Kwas metafosforowy

Kwas trimetafosforowy
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) podst. 2,4,6-tritlenek 2,4,6-trihydroksy-1,3,5,2,4,6-trioksatrifosfinanu addyt. tri-μ-oksydo-tris(hydroksydooksydofosfor) Inne nazwy i oznaczenia półsyst. kwas cyklo-trifosforowy Stocka kwas trimetafosforowy(V)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	H3P3O9
Inne wzory	(HPO 3) 3
Masa molowa	239,94 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	13566-25-1
PubChem	510
SMILES O=P1(OP(O)(OP(O)(O1)=O)=O)O
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Podobne związki
Podobne związki	kwas fosforowy, kwas metafosfonowy

Kwas metafosforowy, nazwa Stocka: kwas metafosforowy(V) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy kwasów tlenowych o empirycznym wzorze sumarycznym HPO
3. Otrzymać go można w formie szklistej masy przez ogrzewanie kwasu fosforowego w temperaturze ok. 320 °C^[1]. Składa się z mieszaniny kwasów cyklo-polifosforowych opisywanych wzorem ogólnym (HPO
3)
n, gdzie n = liczba jednostek fosforanowych (n ≥ 3), przy czym scharakteryzowane są związki o n = 3 lub 4^[2].

Najmniejszą strukturę w tej serii (n = 3) stanowi kwas trimetafosforowy (cyklo-trifosforowy), (HPO
3)
3 lub H
3P
3O
9, tworzący pierścienie sześcioczłonowe (systematyczna nazwa addytywna według IUPAC: tri-μ-oksydo-tris(hydroksydooksydofosfor)^[3]).

Znaczenie ma też kwas tetrametafosforowy (cyklo-tetrafosforowy), (HPO
3)
4 lub H
4P
4O
12, CAS 13598-74-8. Można go otrzymać w reakcji dekatlenku tetrafosforu z kontrolowaną ilością wody w temperaturze 0 °C^[2]:

P
4O
10 + 2H
2O → (HPO
3)
4

Sole kwasów metafosforowych to metafosforany (cyklo-polifosforany), które są dobrze poznane dla n = 3–8, natomiast większe pierścienie zostały jedynie zidentyfikowane w mieszaninach^[2].

Przypisy