Kwas jotroksowy

Kwas jotroksowy
Niepodpisana grafika związku chemicznego; prawdopodobnie struktura chemiczna bądź trójwymiarowy model cząsteczki
Ogólne informacje
Wzór sumarycznyC22H18I6N2O9
Masa molowa1215,82 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS51022-74-3
PubChem3740
DrugBankDB08945
Klasyfikacja medyczna
ATCV08AC02
Stosowanie w ciążykategoria D[1]

Kwas jotroksowy (łac. acidum iotroxicum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, aromatyczny związek jodu o budowie dimerycznej. Stosowany jako jonowy środek cieniujący w diagnostyce obrazowej chorób dróg żółciowych.

Budowa i mechanizm działania

Jest pozytywnym środkiem cieniującym pochłaniającym promieniowanie rentgenowskie silniej od tkanek[2]. Podawany jest dożylnie w postaci soli z megluminą (aminoalkoholem z grupy aminocukrów)[3]. W środowisku wodnym sól ta dysocjuje dając roztwór o wysokiej osmolalności[2], jednak niższej niż preparaty monomerycznego kwasu diatrozowego, dzięki czemu jest od nich bezpieczniejszy[3]. W organizmie przechodzi do żółci[3]. Jest wydalany na drodze transportu aktywnego z naczyń włosowatych do dróg żółciowych na poziomie hepatocytów[1][4][2].

Zastosowanie

Stosowany jest do cholangiografii i cholecystografii[4], w przypadkach kiedy cholecystografia po doustnych środkach jest niewystarczająca[1].

Znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2017)[5]. Nie jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2018)[6].

Działania niepożądane

Może powodować następujące działania niepożądane u ponad 4% pacjentów: nieprzyjemny smak w ustach, nudności oraz wymioty[1].

Przypisy

  1. a b c d e f Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 2. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 1105. ISBN 978-83-60135-95-2.
  2. a b c Katarzyna Kulig: Radiofarmaceutyki i środki cieniujące stosowane w diagnostyce obrazowej. W: Chemia leków. Alfred Zejc, Maria Gorczyca (red.). Warszawa: PZWL, s. 810-813. ISBN 978-83-200-3652-7.
  3. a b c WHO Model Formulary 2008. World Health Organization, 2009, s. 315, 318–319. ISBN 978-92-4-154765-9. [dostęp 2008-08-23]. (ang.)
  4. a b Bayer Australia Ltd: Biliscopin for infusion iotroxate meglumine 10.5 g/100mL injection bottle – Australian Product Information (ang.). Therapeutic Goods Administration, 2018. [dostęp 2018-08-22].
  5. WHO Model List of Essential Medicines 20th List (ang.). Światowa Organizacja Zdrowia, 2017. s. 36. [dostęp 2018-08-22].
  6. Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 16 kwietnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2018-04-16. [dostęp 2008-08-22].

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Iotroxic acid.png
chemical structure of iotroxic acid