Labrador (minerał)

Labrador
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	zawiera 30–50% albitu NaAlSi3O8 (glinokrzemian sodu) oraz 50–70% anortytu CaAl2Si2O8 (glinokrzemian wapnia)
Twardość w skali Mohsa	6–6,5
Przełam	nierówny do muszlowego
Łupliwość	doskonała
Układ krystalograficzny	trójskośny
Gęstość minerału	2,6–2,77 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	bezbarwna, biała, szara, zielona
Rysa	biała
Połysk	szklisty, perłowy
Inne	Inkluzje, Pleochroizm

Labrador – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy plagioklazów.

Nazwa pochodzi od półwyspu Labrador, gdzie występuje w znacznych ilościach. Opisany i nazwany w 1780 r.

Właściwości

Tworzy kryształy słupkowe, tabliczkowe, występuje w postaci średnio- lub gruboziarnistych skupień. Bardzo często tworzy zbliźniaczenia. Kryształy, zawsze wrosłe rzadko odznaczają się dobrym wykształceniem. Jest kruchy, przezroczysty, często wykazuje jaskrawą, migotliwą grę barw w odcieniach niebieskich, fioletowych, złocistych, zielonych. Zjawisko to stanowi rodzaj iryzacji zwany schillerescencją, która w tym przypadku określana jest mianem labradoryzacji. Iryzacja ta to efekt interferencji związany z wielokrotnym odbiciem światła na granicach struktur domenowych.

• Inkluzje – liczne, najczęściej spotyka się wrostki cyrkonu, magnetytu, ilmenitu, rutylu i hematytu. Odpowiednio ułożone, wywołują różne efekty świetlne, nadając kamieniom atrakcyjny wygląd i osobliwe zabarwienie
• Pleochroizm – wyraźny, zróżnicowany w zależności od barwy kamienia; najsilniejszy w kamieniach ciemno zabarwionych.

Występowanie

Rozpowszechniony składnik niektórych skał magmowych, głównie labradorytów, a także skał metamorficznych^[1].

Miejsca występowania: USA – znajdują się tam dobrze wykształcone kryształy nadające się do obróbki jubilerskiej, Meksyk, Kanada – na Półwyspie Labrador, Australia, Finlandia – główne miejsce pozyskiwania niezwykle pięknych kamieni.

Polska – (jako składnik gabra) w Woliborzu i Bożkowie na Dolnym Śląsku (w postaci ziarn charakteryzujących się błękitną migotliwością).

Zastosowanie

• stosowany w przemyśle ceramicznym
• do produkcji materiałów ogniotrwałych
• w budownictwie jako kamień dekoracyjny i okładzinowy.
• ceniony kamień ozdobny
• powszechnie stosowany w jubilerstwie. Stosuje się wobec niego szlif kaboszonowy, jak i fasetowy. Najczęściej spotyka się okazy dochodzące do 20 ct. Najcenniejszy materiał jubilerski stanowią labradory fińskie (tzw. spectrolit fiński) dające efekt znany jako labradoryzacja lub efekt Schillera.
• materiał rzeźbiarski

Zobacz też

• skaleń, minerał

Przypisy

Bibliografia

• W. Szumann: „Kamienie szlachetne i ozdobne”
• N. Sobczak: „Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych”
• Rupert Hochleitner: Minerały i kryształy. Określanie minerałów według barwy rysy. Warszawa: Muza S.A, 1994. ISBN 83-7079-281-2.
• Leksykon Przyrodniczy – „Minerały”
• Podręczny Leksykon Przyrodniczy – „Minerały i kamienie szlachetne”
• K. Maślankiewicz: „Kamienie szlachetne”
• C. Hall: „Klejnoty kamienie szlachetne i ozdobne”
• Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Barbara Zapolska (tłum. z hiszp.). Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. ISBN 83-85231-10-2.
• A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd. PAE W-wa 1993