Lachy Sądeckie

Lachy Sądeckie
Miejsce zamieszkania

Polska (Sądecczyzna)

Język

polski standardowy, dialekt małopolski

Grupa

Małopolanie

Lachy Sądeckie (Podegrodzkie) – grupa etnograficzna ludności polskiej zamieszkująca obszar Sądecczyzny posługująca się gwarą sądecką.

Laszki sądeckie w tradycyjnych strojach ludowych, Bukowsko 2010

Nazwa

Nazwa Lachy jest rozpowszechniona na polskim Podkarpaciu i w Małopolsce dla określenia szeregu grup etnograficznych pośrednich pomiędzy Góralami a ludnością ściśle nizinną, a jej pochodzenie zdaniem wielu wywodzi się od wschodniosłowiańskiego określenia na Polaków[1], która z kolei wywodzi się prawdopodobnie od plemienia Lędzian[2]. Najdalej na zachód wysuniętą grupą etnograficzną, która posługiwała się wschodniosłowiańskimi dialektami byli Łemkowie, którzy sąsiadowali z Lachami Sądeckimi.

Zasięg występowania

Chata biedniacka Lachów Sądeckich w Sądeckim Parku Etnograficznym
Stroje ludowe Lachów Sądeckich (Sądecki Park Etnograficzny)

W rejonie lewego brzegu dorzecza Dunajca od gminy Podegrodzie do pasma Jaworza i obejmująca centrum Kotliny Sądeckiej. Od wschodu sąsiadują z Pogórzanami, którzy w literaturze etnograficznej zwani byli również Głuchoniemcami[3].

Cechy charakterystyczne

Obecnie charakterystyczne elementy stroju oraz kultury obrzędowej Lachów Sądeckich można spotkać głównie w okolicach Podegrodzia w powiecie nowosądeckim i Przyszowej w powiecie limanowskim, ale też po stronie wschodniej dorzecza Dunajca we wsiach Mystków, Piątkowa. Kultura lachowska została przejęta przez wsie na pograniczu lachowsko-pogórzańskim tj. Mszalnica, Ptaszkowa.

Muzea

Kultura materialna Lachów Sądeckich prezentowana jest w Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu oraz Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu.

Zobacz też

Przypisy

  1. Halina Karaś: Lachy jako grupa etnograficzna
  2. Dlaczego Polacy to „Lachy”?
  3. "Na wschód od Lachów mieszkają [...], ślady średniowiecznej kolonizacji niemieckiej (stąd występujące tu czasem określenie „na Głuchoniemcach")" [w:] Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Vol. 46-47, 1991-1992.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

LachySadeckie.jpg
Autor: Slopet, Licencja: CC BY-SA 3.0
Strój ludowy Lachów Sądeckich
SPE chata biedniacka lachow sadeckich.jpg
Autor: Slopet, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sądecki Park Etnograficzny: biedniacka chałupa Lachów Sądeckich