László Sólyom

László Sólyom
Data i miejsce urodzenia	3 stycznia 1942 Pecz
Prezydent Węgier
Okres	od 5 sierpnia 2005 do 6 sierpnia 2010
Poprzednik	Ferenc Mádl
Następca	Pál Schmitt
Odznaczenia

László Sólyom (wym. ˈlaːsloː ˈʃoːjom; ur. 3 stycznia 1942 w Peczu^[1]) – węgierski prawnik, nauczyciel akademicki i polityk, przewodniczący Trybunału Konstytucyjnego (1990–1998). W latach 2005–2010 prezydent Węgier.

Życiorys

W 1965 ukończył prawo na Uniwersytecie w Peczu, w tym samym roku uzyskał uprawnienia bibliotekarza w Państwowej Biblioteka Széchényiego. Kształcił się następnie na Uniwersytecie Friedricha Schillera w Jenie, na którym pracował w latach 1966–1969. Do połowy lat 70. był zatrudniony w parlamentarnej bibliotece. Od 1969 pozostawał pracownikiem naukowym instytutu nauk politycznych i prawnych Węgierskiej Akademii Nauk, doktoryzował się w tym instytucie w 1981. Od 1978 wykładowca węgierskich uczelni, w tym w latach 1983–1998 profesor w katedrze prawa cywilnego Uniwersytetu im. Loránda Eötvösa w Budapeszcie, a od 1995 profesor na Katolickim Uniwersytecie Pétera Pázmánya. W 1999 otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu w Kolonii, od 1999 do 2000 gościnnie wykładał na tej uczelni^[1]. W 2001 został członkiem korespondentem^[1], a w 2013 członkiem zwyczajnym Węgierskiej Akademii Nauk^[2].

Pod koniec lat 80. zaangażował się w działalność niezależnych organizacji obywatelskich, m.in. zrzeszającego prawników Független Jogász Fórum. Był też jednym z założycieli Węgierskiego Forum Demokratycznego i krótko członkiem władz wykonawczych tej partii. Reprezentował ją w trakcie negocjacji z innymi ugrupowaniami opozycyjnymi. Jeszcze w 1989 wybrany w skład Trybunału Konstytucyjnego. Został wiceprzewodniczącym tej instytucji, a od 1990 do końca kadencji w 1998 zajmował stanowisko jej prezesa^[1].

W 2005 organizacja społeczna Védegylet zgłosiła jego kandydaturę na urząd prezydenta, wybieranego przez Zgromadzenia Narodowego. Poparcie zadeklarowali posłowie opozycyjnych ugrupowań – Fideszu i Węgierskiego Forum Demokratycznego^[3]. 7 czerwca 2005 László Sólyom został wybrany na ten urząd w trzeciej turze głosowania, otrzymując 185 głosów, podczas gdy kandydatka rządzących socjalistów Katalin Szili dostała 182 głosy^[4]. Wybór umożliwiło mu wstrzymanie się od głosu przez deputowanych współrządzącego Związku Wolnych Demokratów. Urząd objął 5 sierpnia 2005 i sprawował go przez pełną kadencję do 6 sierpnia 2010, kiedy to zastąpił go Pál Schmitt.

Odznaczony m.in. Orderem Orła Białego (2009)^[5].

Przypisy

Prezydenci węgierscy po 1989 r. Mátyás Szűrös Árpád Göncz Ferenc Mádl László Sólyom Pál Schmitt László Kövér (p.o.) János Áder