Lago di Garda

Lago di Garda
Ilustracja
Lago di Garda – widok z Torbole
Położenie
Państwo

 Włochy

Wysokość lustra

65 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

370 km²

Wymiary
• max długość
• szerokość


55 km
4-12 km

Głębokość
• maksymalna


346 m

Długość linii brzegowej

158,4 km

Hydrologia
Rzeki zasilające

Sarca

Rzeki wypływające

Mincio, dopływ Padu

Położenie na mapie Alp
Mapa konturowa Alp, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Lago di Garda”
Ziemia45°38′N 10°40′E/45,633333 10,666667

Lago di Garda[1][2][3] (niem. Gardasee) – jezioro w północnych Włoszech, największe i najczystsze[4] jezioro tego kraju. Położone w połowie drogi między Wenecją a Mediolanem, otoczone szczytami Prealpi Gardesane, w pobliżu grup górskich Alpi dell'Adamello e della Presanella, Dolomiti di Brenta, Dolomiti di Fiemme i Prealpi Vicentine. Jezioro leży w granicach 3 prowincji Włoch: Trydent, Werona i Brescia. Do 1918 roku północna część jeziora należała do Austro-Węgier.

Nazwa jeziora pochodzi od miejscowości Garda. Wcześniej – do XII wieku – nosiło ono nazwę Lago Benàco. Słowo „benaco” miało ponoć w językach celtyckich oznaczać „rogaty” i opisywać kształt licznych zatok tego zbiornika wodnego[5].

Wokół jeziora Garda znajduje się wiele miasteczek turystycznych i kurortów. Panuje tu łagodny klimat z roślinnością śródziemnomorską. Wokół jeziora są miejscowości z zabytkową zabudową (historyczne centra miast, dawne zamki i fortece) oraz dobrze zagospodarowanymi plażami żwirowymi z łagodnym zejściem do jeziora. Północna część jeziora – bardziej górzysta i wietrzna – jest odwiedzana przez windsurferów. W południowej części jeziora woda jest cieplejsza, znajdują się tam liczne kempingi, parki rozrywki oraz źródła termalne[6].

Jezioro Garda leży na obszarze trzech regionów. Północna część jeziora Garda znajduje się w autonomicznym regionie Trentino[7]. Jego zachodnia część to teren Lombardii, a wschodnia – Wenecji Euganejskiej[8].

Topografia

Panorama Jeziora, na pierwszym planie Isola del Garda
Lago di Garda, zdjęcie satelitarne

Jezioro jest ułożone południkowo, ma długość około 55 km i szerokość od 4 km w północnej do 12 km w południowej części. Północna część jeziora jest węższa, otoczona górami, z których większość należy do alpejskiego łańcucha Gruppo del Baldo z łańcucha Prealpi Gardesane. Część południowa, szersza, znajduje się na przedpolu gór. Średnia głębokość jeziora wynosi 136 m, a największa głębia 346 m.

Wyspy

Na jeziorze jest wiele małych wysepek oraz 5 dużych. Największa z nich to Isola del Garda położona około 200 metrów od przylądka Capo San Fermo znajdującego się po zachodniej stronie jeziora w południowej jego części. Wyspa jest wydłużona równoleżnikowo o wymiarach 1000 na 60 metrów. Na południe od Isola del Garda znajduje się Isola San Biagio, nazywana Wyspą Królików. Pozostałe trzy znaczące wyspy: Isola dell'Olivo, Isola di Sogno i Isola di Trimelone, leżą w północnej części jeziora, w pobliżu wschodniego brzegu.

Rzeki

Jezioro jest zasilane przez szereg rzek z których największą jest rzeka Sarca mająca początek w Val Rendena, a wypływ wód ma miejsce na południu rzeką Mincio, będąca dopływem Padu.

Powstanie jeziora

Wydłużony kształt jeziora oraz jego znaczna długość i głębokość jest typowa dla jeziora polodowcowego, a dokładniej powstałego w wyniku działalności lodowca piedmontowego. Lodowiec ten wypełnił i pogłębił istniejącą dolinę górską (lodowiec dolinny lub alpejski), a następnie wypłynął na przedpole (lodowiec piedmontowy). Ukształtował się on w czasie zlodowacenia w plejstocenie i pogłębił już istniejąca dolinę powstałą na skutek erozji wodnej mającej miejsce przed 5–6 milionami lat.

Fauna i flora

Jezioro zamieszkuje szereg ryb, z których najbardziej znana jest endemiczna Salmo carpio, występująca tylko w kilku jeziorach alpejskich. Innymi powszechnie występującymi gatunkami są: ukleja biała, Salmo trutta, kleń, karp, sieja pospolita, węgorz europejski, miętus pospolity, szczupak pospolity, okoń europejski i lin.

Wokół jeziora z racji łagodnego i sprzyjającego wegetacji klimatu bujnie rośnie roślinność śródziemnomorska. Często można spotkać okazałe cyprysy, oleandry, cedry, oliwki europejskie czy też palmy. W szeregu miejscowości nad brzegami jeziora zachowały się pozostałości limonaie – ogrodów, usytuowanych często na niewielkich tarasach podpartych kamiennymi murkami, usytuowanych amfiteatralnie na zboczu, w których pielęgnowano drzewa cytrusowe – cytryny i limonki. W północnej części na zboczach wokół jeziora uprawia się winorośl, a produkcja tworzy lokalną apelację – Denominazione di origine controllata.

Miejscowości nad jeziorem

Widok na południową część jeziora w pobliżu Peschiera del Garda (prawdopodobnie wraz z jeziorem Frassino lub rzeką Mincio), w tle góry Brescia. Namalowany w 1533 przez Girolamo dai Libri

Miejscowości nad jeziorem Garda:

Przypisy

  1. ↑ Endonim włoski: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 249, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)].
  2. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, s. 369; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].
  3. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-07)].

    Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.

  4. ↑ Agnieszka Krasa, Jezioro Garda – Lago di Garda. Największe i najczystsze jezioro Włoch, „turystyka.wp.pl”, 16 maja 2018 [dostęp 2018-10-18] (pol.).
  5. ↑ Jezioro Garda – dojazd, atrakcje i informacje praktyczne, Podróże po Europie, 22 marca 2019 [dostęp 2019-10-02] (pol.).
  6. ↑ Ł. Ropczyński, Jezioro Garda, Kierunek Włochy, 9 stycznia 2016.
  7. ↑ Ł. Ropczyński, Riva del Garda, Kierunek Włochy, 9 stycznia 2016.
  8. ↑ Jezioro Garda – kompletny przewodnik, viaitalia.pl, 13 grudnia 2021.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie