L3 (tankietka)

L3
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo Włochy
ProducentFiatAnsaldo
Typ pojazdutankietka
Trakcjagąsienicowa
Załoga2 osoby
Historia
Prototypy1931
Produkcja19331936
Egzemplarze2000-2500 szt (wszystkich wersji)
Dane techniczne
Silniksilnik benzynowy SPA CV o mocy 31,6 kW (43 KM) przy 2400 obr/min
Transmisjamechaniczna 4/1
Pancerznitowany z walcowanych płyt stalowych, 6-13,5 mm
Długość3,2 m (L 3/33); 3,15 m (L 3/35)
Szerokość1,4 m
Wysokość1,28 m
Prześwit0,23 m
Masa3,2 t (L 3/33); 3,27 t (L3/35)
Moc jedn.9,88 kW/t
Osiągi
Prędkość42 km/h (droga)
10-12 km/h (teren)
Zasięg120-140 km (droga)
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)0,7 m
Rowy (szer.)1,45 m
Ściany (wys.)0,65 m
Kąt podjazdu45°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 x czkm Fiat-Revelli M1914 kalibru 6,5 mm
lub
2 x czkm Fiat-Revelli M1935 kalibru 8 mm
lub
2 x czkm Breda 38 kalibru 8 mm
Użytkownicy
Włochy, Afganistan, Albania, Austria, Boliwia, Brazylia, Bułgaria, Chiny, Hiszpania, Irak, Węgry

L3, CV 3włoska tankietka, produkowana kolejno w wersjach CV 3/33, CV 3/35, CV 3/38, używana przez armię włoską oraz eksportowana do wielu krajów świata.

Rozwój konstrukcji

CV 3/33

Tankietka CV 3/33 została zaprojektowana na bazie wcześniejszego modelu CV 29. Prototyp został opracowany w 1931. Tankietka skonstruowana i produkowana w zakładach Ansaldo w kooperacji z Fiatem. W 1933 zamówiono 1300 tankietek. W pojazdach pierwszej serii produkcyjnej ostatnia para kół jezdnych była połączona ramą z kółkiem napinającym gąsienicę, a uzbrojenie stanowił chłodzony wodą karabin maszynowy Fiat Model 14 kalibru 6,5 mm. W 1934 przeprowadzono modyfikacje układu jezdnego i zmieniono karabin maszynowy na chłodzony powietrzem Fiat Model 35 o kalibrze 8 mm. Następna modyfikacja polegała na zwiększeniu uzbrojenia, w tankietkach zamontowano dwa karabiny maszynowe 8 mm. Zmodyfikowana wersja tankietki była produkowana do końca 1934.

CV 3/35

L 3/35 (CV 3/35), Muzeum Wojskowe w Belgradzie, Serbia

W 1935 opracowano i wprowadzono do produkcji seryjnej ulepszone tankietki pod oznaczeniem CV 3/35. Tankietka CV 3/35 różniła się od swojej poprzedniczki jedynie drobnymi szczegółami. Pojazdy pierwszej serii produkcyjnej – CV 3/35 I. Tipo – zostały przebudowane z wozów CV 3/33. Uzbrojenie pojazdów pierwszej serii i początkowych egzemplarzy drugiej serii (CV 3/35 I. Tipo) stanowiły dwa sprzężone karabiny maszynowe Fiat Model 35, później jako standardowy przyjęto do uzbrojenia tankietek karabin Breda Model 38 kalibru 8 mm. Pojazdy CV 3/35 II. Tipo miały wzmocnione zawieszenia, zmienione osłony otworów obserwacyjnych i tłumiki spalin.

CV 3/38

W 1938 do produkcji trafiły pojazdy CV 3/38 posiadające zmienione zawieszenie i uzbrojenie składające się z jednego wkm Breda kalibru 13,2 mm. Pojazdy tej wersji były budowane m.in. na zamówienie Brazylii.

Pod koniec lat 30. zmieniono oznaczenia pojazdów wszystkich wersji z CV 33, CV 35, CV 38 na L3/33, L3/35 i L3/38.

Wersje specjalne

Obok wersji podstawowych uzbrojonych w karabiny maszynowe zostały zbudowane także wersje specjalne z odmiennym uzbrojeniem lub innym wyposażeniem:

  • tankietki przeciwpancerne L3/35 i L3/38, będące standardowymi pojazdami tych wersji przezbrojonymi w 1940 w działko przeciwpancerne Solothurn kalibru 20 mm,
  • L3 Lf (Lancia fiamme; oznaczane także jako CV 3/33 Lf, CV 3/35 Lf) – odmiana CV 33 i CV 35 z miotaczem ognia zamiast jednego karabinu maszynowego; paliwo do miotacza znajdowało się w pojemniku na tylnej pokrywie czołgu (60 l) lub w małej przyczepce ciągniętej za tankietką (500 l), zaś miotacz ognia miał zasięg około 100 m,
L 3/35r, South African National Museum of Military History
  • wozy dowodzenia CV 3/35r (Carro Radio) – wersja dowódcza z radiem,
  • pojazd obrony przeciwlotniczej uzbrojony w karabin maszynowy Breda 38 kalibru 8 mm zamontowany na podstawie przeciwlotniczej; zbudowano sześć sztuk,
  • zdalnie sterowany pojazd szturmowy do niszczenia umocnień przeciwnika (jak niemiecki Goliath); zbudowano jedynie prototyp,
  • Semovente L3 da 47/32 – samobieżne działo przeciwpancerne 47 mm na podwoziu L 3/35. Działo było osłonięte jedynie czołową tarczą ochronną. W zakładach Fiat i Breda powstały jedynie dwa prototypy tego działa, niewiele różniące się od siebie. Produkcji seryjnej nie podjęto.

Eksport

Tankietki L3 były eksportowane do wielu krajów świata:

Użycie bojowe

Tankietki L3 wszystkich wersji stanowiły podstawowy sprzęt włoskich jednostek pancernych w drugiej połowie lat trzydziestych aż do 1940 (kiedy na wyposażenie zaczęły wchodzić czołgi średnie M 11/39), w tym także były podstawowym sprzętem bojowym trzech włoskich dywizji pancernych (131 Centauro, 132 Ariete, 133 Littorio), utworzonych w 1939 roku. W skład każdej z tych dywizji wchodził pułk czołgów, składający się z 4 batalionów, w sumie posiadający 164 tankietki L3.

Tankietki te brały udział we wszystkich konfliktach zbrojnych, w których uczestniczyły faszystowskie Włochy w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Brały udział w wojnie włosko-abisyńskiej (1935-36), interwencji włoskiej podczas wojny domowej w Hiszpanii (1936-39), zajęciu Albanii (1939), wojnie z Francją (1940), agresji na Grecję i na Jugosławię (1940-41) i w walkach w Afryce północnej (od 1940). Walki te szybko uzmysłowiły dowództwu włoskiemu, że tankietki, choć szybkie i niewielkie, są bronią przestarzałą, zbyt słabo opancerzoną i uzbrojoną, nie mogącą sprostać lepiej opancerzonym czołgom uzbrojonym w armatę, które zaczęły dominować w tym okresie na polu walki. Pomimo tego były one wykorzystywane przez całą wojnę, do 1943 po stronie wojsk Osi, po 1943 w dwóch włoskich jednostkach pancernych (tzw. grupach wsparcia), walczących po stronie Aliantów (wyposażenie ich stanowiły tankietki w wersji z miotaczem ognia).

Bibliografia

  • Jacek Solarz, Czołgi włoskie 1939-45, Janusz Ledwoch, Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1995, s. 18-45, 72-78, 82, 89-105, 155, ISBN 83-86209-29-1, OCLC 749536574.
  • Mariusz Skotnicki. Tankietki Carro Veloce C.V.33 i C.V.35. „Nowa Technika Wojskowa”. 1999. nr 11. s. str. 31-37. ISSN 1230-1655. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of Italy (1861–1946).svg
Autor: F l a n k e r, Licencja: CC BY-SA 2.5
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Flag of Hungary (1915-1918, 1919-1946).svg
Flag of Hungary from 6 November 1915 to 29 November 1918 and from August 1919 until mid/late 1946.
Flag of Albania (1939–1943).svg
Flag of the Kingdom of Albania (1939-1943) by a decree of Victor Emanuel III, 28 September 1939. Officially retired since 25 July 1943.
Bundesarchiv Bild 101I-783-0107-27, Nordafrika, italienischer Panzer L3-33.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-783-0107-27 / Dorsen / CC-BY-SA 3.0
Bundesarchiv Bild 101I-203-1691-28, Albanien, italienischer Panzer.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 101I-203-1691-28 / Prizibilla / CC-BY-SA 3.0
Carro Leggero 3 35-002.jpg
Autor: NJR ZA, Licencja: CC BY-SA 3.0
An Italian Carro Legerro 3/35 (L3/35) Light Tank Photo taken at the South African Museum of Military History
Belgrade Military Museum - Carro Veloce L3-35.JPG
Autor: Pudelek (Marcin Szala), Licencja: CC BY-SA 3.0
Belgrade Military Museum - Carro Veloce L3/35
L 3 35 SAMMH.jpg
Autor: Janmad - on a base of the picture File:Carro Leggero 3 35-001.jpg by NJR ZA, Licencja: CC BY 3.0
Włoska tankietka L 3/35r w Południowoafrykańskim Narodowym Muzeum Historii Wojskowej (the South African National Museum of Military History)
Flag of Afghanistan (1931–1973).svg
The flag of Afghanistan between 1931 and 1973 (1311–1352 A.P., 1351–1393 A.H.).
Fiat Ansaldo CV 33-35 - 1938.jpg
Autor: Ladislav Luppa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fiat Ansaldo CV 33-35 small tank - 1938
CV-33 Flamethrower 1 Bovington mod.jpg
Autor: Janmad - on a base of the picture File:CV-33 Flamethrower 1 Bovington.jpg by Hohum, Licencja: CC BY 3.0
Włoska tankietka CV 3/33 Lf (Lancia fiamme) z miotaczem ognia w Bovington Tank Museum)
Bundesarchiv Bild 183-P0214-516, Spanien, Schlacht um Guadalajara.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-P0214-516 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
ADN-ZB

Spanischer Freiheitskampf 1936 - 39

Anfang März 1937 begann die grosse Offensive der faschistischen Franco-Truppen auf Guadalajara, deren Hauptstoss auf der Strasse Madrid - Saragossa (Carretera de Aragon) geführt wurde.