Kwas sorbowy
| |||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C6H8O2 | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 112,13 g/mol | ||||||||||||||||||
| Wygląd | biały lub prawie biały, krystaliczny proszek[1] | ||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||
| Numer CAS | 110-44-1 | ||||||||||||||||||
| PubChem | 643460 | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||
| Pochodne sole | sorbinian sodu sorbinian potasu sorbinian wapnia | ||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||
Kwas sorbowy[2], kwas sorbinowy (E200) – organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych kwasów karboksylowych. Po raz pierwszy został otrzymany poprzez ekstrakcję z owoców jarzębiny (Sorbus aucuparia), skąd pochodzi jego nazwa. Dziś na skalę przemysłową uzyskuje się go syntetycznie[2][3].
Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 25 mg/kg masy ciała[3].
Właściwości
Kwas sorbowy i jego sole hamują rozwój pleśni i drożdży w pH 3–6, natomiast wykazują ograniczone działanie w stosunku do bakterii, szczególnie bakterii kwasu mlekowego[3], co sprawia, że kwas sorbowy jest bardzo użyteczny przy produkcji serów. Właściwości konserwujące wzrastają w obecności soli kuchennej, cukru, kwasu propionowego, nizyny i fosforanów. Mechanizm działania polega na hamowaniu aktywności enzymów, głównie dehydrogenaz, ale także katalazy, peroksydazy i niektórych enzymów zawierających grupy −SH. Kwas sorbowy jest skuteczny tylko w niskim pH, w stanie niezdysocjowanym. Jest on bardziej efektywny w działaniu od kwasu benzoesowego i propionowego. W organizmie ulega β-oksydacji. W badaniach na szczurach stwierdzono, że kwas ten, podawany z dietą, powodował powiększenie masy wątroby, bez zmian histopatologicznych.
Zastosowanie
Stosowany jako konserwant (lemoniada, sok cytrynowy, wino, cydr[3]) oraz środek utrzymujący wilgotność (sery, serniki, mrożona pizza, owocowe nadzienia do ciast, syropy czekoladowe[2], a także sałatki owocowe, wyroby cukiernicze, pieczywo, skorupiaki[3]). Poza przemysłem spożywczym dodaje się go do kosmetyków, płynów do płukania jamy ustnej, past do zębów oraz różnych maści (na przykład dentystycznej)[2].
Zagrożenia
Uważa się, że jest nieszkodliwy dla zdrowia, choć dość często powoduje reakcje alergiczne (kontaktowe zapalenie skóry, rumień oraz inne podrażnienia skóry, a także astmę[2]), jednak najczęściej dotyczą one kontaktu bezpośredniego ze skórą, natomiast rzadziej po przyjęciu doustnie, prawdopodobnie ze względu na szybki rozkład metaboliczny w organizmie człowieka[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e Farmakopea Polska IX, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2011, s. 4574, ISBN 978-83-88157-77-6.
- ↑ a b c d e Bill Statham: E213: Tabele dodatków i składników chemicznych. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006. ISBN 978-83-7243-529-3.
- ↑ a b c d e Food-Info.net: E200: Kwas sorbowy. [dostęp 2011-03-10].
- ↑ Portal Medycyna Praktyczna: Kwas sorbowy. [dostęp 2011-03-12].
Bibliografia
- Anna Brzozowska (red.): Toksykologia Żywności. Wyd. III poprawione i poszerzone.
Media użyte na tej stronie
Ball-and-stick model of the sorbic acid molecule, a natural carboxylic acid used as a preservative.
Sorbic acid