La Manche

La Manche

English Channel

Państwo	Francja  Wielka Brytania
Akweny • Łączy wody • Z wodami	Ocean Atlantycki Morze Północne
Lądy • Oddziela • Od	Francja Wielka Brytania
Głębokość • średnia • maksymalna	48 m 174 m
Zasolenie	34-35‰
Wyspy	Île-de-Bréhat, Île-de-Batz, Chausey, Tatihou, Îles Saint-Marcouf, Wight, Jersey, Guernsey, Alderney, Sark, Herm
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii La Manche
Położenie na mapie Francji La Manche
50°N 2°W/50,000000 -2,000000

La Manche (z fr. dosł. „rękaw”; ang. English Channel, „Kanał Angielski”) – kanał morski oddzielający Wielką Brytanię od Francji. Poprzez Cieśninę Kaletańską łączy Morze Północne z otwartymi wodami Oceanu Atlantyckiego.

Podstawowe dane

• powierzchnia: 75 tys. km²
• długość: 563 km
• najwęższe miejsce: 32 km
• najszersze miejsce: 249 km
• średnia szerokość: 158 km
• średnia głębokość: 48 m
• wysokość pływów: 15 m
• średnie zasolenie: 35‰ (3,5%)

Kanał La Manche powstał pod koniec plejstocenu, gdy w wyniku topnienia rozległych czap lądolodów Europy i Ameryki Północnej, podniósł się znacznie poziom mórz^[1].

Kanał odgrywał strategiczną rolę w wielu wojnach toczących się na kontynencie europejskim. Bardzo utrudniał podbój Brytanii. Ostatnia próba zakończona powodzeniem miała miejsce w 1066 r. (Inwazja Normanów na Anglię). Napoleon Bonaparte i Hitler nawet nie próbowali desantu^[2]. Jest on również ważnym szlakiem morskim, łączącym takie znaczące porty morskie, jak Rotterdam czy Hamburg z Oceanem Atlantyckim – dziennie korzysta z niego ponad 500 statków^[3]. Przy samym kanale położone są: Hawr, Cherbourg, Boulogne-sur-Mer, Calais po stronie francuskiej oraz Dover, Portsmouth, Plymouth i Southampton po brytyjskiej. Kanał La Manche znany jest jednak z trudnych warunków żeglugi – często występują tu burze i mgły. Przez kanał realizowane są liczne połączenia promowe między Wielką Brytanią a Francją i Belgią.

Brzegi kanału łączy wiele promów morskich, a od 1994, po kilkuletniej budowie, także tunel kolejowy pod kanałem, tzw. Eurotunel, który skrócił znacznie czas podróży między Paryżem a Londynem.

Na kanale La Manche położona jest grupa wysp – Wyspy Normandzkie – stanowiących autonomiczną część Wielkiej Brytanii.

Historyczne osiągnięcia

Jako pierwsi nad kanałem La Manche przelecieli balonem Francuz Jean-Pierre Blanchard i Amerykanin John Jeffries - 7 stycznia 1785 z Dover do Guînes.

Francuz Louis Blériot 25 lipca 1909 jako pierwszy dokonał tego samolotem z Les Barraques (obecnie Bleriot Plage) koło Sangatte, do Dover.

Pierwszym człowiekiem, który przepłynął wpław kanał La Manche z Dover do Calais, był angielski kapitan Matthew Webb 24 sierpnia 1875, a pierwszą kobietą Amerykanka Gertrude Ederle 6 sierpnia 1926 z przylądka Cap Gris-Nez do Kingsdown.

Zobacz też

• departament Manche

Przypisy