Lóránd Utassy

Lóránd Utassy
ilustracja
generał
Data i miejsce urodzenia

18 kwietnia 1897
Budapeszt

Data i miejsce śmierci

3 czerwca 1974
Budapeszt

Przebieg służby
Lata służby

1917–1946

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Infantry Colour of the Royal Hungarian Defence Forces (1939-1945).svg Królewska Armia Węgier

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
II wojna światowa

Odznaczenia
Medal Virtus et Fraternitas

Lóránd Utassy de Uljak (ur. 18 kwietnia 1897 w Budapeszcie, zm. 3 czerwca 1974 tamże)[1] – węgierski generał.

Życiorys

Ukończył Akademię Wojskową „Ludovica”[2]. Podczas I wojny światowej walczył w jednostkach artylerii. W latach 1921–1928 służył w węgierskim konsulacie w Monachium. Następnie pracował w Ministerstwie Obrony. Od 1937 do 1942 attaché wojskowy w Londynie, Waszyngtonie oraz Meksyku[1]. W 1942 awansowany na pułkownika. W październiku 1943 Utassy stanął na czele XXI Departamentu Jeńców Wojennych i Internowanych w Ministerstwie Honwedów. Zastąpił na tym stanowisku Zoltana Baló, który został zdymisjonowany w wyniku oskarżeń niemieckiej ambasady o udział w przerzutach polskich żołnierzy na Zachód. Mimo to także Utassy chronił cudzoziemskich żołnierzy zbiegłych na Węgry. Po rozpoczęciu w marcu 1944 okupacji Węgier przez III Rzeszę, Utassy odmówił Gestapo wydania internowanych polskich żołnierzy[3].

16 października 1944, po dojściu węgierskich faszystów do władzy, Utassy został aresztowany za prowadzenie w imieniu Miklósa Horthyego sekretnych negocjacji z marsz. Rodionem Malinowskim i osadzony w miejscowości Sopronkőhida, a następnie przetransportowany do Bawarii. Po zakończeniu wojny powrócił na Węgry. Został awansowany do stopnia generała, lecz już w 1946 przeszedł na emeryturę. W 1951 komuniści określili go jako wroga klasowego i zdegradowali, konfiskując część majątku[3]. Wraz z rodziną został na dwa lata zesłany do obozu pracy w Hortobágy[2]. Zmarł w Budapeszcie w 1974, gdzie pochowano go na cmentarzu Farkasréti. Zrehabilitowany w 1990, przywrócono mu stopień generalski[3].

Za pomoc polskim żołnierzom 19 czerwca 2019 został pośmiertnie uhonorowany Medalem Virtus et Fraternitas[4]. Odznaczenie z rąk prezydenta RP Andrzeja Dudy odebrał jego wnuk[5].

Przypisy

  1. a b Nemzeti Örökség Intézete - Utassy Loránd, újlaki, Nemzeti Örökség Intézete - Utassy Loránd, újlaki [dostęp 2019-10-30] (węg.).
  2. a b Grzegorz Łubczyk, W rocznicę wybuchu wojny. Pamięć o Antallu, Baló i… Utassym, Bożena Bogdańska-Szadai (red.), „Głos Polonii”, 114, Budapeszt: Urząd Ogólnokrajowy Samorządu Polskiego na Węgrzech, 15 września 2013, s. 6, ISSN 1219-7998 [dostęp 2019-10-30].
  3. a b c Poznaj odznaczonych medalem Virtus et Fraternitas! - Instytut Pileckiego, instytutpileckiego.pl [dostęp 2019-10-30] (pol.).
  4. Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej / Aktualności / Ordery i odznaczenia / Prezydent wręczył Medale Virtus et Fraternitas, www.prezydent.pl, 19 czerwca 2019 [dostęp 2019-10-30].
  5. Witold Mrozek, Pierwsi nagrodzeni przez polskie "Yad Vashem", wyborcza.pl, 19 czerwca 2019 [dostęp 2019-10-30].

Media użyte na tej stronie

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Utassy Loránd.jpg
Official photograph of Colonel Loránd Utassy
POL Medal Virtus et Fraternitas BAR.svg
Baretka: Medal Virtus et Fraternitas – Polska.
Infantry Colour of the Royal Hungarian Defence Forces (1939-1945).svg
Colour for infantry regiments and independent battalions of the Royal Hungarian Defence Forces from 1 January 1939 to 8 May 1945.