Kwas chlorosiarkowy
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | HSO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory | ClSO | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 116,52 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | ciecz bezbarwna do żółtej[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | kwas fluorosiarkowy, kwas bromosiarkowy, chlorek sulfurylu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Kwas chlorosiarkowy, HSO
3Cl – nieorganiczny związek chemiczny, monochlorowa pochodna kwasu siarkowego. Używany w przemyśle chemicznym do produkcji detergentów i leków[2].
Właściwości
Kwas chlorosiarkowy to bezbarwna, higroskopijna ciecz w temperaturze pokojowej. Agresywnie dymi na powietrzu. Ma względnie duże ciepło parowania. Występuje w formie tetrahedralnych cząsteczek. Wolno reaguje z węglowodorami nie zawierającymi wiązań podwójnych. Jest silnie żrący i rozkłada się wybuchowo w kontakcie z wodą. W tej reakcji powstają kwas siarkowy i chlorowodór:[2]
HSO
3Cl + H
2O → H
2SO
4 + HCl
Otrzymywanie
Skala przemysłowa
Na skalę przemysłową kwas ten obecnie otrzymuje się absorbując chlorowodór w skroplonym tritlenku siarki:[2]
- SO
3 + HCl → HSO
3Cl
Inne metody
Istnieje też możliwość chlorowania kwasu siarkowego pentachlorkiem fosforu. W reakcji tej powstają prócz kwasu chlorosiarkowego, chlorowodór oraz trichlorek fosforylu:
- H
2SO
4 + PCl
5 → HSO
3Cl + HCl + POCl
3
Zastosowania
Z kwasu chlorosiarkowego wytwarza się wiele detergentów. Na ten cel zużywa się około 40% globalnej produkcji tego związku. Znajduje on również zastosowanie w syntezie leków i barwników[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-92, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
- ↑ a b c d e f Joachim Maas , Fritz Baunack , Chlorosulfuric Acid, [w:] Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry, Weinheim: Wiley‐VCH, 2005, DOI: 10.1002/14356007.a07_017 (ang.).
- ↑ a b Kwas chlorosiarkowy (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-12-28].
- ↑ a b Chlorosulfonic acid, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2015-12-28] (ang.).
- ↑ Kwas chlorosulfonowy (nr 571024) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2015-12-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Kwas chlorosiarkowy (nr 571024) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-12-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
Media użyte na tej stronie
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
The hazard symbol for corrosive substances according to directive 67/548/EWG by the European Chemicals Bureau, now known as the Consumer Products Safety and Quality (CPS&Q) Unit.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for corrosive substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances