La Bella Principessa

La Bella Principessa
Ilustracja
AutorLeonardo da Vinci
Data powstaniaok. 1495
Mediumołówek, kredka i tusz na welinie
Wymiary33 × 24 cm
Odcisk palca Leonarda (zaznaczony w lewym górnym rogu) – kluczowy dowód autorstwa dzieła

La Bella Principessa, wcześniej znany jako Profil młodej dziewczyny w renesansowej sukni – obraz włoskiego malarza renesansowego Leonarda da Vinci z ok. 1495, namalowany ołówkiem, kredką i tuszem, techniką wzorowaną na dziełach francuskiego malarza Jeana Perréala, na welinie o wymiarach 33 cm x 24 cm.

Do niedawna obraz uważany był za dzieło nieznanego niemieckiego artysty z XIX wieku, nowsze badania wykazały jednak autorstwo Leonarda. Pozująca do obrazu modelka, według ustaleń badaczy, pochodziła z dynastii Sforzów, która w owym czasie otaczała artystę mecenatem.

Autorstwo dzieła

30 stycznia 1998 na aukcji w nowojorskim domu aukcyjnym Christie's odbyła się licytacja obrazu Profil młodej dziewczyny w renesansowej sukni, który opisano jako pracę niemiecką z początku XIX wieku. Obraz nabyła prywatna galeria Kate Ganz na Manhattanie.

Jesienią 2007 obrazem zainteresował się Peter Silverman, który odkupił go od Kate Ganz. Zaprezentował go badaczowi malarstwa i biografii Leonarda da Vinci Martinowi Kempowi, który przypuszczał, że jest on dziełem tego artysty. Po pobraniu próbek drewna, welinu i materiału malarskiego okazało się, że obraz pochodzi z lat 1450–1600. Za pomocą analizy multispektralnej porównano parametry fizyczne i chemiczne obrazu z Mona Lisą i Damą z gronostajem, które wykazały kolejne zgodności. Studia źródeł historycznych pozwoliły na wysunięcie hipotezy, że namalowaną dziewczyną jest Bianca Sforza.

Ostatecznym dowodem na autorstwo Leonarda był fragment odcisku palca znaleziony na portrecie. Okazało się, że jest on identyczny z odciskiem środkowego palca lewej dłoni Leonarda znajdującym się na obrazie Święty Hieronim na pustyni.

Pochodzenie portretu

Zdaniem Martina Kempa profilowy portret dziewczyny może pochodzić z wykonanego w 1490 r. egzemplarza dzieła La Sforziada, który znajduje się obecnie w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie[1]. Rysunek stanowił integralną część księgi, dopóki nie został z niej wyjęty. Zidentyfikowano nawet miejsce w egzemplarzu La Sforziady, w którym oryginalnie znajdował się portret. Ekspertyzy potwierdziły, że podłożem wizerunku jest taki sam welin, z jakiego wykonano karty księgi, a ślady zszyć na usuniętym z La Sforziady portrecie odpowiadają zszyciom księgi.

Właścicielem bogato iluminowanego egzemplarza La Sforziady, pochodzącego z roku 1490, był Galeazzo Sanseverino, zięć i dowódca wojsk księcia Mediolanu Ludovica Sforzy. Księga opiewająca czyny mediolańskich Sforzów została zapewne podarowana narzeczonej Sanseverina Biance Sforzy jako prezent ślubny.

Modelka

Namalowaną dziewczyną była najprawdopodobniej nieślubna córka księcia Mediolanu Ludovica Sforzy i jego kochanki Bernardiny de Corradis – Bianca Sforza, wydana za mąż za Galeazza Sanseverina, jednego z mecenasów Leonarda da Vinci. Pozująca do obrazu dziewczyna zmarła cztery miesiące po ślubie, być może ginąc z ręki skrytobójcy.

Przypisy

  1. G. Simonetta, Commentarii rerum gestarum Francisci Sfortiae, Ital.: La Sforziada, polona.pl, Milano: Antonius Zarotus 1490 [dostęp 2018-03-26].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Vinci, Leonardo da (attributed) - La Bella Principessa - 16th c.jpg
sitter: Bianca Giovanna Sforza; the circle marks a fingerprint of the artist (the circle marking is made with a computer)