Lachowice
| Artykuł | 49°42′53″N 19°28′26″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°43'0.1"N, 19°30'0.0"E, 49°42'55.98"N, 19°28'28.38"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1997 m |
| wieś | |
 Kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 390 (Lachowice Dolne) – 700 (Lachowice Adamy) m n.p.m. |
| Liczba ludności (31 grudnia 2010) | 2101[1] |
| Strefa numeracyjna | 33 |
| Kod pocztowy | 34-232[2] |
| Tablice rejestracyjne | KSU |
| SIMC | 0069144 |
Położenie na mapie gminy Stryszawa _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Stryszawa") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu suskiego  | |
 49°42′53″N 19°28′26″E/49,714722 19,473889 | |
| Strona internetowa | |
Lachowice – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie suskim, w gminie Stryszawa[3][4].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Lachowice. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie bielskim.
Położenie
Wieś położona jest na zachód od Suchej Beskidzkiej, na wysokości 400–450 m n.p.m. w dolinie potoku Lachówka (dopływ Stryszawki), oraz na zboczach dwóch pasm górskich. Od południowo-wschodniej strony są to zbocza Pasma Solnisk, północno-zachodnie zaś należą do Pasma Pewelskiego. Według opracowanej przez Jerzego Kondrackiego regionalizacji Polski obydwa te pasma należą do Beskidu Makowskiego[5]. Pod koniec 2010 r. we wsi zamieszkiwało 2101 osób[1]. Przez Lachowice przebiega od 1884 r. linia kolejowa Sucha Beskidzka – Żywiec (fragment kolei transwersalnej). Obok Lachowic przebiega droga wojewódzka nr 946.
Integralne części wsi
| przysiółki | Granica, Polanki |
| osady | Krale, Laliki, Mączne, Zagrody (SIMC 0069470) |
| części wsi | Adamy, Banasie, Bogacze, Buczynka, Chrząszczówka, Elżbieciakówka, Gustawy, Kachlówka, Kalówka, Kapałów Potok, Karczówka, Karówka, Kotliny, Krzystki, Kubińce, Lasiki, Łaciaki, Mącznianka, Mizioły, Pająkówka, Pierchałówka, Pisiak, Rumiaków, Sobalówka, Sobańskie, Świerkoszówka, U Grzesicy, Wojtaszki, Zagrody (SIMC 0069428) |
Historia
Historia Lachowic sięga XIII wieku. Wtedy to w rejon podbabiogórski napłynęła ludność dwoma głównymi szlakami: z północnego zachodu od Śląska, brzegiem Skawy i z północnego wschodu od Krakowa doliną Raby.
Pierwszymi osadnikami byli Wołosi, którzy pojawili się w XVI wieku. Jednak dopiero w XVII wieku wieś została oficjalnie założona przez Piotra Komorowskiego, właściciela dóbr suskich. Połączona została z czterech osad: Kobylanki, Lubnicy, Lachowic i Mącznej. Lachowice oraz kilka sąsiednich wsi tworzyły tzw. „państwo suskie”, które przechodziło kolejno w ręce Wielopolskich, Branickich i Tarnowskich.
Pierwsza wzmianka o Kobylance, osadzie pasterskiej z przysiółka Mizioły (Lachowice Górne), pochodzi z 1598 roku. Od 1608 roku obecna jest nazwa Lubnicy, zajmującej polany dolnych Lachowic. Większość mieszkańców osiedliła się w Lachowicach, głównej części wsi. Po jej północnej stronie znajdowała się Mączna. Współczesna nazwa, używana od 1670 roku, wzięła się od napływowej ludności określanej jako „Lachowie”.
Miejscowa ludność, poza rolnictwem i pasterstwem, trudniła się rzemiosłem rękodzielniczym, przeznaczonym na targi w pobliskich miejscowościach – Żywcu, Makowie i Suchej Beskidzkiej. Na przestrzeni XVIII wieku zajmowano się również folowaniem sukna w foluszach.
W Lachowicach istniała mniejszość żydowska, której przedstawiciele byli właścicielami karczm.
W 1834 roku wybudowano leśniczówkę. Parafia w Lachowicach powstała w 1841 roku. Pod koniec XIX wieku wybudowano pierwsze murowane domy. W Lachowicach Dolnych utworzono 3-klasową szkołę, a szkołę powszechną usytuowano w Lachowicach Górnych. Budynek był drewniany i składał się z jednej sali lekcyjnej i trzech mieszkań.
W ostatnich latach XIX wieku okoliczni mieszkańcy zajęli się zabawkarstwem, które pełniło rolę dodatkowego zarobku. Drewniane wyroby trafiały do krakowskich Sukiennic, Poznania i na Kresy Wschodnie. Najbardziej znaną rodziną twórców byli Balcerowie, u których tradycja strugania zabawek przetrwała do czasów współczesnych.
W ramach Ligi Popierania Turystyki we wsi zapewniono 60 miejsc noclegowych.
W 2001 po obfitych opadach deszczu doszło do rozległego osunięcia ziemi, które zniszczyło kilkanaście domostw.
Zabytki
Najważniejszym zabytkiem wsi jest drewniany kościół św. Piotra i Pawła z 1789 roku. Kościół w Lachowicach reprezentuje typową dla tego obszaru Polski drewnianą architekturę sakralną, która nawiązuje swoim stylem do późnego średniowiecza, ale posiada także elementy barokowe. Wraz z dziewięcioma innymi drewnianymi kościołami południowej Polski został on zgłoszony do wpisania na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO, ale ostatecznie na listę wpisano tylko 6 najstarszych budowli. W 2003 roku kościół został laureatem nagrody Ministra Kultury na „Zabytek Zadbany”. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego.
Poza kościołem, we wsi znajduje się kilka drzew – pomników przyrody. Większość usytuowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła.
Do historii przeszedł już zabytkowy młyn, wielokrotnie podpalany przez miejscowego szaleńca. Ostatnia jego próba okazała się skuteczna i, mimo ogromnej akcji gaszenia prowadzonej przez miejscową Ochotniczą Straż Pożarną, nie udało się go uratować.
Wypoczynek
Lachowice stanowią dobry punkt wyjścia szlaków turystycznych w Beskid Żywiecki oraz Beskid Mały. Miejscowość posiada liczne chatki letniskowe, do których przyjeżdżają turyści by wypocząć w ciszy wśród gór. W Lachowicach znajduje się Chatka studencka SST „Pod Solniskiem”[6].
Galeria
Brama na cmentarz
Kościół św. Piotra i Pawła
Dzwonnica przy cmentarzu
Organistówka przy kościele
Osuwisko ziemi
OSP w Lachowicach Dolnych
Szlak chatkowy na Chatkę Studencką
Chatka studencka SST "Pod Solniskiem"
Potok Lachówka
Rzeka Kocońka (dopływ Lachówki)
Szczyt Kotoń (Solnisko)
Zobacz też
- Chatka studencka SST „Pod Solniskiem”
- Ludwik Sikora – pochodzący z Lachowic nauczyciel, historyk, autor dzieła pt. Okruchy historyczne Lachowic koło Żywca z 1931 (znanego także jako Kronika Lachowic).
Przypisy
- ↑ a b Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stryszawa. Stryszawa: 2012.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 638 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ l, Urząd Gminy Stryszawa, stryszawa.pl [dostęp 2018-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-20].
Bibliografia
- G. Proszowski, M. Kubica, R. Banaś: Sucha i okolice Babiej Góry na dawnych pocztówkach i fotografiach, Kraków: Text, 2004.
Linki zewnętrzne
- Lachowice, dawniej ''Lubnica'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 55.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada leśna |
|
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
(c) Giraff z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Osuwisko w Lachowicach - okoliczne zniszczenia sposowodowane przez osuwisko - lipiec 2001 r. Fotografia udostępniona przez Giraff camelopardalis 19:54, 10 mar 2005 (CET) na bazie licencji GNU FDL.
Autor: Wuhazet (Henryk Żychowski), Licencja: CC BY 3.0
Lachowice - brama wejściowa i cmentarz przy kościele św. Piotra i Pawła
Herb wsi Lachowice
Herb wsi i gminy Stryszawa
Autor: Badinera, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Lachowice, zespół kościoła p.w. św. Piotra i Pawła - organistówka
(c) Wikipedia user Giraff, CC-BY-SA-3.0
Drewniany kościół pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Lachowicach, styczeń 2005; Fotografia udostępniona przez Giraff camelopardalis 20:25, 10 mar 2005 (CET) na bazie licencji GNU FDL.
Autor: Kocio, Licencja: CC BY 3.0
Oznaczenie szlaku chatkowego prowadzącego do SST Pod Solniskiem.
Autor: Wuhazet (Henryk Żychowski), Licencja: CC BY 3.0
Lachowice - kościół św. Piotra i Pawła
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok z osiedla Figuły na szczyt Kotonia (Solniska)
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Remiza OSP w Lachowicach Dolnych
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Giraff z polskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Chatka studencka (SST "Pod Solniskiem" w przysiółku Adamy) Studenckiego Koła Przewodników Górskich "Harnasie" z Gliwic, 2005 r. Fotografia udostępniona przez Giraff camelopardalis na bazie licencji GNU FDL.
Autor: Badinera, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Lachowice, zespół kościoła p.w. św. Piotra i Pawła - dzwonnica