LASIK

Procedura LASIK wykonywana laserem ekscymerowym (2007)

Laser-Assisted in situ Keratomileusis (LASIK) – typ refrakcyjnej operacji laserowej oczu przeprowadzanej przez okulistów dla korekcji krótkowzroczności, dalekowzroczności i astygmatyzmu. W odróżnieniu od metody fotokeratektomii refrakcyjnej, PRK (zwaną też ASA, Advanced Surface Ablation) nie jest wymagane usunięcie nabłonka, dzięki czemu oczy szybciej się goją, a pacjent nie czuje bólu. Można też tą metodą leczyć obydwoje oczu jednocześnie. Występują jednak przypadki, w których wskazane jest przeprowadzenie operacji metodą PRK/ASA. Wielu pacjentów wybiera metodę LASIK alternatywnie do noszenia korekcyjnych okularów albo szkieł kontaktowych.

Historia

Wynalezienie metody LASIK przypisuje się kolumbijskiemu okuliście hiszpańskiego pochodzenia Jose Barraquerowi. W latach 50. skonstruował on mikrokeratom używany w celu wycięcia wąskich płatków w rogówce i zmiany jej kształtu (jest to tzw. keratomiloza). Dostarczył również wiedzy o tym, jak duża część rogówki musi pozostać niezmieniona, aby skutek leczniczy był długotrwały.

Rozwój technologii spowodował wynalezienie w Rosji metody keratotomii promienistej (ang. radial keratotomy, RK) przez Swiatosława Fiodorowa w latach 70. XX wieku oraz wynalezienia metody PRK (ang. photorefractive keratectomy) w Niemczech przez Theo Seilera w latach 80.

W 1968 w Northrup Corporation Research and Technology Center uniwersytetu Kalifornijskiego Mani Lal Bhaumik i grupa pozostałych naukowców pracujących nad laserami dwutlenkowęglowymi wynaleźli laser ekscymerowy. Dr Bhaumik ogłosił swoje odkrycie w maju 1973 na spotkaniu Denver Optical Society of America w Denver w stanie Kolorado. Później wynalazek opatentował.

Wprowadzenie lasera umożliwiły osiągnięcia w technice laserowej dokonane przez Rangaswamy Srinivasana. W 1980 Srinivasan pracował w laboratorium badawczym IBM Research i odkrył, że ultrafioletowy laser ekscymerowy może wytrawić żywą tkankę w precyzyjny sposób przy równoczesnym braku uszkodzeń cieplnych okolicy. Nazwał to zjawisko fotodekompozycją ablacyjną (Ablative Photodecomposition, APD). Dr. Stephen Trokel opublikował wyniki badań w American Journal of Ophthalmology w 1983 roku.

Pierwszy patent metody LASIK został przyznany przez US Patent Office Gholamowi A. Peymanowi 20 czerwca 1989 (US Patent #4,840,175, "Method for Modifying Corneal Curvature").

Dzięki postępom w technice laserowej oraz rozwojowi technologicznemu i teoretycznemu operacji refrakcyjnej, LASIK została rozwinięta w 1990 przez Lucio Buratto (Włochy) i Ioannis Pallikaris (Grecja) jako połączenie dwóch wcześniejszych metod, LASEK i fotokeratektomii refrakcyjnej (PRK). Szybko stała się popularna z powodu większej precyzji i zmniejszonego w porównaniu z dwiema wcześniejszymi metodami ryzyka powikłań. Dzisiejsze lasery są jeszcze szybsze i precyzyjniejsze a wprowadzone ulepszenia znacznie poprawiły skuteczność zabiegu. Występujące pomimo to ograniczenia i niepożądane efekty były impulsem do dalszych badań nad takimi metodami, jak: Femtosecond Lenticule EXtraction, FLIVC, Epi-LASIK, sub-Bowman’s Keratomileusis i wiele innych.

Zabieg

Zabieg przeprowadzają okuliści, trwa kilkadziesiąt sekund, a dyskomfort odczuwany przez pacjenta jest minimalny.

Przed

Pacjenci noszący miękkie szkła kontaktowe zwykle otrzymają zalecenie zaprzestania ich noszenia od 5 do 7 dni przed planowanym zabiegiem. Pacjenci noszący twarde szkła kontaktowe powinni przestawać nosić je na co najmniej 6 tygodni przed zabiegiem, a 12 tygodni jeśli noszą je dłużej niż trzy lata. Wykonuje się badanie rogówki pacjenta za pomocą pachymetru, aby określić ich grubość i za pomocą topografu, aby zmierzyć kontury powierzchni. Używając lasera o małej energii, przy użyciu topografu stwarza się topograficzny plan rogówki. Ten proces wykrywa również astygmatyzm i inne nieregularności w kształcie rogówki. Korzystając z tych informacji, chirurg oblicza lokalizację i ilość rogówkowej tkanki, która zostanie usunięta podczas operacji. Pacjentowi zostaje zwykle przepisany profilaktycznie antybiotyk, co minimalizuje ryzyko zakażenia po procedurze.

Podczas

Podczas zabiegu pacjent jest świadomy; podaje się mu krople znieczulające od oczu oraz środek na uspokojenie (np. diazepam). Metoda LASIK składa się z kilku etapów. Pierwszy etap to niepełne nacięcia w rogówce w celu utworzenia płatka rogówki. Płatek jest odchylany i odsłania głębsze warstwy rogówki. Następnie wprowadzany jest laser, który koryguje wadę. Jeśli korygowana jest krótkowzroczność, powierzchnia rogówki jest spłaszczana, a gdy dalekowzroczność, powierzchnia jest uwypuklona. Gdy mamy do czynienia z astygmatyzmem, rogówce zostaje nadany bardziej kulisty kształt. Pole rogówki zostaje dokładnie płukane, a płatek wraca na swoje miejsce. Przez okres kilku dni zakłada się opatrunek (tylko w nocy).

Po

Po zabiegu pacjent jest odsyłany do domu, przez pewien czas trzeba aplikować krople do oczu. Pacjent musi udawać się co jakiś czas na badania kontrolne. Należy unikać mocnego światła i nosić okulary przeciwsłoneczne.

Zakres korygowanych wad:

  • krótkowzroczność od -0,75 Dsph do -13,0 Dsph,
  • nadwzroczność od +0,75 Dsph do +6,0 Dsph,
  • astygmatyzm do 6,0 Dcyl.

Przeciwwskazania

Istnieje wiele przeciwwskazań m.in.:

Dlatego każdy pacjent, który chce się leczyć, musi poddać się badaniom kwalifikacyjnym.

Powikłania

Krwotok wywołany podczas zabiegu metodą LASIK

Możliwe skutki uboczne:

  • pogorszenie widzenia kontrastu[2],
  • nawrót,
  • zespół suchego oka,
  • ektazja rogówki,
  • efekt halo,
  • dysfunkcja gruczołów Meiboma,
  • neuralgia,
  • wzrost narażenia na infekcje i alergie,
  • męty ciała szklistego,
  • osłabiona ostrość widzenia,
  • podwójne widzenie,
  • nadwrażliwość na światło,
  • zmarszczki w klapce,
  • szczątki albo narośl pod klapką,
  • astygmatyzm (może wystąpić u osoby który wcześniej nie miała tej wady),
  • plamki, blizny,
  • zapalenie rogówki,
  • uszkodzenie powieki,
  • wrastanie komórek nabłonka pod płatek rogówki[3],
  • zagłębienia.

Niedokorekcja dotyczy 4%[4] zabiegów metodą LASIK. Po 10 latach od zabiegu około 66,7%[5] pacjentów ma krótkowzroczność powyżej -1 dioptrii, co kwalifikuje do używania okularów. Jednym z powodów powrotu wady jest zgrubienie nabłonka w miejscu wycięcia istoty właściwej rogówki[6]. Zapalenie rogówki przechodzi 2,66% pacjentów[7]. Zabiegi chirurgii refrakcyjnej sprawiają, że rogówka jest cieńsza, przez co bardziej narażona na infekcje i alergie. W skrajnym przypadku (między 0,04 a 0,6% pacjentów[8]) może dojść do jej mechanicznego odkształcenia - ektazji (patrz stożek rogówki), a nawet konieczności przeszczepienia rogówki. Płatek tworzony w trakcie operacji nie goi się, dlatego aby uniknąć jego przemieszczenia, zaleca się ochronę oka w trakcie aktywności fizycznej[9]. U około 1% pacjentów komórki nabłonka wrastają pod płatek[3]. W trakcie zabiegu uszkodzone zostają nerwy. Unerwienie nie wraca do stanu sprzed operacji[10]. U niektórych pacjentów regeneracja nie przebiega prawidłowo, skutkując permanentnym bólem i koniecznością zażywania silnych środków przeciwbólowych lub usunięciem oka (enukleacja)[11]. Chirurgia refrakcyjna zaburza mechanizm odpowiedzialny za komunikację z gruczołami łzowymi[12] oraz częstotliwość mrugania. To z kolei przyczynia się[13] do dysfunkcji gruczołów Meiboma i problemów z warstwą lipidową filmu łzowego. LASIK redukuje ilość komórek kubkowych, odpowiedzialnych za warstwę mucynową filmu łzowego[14]. Dodatkowo zmieniony kształt rogówki wpływa na nierównomierne rozprowadzenie łez. Większość pacjentów (95%[15]) doświadcza objawów zespołu suchego oka bezpośrednio po operacji. W okresie od pół roku do roku po operacji od 20 do 40% pacjentów nadal ma zespół suchego oka[16]. U części z nich utrzymuje się on do końca życia (12,5% do 35%[17]). Zespół suchego oka może być przyczyną depresji[18] i utrudniać pracę przy komputerze, w klimatyzowanym pomieszczeniu, czy na wietrze. Odnotowano przypadki samobójstw z powodu powikłań po chirurgii refrakcyjnej[19]. Krople sterydowe stosowane po zabiegu powodują wzrost ciśnienia w oku u od 7 do 10% osób[20]. Metoda LASIK utrudnia dokładny pomiar ciśnienia w oku i wczesne wykrycie jaskry[21]. Utrudnia także dobór soczewek przy operacji zaćmy, na którą pacjenci po chirurgii refrakcyjnej zapadają częściej i wcześniej[22]. Ciśnienie wywierane na oko w trakcie zabiegu metodą LASIK może doprowadzić do powstania mętów ciała szklistego[23]. Spowodowane operacją zniekształcenia powierzchni rogówki oraz problemy z filmem łzowym mogą powodować podwójne widzenie. U około 40% pacjentów pojawia się efekt halo (polega na pojawianiu się aureoli wokół źródeł światła; może poważnie utrudniać prowadzenie pojazdów po zmroku)[24]. Podobne skutki uboczne występują w przypadku innych rodzajów chirurgii refrakcyjnej (PRK, EBK, SMILE[25], LASEK). Skutki uboczne mogą wystąpić wiele lat po zabiegu.

Zobacz też

Przypisy

  1. Amod K. Pokhrel i inni, Biomass Stoves and Lens Opacity and Cataract in Nepalese Women, „Optometry and vision science : official publication of the American Academy of Optometry”, 90 (3), 2013, s. 257–268, DOI10.1097/OPX.0b013e3182820d60, ISSN 1040-5488, PMID23400024, PMCIDPMC4349399 [dostęp 2018-08-08].
  2. Hyojin Kim, Choun-Ki Joo, Visual Quality after Wavefront-Guided LASIK for Myopia, „Journal of Korean Medical Science”, 20 (5), 2005, s. 860–865, DOI10.3346/jkms.2005.20.5.860, ISSN 1011-8934, PMID16224163, PMCIDPMC2779286 [dostęp 2018-04-01].
  3. a b Post LASIK Epithelial Ingrowth Management - EyeWiki, eyewiki.aao.org [dostęp 2018-04-17] (ang.).
  4. A Comparative Study between Conventional LASIK and IntraLASIK Surgeries Based on Sigma Quality Levels, „Procedia - Social and Behavioral Sciences”, 229, 2016, s. 175–182, DOI10.1016/j.sbspro.2016.07.127, ISSN 1877-0428 [dostęp 2018-04-11] (ang.).
  5. Sung A Lim i inni, Factors Affecting Long-term Myopic Regression after Laser In Situ Keratomileusis and Laser-assisted Subepithelial Keratectomy for Moderate Myopia, „Korean Journal of Ophthalmology : KJO”, 30 (2), 2016, s. 92–100, DOI10.3341/kjo.2016.30.2.92, ISSN 1011-8942, PMID27051256, PMCIDPMC4820531 [dostęp 2018-04-11].
  6. Dan Z. Reinstein i inni, Epithelial Thickness After Hyperopic LASIK: Three-dimensional Display With Artemis Very High-frequency Digital Ultrasound, „Journal of refractive surgery (Thorofare, N.J. : 1995)”, 26 (8), 2010, s. 555–564, DOI10.3928/1081597X-20091105-02, ISSN 1081-597X, PMID19928697, PMCIDPMC4492162 [dostęp 2018-04-19].
  7. Majid Moshirfar i inni, Infectious and noninfectious keratitis after laser in situ keratomileusis Occurrence, management, and visual outcomes, „Journal of Cataract and Refractive Surgery”, 33 (3), 2007, s. 474–483, DOI10.1016/j.jcrs.2006.11.005, ISSN 0886-3350, PMID17321399 [dostęp 2018-05-03].
  8. Ectasia After LASIK - EyeWiki, eyewiki.aao.org [dostęp 2018-04-01] (ang.).
  9. Tsung-Han Tsai, Kai-Ling Peng, Chien-Jen Lin, Traumatic corneal flap displacement after laser in situ keratomileusis (LASIK), „International Medical Case Reports Journal”, 10, 2017, s. 143–148, DOI10.2147/IMCRJ.S128637, ISSN 1179-142X, PMID28458585, PMCIDPMC5403011 [dostęp 2018-04-11].
  10. Gary Hin-Fai Yam i inni, Nerve regeneration by human corneal stromal keratocytes and stromal fibroblasts, „Scientific Reports”, 7, 2017, DOI10.1038/srep45396, ISSN 2045-2322, PMID28349952, PMCIDPMC5369053 [dostęp 2018-04-01].
  11. Addressing the Pain of Corneal Neuropathy, „American Academy of Ophthalmology”, 1 lipca 2010 [dostęp 2018-04-01].
  12. GREGORY R. NETTUNE, STEPHEN C. PFLUGFELDER, Post-LASIK Tear Dysfunction and Dysesthesia, „The ocular surface”, 8 (3), 2010, s. 135–145, ISSN 1542-0124, PMID20712970, PMCIDPMC3579556 [dostęp 2018-04-01].
  13. Ji Won Jung i inni, Assessment of meibomian glands and tear film in post-refractive surgery patients, „Clinical & Experimental Ophthalmology”, 45 (9), 2017, s. 857–866, DOI10.1111/ceo.12993, ISSN 1442-9071, PMID28544605 [dostęp 2018-04-01].
  14. Alejandra E. Rodriguez i inni, Comparison of Goblet Cell Density after Femtosecond Laser and Mechanical Microkeratome in LASIK, „Investigative Ophthalmology & Visual Science”, 48 (6), 2007, s. 2570–2575, DOI10.1167/iovs.06-1259, ISSN 1552-5783 [dostęp 2018-06-05] (ang.).
  15. Roni M Shtein, Post-LASIK dry eye, „Expert review of ophthalmology”, 6 (5), 2011, s. 575–582, DOI10.1586/eop.11.56, ISSN 1746-9899, PMID22174730, PMCIDPMC3235707 [dostęp 2018-04-03].
  16. Chao i inni, The Role of Corneal Innervation in LASIK-Induced Neuropathic Dry Eye, 2014.
  17. Cintia S. De Paiva i inni, The incidence and risk factors for developing dry eye after myopic LASIK, „American Journal of Ophthalmology”, 141 (3), 2006, s. 438–445, DOI10.1016/j.ajo.2005.10.006, ISSN 0002-9394, PMID16490488 [dostęp 2018-04-03].
  18. K H Wan, L J Chen, A L Young, Depression and anxiety in dry eye disease: a systematic review and meta-analysis, „Eye”, 30 (12), 2016, s. 1558–1567, DOI10.1038/eye.2016.186, ISSN 0950-222X, PMID27518547, PMCIDPMC5177754 [dostęp 2018-04-19].
  19. LASIK SUICIDE, LASIK DEPRESSION: Depression, Suicide After LASIK, www.lasikcomplications.com [dostęp 2018-04-01].
  20. Mahfouth A. Bamashmus, Mahmoud F. Saleh, Post-LASIK interface fluid syndrome caused by steroid drops, „Saudi Journal of Ophthalmology”, 27 (2), 2013, s. 125–128, DOI10.1016/j.sjopt.2013.03.003, ISSN 1319-4534, PMID24227974, PMCIDPMC3809482 [dostęp 2018-08-05].
  21. Vassilios Kozobolis i inni, The Effect of Corneal Refractive Surgery on Glaucoma, „Journal of Ophthalmology”, 2017, 2017, s. 1–8, DOI10.1155/2017/8914623, ISSN 2090-004X, PMID28491472, PMCIDPMC5401744 [dostęp 2018-04-01] (ang.).
  22. Nilufer Yesilirmak i inni, The Effect of LASIK on Timing of Cataract Surgery, „Journal of Refractive Surgery (Thorofare, N.J.: 1995)”, 32 (5), 2016, s. 306–310, DOI10.3928/1081597X-20160217-07, ISSN 1081-597X, PMID27163615 [dostęp 2018-04-01].
  23. Floaters and retinal detachment after LASIK - LASIK Complications, www.lasikcomplications.com [dostęp 2018-04-01].
  24. Nick Mamalis, Laser vision correction among physicians: "the proof of the pudding is in the eating", „Journal of Cataract and Refractive Surgery”, 40 (3), 2014, s. 343–344, DOI10.1016/j.jcrs.2014.01.023, ISSN 1873-4502, PMID24581770 [dostęp 2018-04-20].
  25. Zeren Shen i inni, Dry Eye after Small Incision Lenticule Extraction (SMILE) versus Femtosecond Laser-Assisted in Situ Keratomileusis (FS-LASIK) for Myopia: A Meta-Analysis, „PLoS ONE”, 11 (12), 2016, DOI10.1371/journal.pone.0168081, ISSN 1932-6203, PMID27992482, PMCIDPMC5161410 [dostęp 2018-04-11].

Linki zewnętrzne

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Eye hemorrhage.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
US Navy 070501-N-5319A-007 Capt. Joseph Pasternak, an ophthalmology surgeon at National Naval Medical Center Bethesda, lines up the laser on Marine Corps Lt. Col. Lawrence Ryder's eye before beginning LASIK IntraLase surgery.jpg
BETHESDA, Md. (May 1, 2007) - Capt. Joseph Pasternak, an ophthalmology surgeon at National Naval Medical Center Bethesda, lines up the laser on Marine Corps Lt. Col. Lawrence Ryder's eye before beginning LASIK VISX surgery. The actual procedure can take only seconds, while most of the patient's time is spent preparing for the procedure. The new VISX procedure only takes days for service member's to recover, versus months like the old PRK procedure. U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 1st Class Brien Aho (RELEASED)