Kwas propionowy
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C3H6O2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inne wzory | C2H5COOH | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 74,08 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | oleista ciecz[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pochodne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Kwas propionowy, kwas propanowy – organiczny związek chemiczny z grupy nasyconych kwasów karboksylowych. Występuje w mleku i jest wytwarzany w przewodzie pokarmowym zwierząt.
W temperaturze pokojowej jest to bezbarwna ciecz rozpuszczalna w wodzie, o nieprzyjemnym ostrym zapachu. Stosowany jest przy wyrobie rozcieńczalników oraz substancji zapachowych. Kwas propionowy jest palny, a jego pary tworzą z powietrzem mieszaniny wybuchowe.
Jest stosowany w przemyśle spożywczym jako środek do konserwacji żywności o symbolu E280. Dodawany do chleba paczkowanego krojonego i chleba żytniego oraz do wyrobów ciastkarskich. Maksymalna dawka 3000 mg/kg. Dodawany jest również do pasz zwierzęcych jako środek przeciwpleśniowy.
Bakterie propionowe należące do rodzaju Propionibacterium wytwarzają kwas propionowy w fermentacji propionowej i mają zdolność rozkładu cukrów, błonnika i pektyn. Guma guar oraz pektyny są znacznie szybciej metabolizowane przez bakterie jelita grubego. Wytwarzany w tym procesie kwas propionowy i kwas masłowy, korzystnie oddziałuje na organizm człowieka. Kwas propionowy sprzyja hamowaniu syntezy cholesterolu, a kwas masłowy może być stymulatorem jelitowego systemu odpornościowego.
Zagrożenia
Kwas propionowy jest wchłaniany do organizmu człowieka przez drogi oddechowe, skórę i przewód pokarmowy. Wdychane pary kwasu drażnią śluzówkę jamy ustnej, oczu, nosa, górnych dróg oddechowych. Działanie kwasu propionowego może spowodować łzawienie, nieżyt nosa, kaszel, bóle w klatce piersiowej, nieżyt żołądka. Kwas propionowy w kontakcie ze skórą powoduje oparzenia. Oparzenia oczu mogą doprowadzić do nieodwracalnej utraty wzroku.
Przypisy
- ↑ a b P-65.1.1.2 Nazwy zachowane tylko dla ogólnej nomenklatury, [w:] Henri A. Favre , Warren H. Powell , Nomenklatura związków organicznych. Rekomendacje IUPAC i nazwy preferowane 2013, Komisja Terminologii Chemicznej Polskiego Towarzystwa Chemicznego (tłum.), Narodowy Komitet Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej, [2016], s. 705 .
- ↑ a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
- ↑ a b c d e f Haynes 2014 ↓, s. 3-466.
- ↑ Haynes 2014 ↓, s. 5-196.
- ↑ Haynes 2014 ↓, s. 5-95.
- ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 6-72.
- ↑ Haynes 2014 ↓, s. 6-232.
- ↑ Haynes 2014 ↓, s. 6-183.
- ↑ Haynes 2014 ↓, s. 9-58.
- ↑ a b Kwas propionowy (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2016-02-18].
- ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 15-20.
- ↑ Propionic acid – Material Safety Data Sheet (ang.). ScienceLab. [dostęp 2016-02-20].
Bibliografia
- CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
Media użyte na tej stronie
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Structure of propionic acid
The hazard symbol for corrosive substances according to directive 67/548/EWG by the European Chemicals Bureau, now known as the Consumer Products Safety and Quality (CPS&Q) Unit.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for corrosive substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for flammable substances