Kwas nadjodowy

Kwas ortonadjodowy

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) podst. pentahydroksy-λ7-jodanon addyt. pentahydroksydooksydojod wodor. pentawodoro(heksaoksydojodan) Inne nazwy i oznaczenia półsyst. kwas ortonadjodowy Stocka kwas ortojodowy(VII)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	H5IO6
Masa molowa	227,94 g/mol
Wygląd	kryształy[1]
Identyfikacja
Numer CAS	10450-60-9
PubChem	25289
InChI InChI=1S/H5IO6/c2-1(3,4,5,6)7/h(H5,2,3,4,5,6,7) InChIKey TWLXDPFBEPBAQB-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 3,38 g/cm³; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie łatwo (20 °C)[1] w innych rozpuszczalnikach etanol: rozpuszczalny[1] Temperatura topnienia 122 °C[2][1][3]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H272, H314 Zwroty P P220, P280, P305+P351+P338, P310 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki Utleniający (O) Żrący (C) Zwroty R R8, R34 Zwroty S S17, S26, S36/37/39, S45 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[2] 0 3 1   Temperatura zapłonu nie dotyczy °C[3]
Podobne związki
Inne aniony	kwas podjodawy kwas jodawy kwas jodowy
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Kwas nadjodowy (meta)

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) podst. hydroksy-λ7-jodanotrion addyt. hydroksydotrioksydojod wodor. wodoro(tetraoksydojodan) Inne nazwy i oznaczenia półsyst. kwas nadjodowy Stocka kwas jodowy(VII) inne kwas metanadjodowy, kwas metajodowy(VII)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	HIO4
Masa molowa	191,91 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	13444-71-8
PubChem	65185
Niebezpieczeństwa Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanego źródła Żrący (C) Utleniający (O) Zwroty R R8, R34 Zwroty S S26, S36/37/39, S45
Podobne związki
Inne aniony	kwas podjodawy kwas jodawy kwas jodowy

Kwas nadjodowy – nieorganiczny związek chemiczny, kwas tlenowy jodu na stopniu utlenienia VII. W zależności od zawartości wody w cząsteczce występuje w postaci orto (o wzorze H₅IO₆) i meta (o wzorze HIO₄).

Właściwości

Kwas nadjodowy jest białym ciałem stałym, rozpuszczalnym w wodzie (około 3 kg/l w 20 °C) oraz w alkoholu etylowym. Występuje w postaci rozpływających się w powietrzu kryształów. Jego temperatura topnienia zawiera się w granicach 124–127 °C. Powyżej tej temperatury następuje rozkład, podczas którego powstaje woda, tlen oraz tlenek jodu(V).

pH jego wodnych roztworów wynosi około 1,2 (100 g/l H₂O w 20 °C). Ma właściwości higroskopijne.

Otrzymywanie

Kwas nadjodowy jest otrzymywany przez anodowe utlenienie kwasu jodowego.

Zastosowanie

Kwas ortojodowy jest używany w chemii organicznej do badania struktury związków organicznych. Może on oddzielać dwie grupy hydroksylowe z grup aldehydowych, znajdujących się przy sąsiadujących atomach węgla. Jest to pomocne przy określaniu struktur węglowodanów^[4].

Toksyczność

Substancja, podobnie jak w przypadku innych związków jodu, powoduje uczulenie. Może powodować astmę, zapalenie oskrzeli czy też wysypkę.

Przy spożyciu występują oparzenia przełyku i żołądka. Działa parząco na oczy.

Pierwsza pomoc

Przy kontakcie substancji z oczami lub skórą należy przemyć je dużą ilością wody (w wypadku oczu – przy szeroko odchylonej powiece).

Po spożyciu należy podać choremu dużą ilość wody. Nie powinno się wywoływać wymiotów (aby nie doprowadzić do perforacji przewodu pokarmowego) oraz zobojętniać substancji.

Ponadto należy skontaktować się z lekarzem.

Przypisy

Bibliografia

• Karta charakterystyki kwasu nadjodowego.
• Kwasy tlenowe jodu. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-23)].
• Witold Mizerski: Tablice chemiczne. Warszawa: wyd. Adamantan, 2004.