Kyatos

Po lewej: attycki kyatos czarnofigurowy, ok. 510 p.n.e. (Walters Art Museum); po prawej: rysunek profilu i przekroju przykładowego kyatosu

Kyatos, kyathos[1] (stgr. κύαθος kúathos, l.mn. kyathoi) – rodzaj starożytnego greckiego naczynia ceramicznego używanego jako chochla lub czerpak.

Charakterystyka

Kyatosy przypominały formą współczesną filiżankę. Były jednak od filiżanek większe. Miseczka naczynia była wysoka, okrągła i lekko zwężająca się ku dołowi. Kyatos zaopatrzony był w pojedynczy, płaski, długi, zapętlony uchwyt. Służył do czerpania[2]. Najwcześniejsze znane egzemplarze powstały około roku 530 p.n.e. w warsztacie garncarza Nikostenesa na wzór podobnych etruskich z bucchero nero lub być może z oryginałów z brązu, jak zdaje się sugerować forma uchwytu, zdecydowanie niepasująca do wykonywanych w terakocie. Naczynia te wykonane techniką czarnofigurową występowały jeszcze w 1. poł. V w. p.n.e.[3][4]

Kyatos stanowił też antyczną miarę pojemności produktów sypkich[5].

Galeria

  • Kyatos etruski, bucchero nero, Poggio Buco, 575–550 p.n.e. (Miejskie Muzeum Archeologiczne w Pitigliano)

    Kyatos etruski, bucchero nero, Poggio Buco, 575–550 p.n.e. (Miejskie Muzeum Archeologiczne w Pitigliano)

  • Czarnofigurowy kyatos etruski, ok. 500 p.n.e. (Muzeum Narodowe w Warszawie)[6]

    Czarnofigurowy kyatos etruski, ok. 500 p.n.e. (Muzeum Narodowe w Warszawie)[6]

  • Czarnofigurowy kyatos attycki, ok. 530–500 p.n.e. (Metropolitan Museum of Art)

    Czarnofigurowy kyatos attycki, ok. 530–500 p.n.e. (Metropolitan Museum of Art)

  • Czarnofigurowy kyatos attycki, 510–485 p.n.e. (Blanton Museum of Art)

    Czarnofigurowy kyatos attycki, 510–485 p.n.e. (Blanton Museum of Art)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Agnieszka Fulińska: Kształty waz greckich (pol.). hellenika.wordpress.com. [dostęp 2022-07-14].
  2. ↑ greckie wazy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-08-06].
  3. ↑ Toby Schreiber: Athenian Vase Construction: A Potter’s Analysis. Los Angeles: Getty Publications, 1999, s. 144–145. ISBN 978-0-89236-465-7. [dostęp 2022-08-06]. (ang.)
  4. ↑ kyathos cup (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2022-08-06].
  5. ↑ miary antyczne, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-08-06].
  6. ↑ Kyatos dekorowany przedstawieniem walczących centaurów (pol.). cyfrowe.mnw.art.pl. [dostęp 2022-08-06].
Ceramika starożytnej Grecji
Naczynia na wino
Naczynia na wodę
Naczynia do mieszania
Do gotowania
Zastawa stołowa
Na perfumy i olejki, weselne
Ceramika rytualna
Przechowywanie i inne
Inne
Techniki
Malarstwo wazowe
Attycka amfora szyjowa

Media użyte na tej stronie

Kyathos.gif
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 4.0
GIF - Kyathos
Attic Black-Figure Neck Amphora Diosphos Painter National Museum in Warsaw 142328 MNW.png
Autor: National Museum in Warsaw, Licencja: CC0
Attycka amfora szyjowa czarnofigurowa (142328 MNW), malarz Diosfosa, 500- 475 p. Chr., Strona A: Peleus oddający Achillesa na wychowanie Chironowi, obok pies; strona B: Hermes z kaduceuszem, Maia i baran; postaciom towarzyszą inskrypcje. Warszawa
Greek - Black-figure Kyathos - Walters 48219 - Side A.jpg
This kyathos depicts a characteristic battle scene: two warriors or heroes fighting over a fallen soldier. Two bearded soldiers attack each other with raised spears and large shields decorated with white motifs and red rims. Their swords hang sheathed at their side. The warrior on the left has knocked his opponent's helmet off his head, while his opponent's spear is pointing at his throat. In between, a third warrior has collapsed on his right knee and uses his spear and shield for support. Unlike the standing fighters in their short skirts, he wears a short white garment belted with a bow. On either side of this central scene, a warrior with a shield is driving to the right in a "quadriga" (a four-horse chariot). Without identifying attributes or inscriptions, the warriors depicted could be ordinary soldiers in battle or Greek heroes fighting at Troy. The scene of two warriors fighting over the body of a fallen soldier is a familiar episode from accounts of the Trojan War; the recovery of the body and the armor of a dead comrade was crucial. Even if the warriors depicted on this vessel are ordinary Greeks, the imagery recalls the glory of the heroic warriors of the past.
Dionysus seated between two satyrs, kyathos in an Etruscan shape, Greek-Attic, c. 510-485 BC, black-figure terracotta - Blanton Museum of Art - Austin, Texas - DSC07651.jpg
Exhibit in the Blanton Museum of Art - Austin, Texas, USA. This work is old enough so that it is in the public domain.
Kyathos in bucchero pesante con decorazione di testine femminili, 575-550 ac ca., da poggio buco.jpg
Autor: Sailko, Licencja: CC BY 3.0
Etruscan pottery in the Archaeological Museum (Pitigliano)
Kyathos with fighting centaurs National Museum in Warsaw Poland 198101 MNW.jpg
Autor: National Museum in Warsaw, Licencja: CC0
Kyatos dekorowany przedstawieniem walczących centaurów, niesygnowany, Etruria, ok. 500 p.n.e.; Muzeum Narodowe w Warszawie, 198101 MNW
Kyathos MET DP295965.jpg
Autor:
Creator:Philon Painter
, Licencja: CC0
Combat of horsemen and foot soldiers