Lachy śląskie

Lachy śląskie
Dolanie
Miejsce zamieszkania

Śląsk Cieszyński (Polska, Czechy)

Język

polski standardowy, dialekt śląski, gwara cieszyńska

Grupa

Ślązacy

Akwarela z 1847 przedstawiająca włościan z okolic Frysztatu i Karwiny
Włościanie z okolic Frydka (1846)

Lachy śląskie lub Lasi śląscy (Dolanie, Dólanie, cz. slezští Laši) – grupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar Śląska Cieszyńskiego na północny zachód od Wałachów śląskich. Obszar etnograficzny nie jest związany z granicami językowymi, ponieważ obie grupy – Wałasi i Lachy – zamieszkują także tereny dalej na zachodzie[1].

Lachy śląskie zamieszkują południowo-zachodni fragment powiatu wodzisławskiego i raciborskiego[2].

Nazwa Lachy jest jeszcze bardziej rozpowszechniona. Na polskim Podkarpaciu i w Małopolsce jest używana dla określenia szeregu grup etnograficznych pośrednich pomiędzy Góralami a ludnością ściśle nizinną, np. Lachy Sądeckie, a jej pochodzenie zdaniem wielu wywodzi się od wschodniosłowiańskiego określenia na Polaków.[3] Najdalej na zachód wysuniętą grupą etnograficzną, która posługiwała się wschodniosłowiańskim dialektami byli Łemkowie, ale w wyniku tych samych procesów kolonizacyjnych osiedlone zostały obszary zachodnich Karpatów aż do Wołoszczyzny Morawskiej na południe od Laska (krainy morawskojęzycznych Lachów).

Pod koniec XIX wieku na terenach zamieszkiwanych przez Lachów śląskich miał miejsce rozwój przemysłu. W jego wyniku dawne wsie laskie przekształcały się w miasteczka i miasta. Życie codzienne Lachów przyjmowało miejski charakter. Zanikały wtedy także niektóre rzemiosła[4].

Lachy posiadali swój własny strój ludowy.

Zobacz też

Bibliografia

  • Lasi śląscy / slezští Láši. W: Marian Dembiniok: O Góralach, Wałachach, Lachach i Jackach na Śląsku Cieszyńskim / O Goralech, Valaších, Laších a Jaccích na Těšínském Slezsku. REGIO, 2010. ISBN 978-80-904230-4-6.

Przypisy

  1. Jan Stanisław Bystroń: Ugrupowanie etniczne ludu polskiego. Kraków: Orbis, 1925, s. 11, seria: Krakowskie Odczyty Geograficzne; Nr 2.
  2. Zróżnicowanie etnograficzne obecnego województwa śląskiego. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach. [dostęp 2010-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-28)].
  3. Halina Karaś: Lachy jako grupa etnograficzna
  4. Gustaw Fierla: Strój Lachów Śląskich. Cz. III: Śląsk, Zeszyt 4. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, 1969, s. 11-13, seria: Atlas Polskich Strojów Ludowych.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Henryk Jastrzembski akwarela Włościanie z okolic Karwiny.Frysztatu 1847.png
Akwarela Henryka Jastrzembskiego przedstawiająca Włościan z okolic Frysztatu (Karwiny) z 1847 roku.
Henryk Jastrzembski akwarela Włościanie z okolic Frydka 1846.png
Akwarela Henryka Jastrzembskiego przedstawiająca Włościan z okolic Frydka z 1846 roku.