudowano 199 jednostek
• Huckins – zbudowano 18 jednostek wykorzystywanych w jednostkach obrony terytorialnej, nie wzięły udziału w walkach

Bibliografia

• Wojciech Holicki. Amerykańskie kutry torpedowe ELCO. „NTW”. Październik 1997. nr 10. s. 56 - 59. 

Linki zewnętrzne

• www.ptboats.org. ptboats.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-27)]. (ang.)